تحولات عصر مدرن و نیازهای اساسی انسان معاصر از نگاه مارتین هیدگر

نوع مقاله : تخصصی

نویسنده

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

مارتین هیدگر1 از مهم ترین فیلسوفان معاصر است که درباره بحران در عصر جدید و نیازهای انسان معاصر سخنرانی ها و نوشته های متعددی از خود به جا گذاشته است. نوشته های هیدگرِ متأخّر, عمدتاً به وضعیت انسان در عصر جدید, جایگاه تکنولوژی, نیهیلیسم تکنولوژیکی, بحران های پیش رو و راه های برون رفت از این بحران ها می پردازد. آثاری چون (عصر تصویر جهان),2 (پرسش از تکنولوژی),3 (نامه ای در باب اومانیسم),4 نیچه,5 (منشأ اثر هنری),6 (گفتاری درباره تفکر),7 متافیزیک چیست؟,8 (باریکه راه مزرعه) و ده ها اثر دیگر از جمله آنهاست, گرچه رگه های اصلی این تفکرها در هیدگر متقدّم و حتی کتاب اصلی او هستی و زمان9 قابل ردیابی است.
هیدگر فیلسوفی است که نفوذ تأثیرات وی از حوزه مباحث فلسفی فراتر رفته است; نه تنها فیلسوفان, بلکه الاهیدانان, هنرمندان, شاعران, روان شناسان و تاریخ نگاران در حوزه های مختلف نیز از وی تأثیر پذیرفته اند. وی اولین فیلسوفی است که مباحث مهمی چون نیهیلیسم و تکنولوژی را از منظر وجودی نقادی و موشکافی کرده است.
وسعت و قلمرو نوشته های وی نیز پرحجم و گسترده است; از همین رو, بسیاری وی را بزرگ ترین فیلسوف قرن بیستم نامیده اند. هیدگر متفکری است که بر وسعت افق ذهن بشر افزوده و ابعاد جدیدی برای تفکر مطرح کرده است. در عصر حاضر الاهیدانان بسیاری در مورد فلسفه و اندیشه او قلم زده اند. فاصله نگاه موافقان و مخالفان اندیشه های وی به طرز عجیبی زیاد است.
هیدگر متقدّم10 تلاش می کند با ارائه هستی و زمان, بحران غرب را حل کند. وی معتقد است بسیاری از بحران های موجود در دنیای مدرن حاصل انحراف در تاریخ غربی است. و هیدگر متأخر ضمن بیان مشکلات عصر جدید و انسان معاصر سعی می کند طرحی نو دراندازد و راه های برون رفت را بگشاید. نامی که وی بر تارک آثار خود می گذارد, (راه ها) است.11 با این همه, بسیاری از شارحان و شاگردان وی معتقدند, هم بستگی کاملی در آثار اولیه و بعدی او وجود دارد و همه آثار وی هدف واحدی را دنبال می کنند. گفته شده که مسئله اصلی هیدگر بحران انسان معاصر غربی است و همان طور که او بحث کرده این بحران ریشه در اندیشه فلسفی غرب و ظهور تمدن و دوران جدید علم و تکنولوژی دارد. این بحران ابعاد متعدّدی دارد که نوشتار حاضر در صدد است با استفاده از آثار هیدگر و شارحان مهم او تقریری از وضعیت انسان در عصر مدرنیته, بحران های موجود و راه های برون رفت انسان معاصر از این بحران ها ارائه کند.

عنوان مقاله [English]

تحولات عصر مدرن و نیازهای اساسی انسان معاصر از نگاه مارتین هیدگر

نویسنده [English]

  • ebrahim alipoor
چکیده [English]

آیدی, دون, (تقدم وجودی و تاریخی تکنولوژی بر علم), ترجمه شاپور اعتماد, مجله فرهنگ, شماره 11, 12.
ــ ـ, (فنومنولوژی و تکنولوژی, فلسفه تکنولوژی هیدگر), مجله فرهنگ, شماره 4 و 5.
احمدی, بابک, مدرنیته و اندیشه انتقادی, تهران, نشر مرکز, 1373.
ـ , معمای مدرنیته, تهران, نشر مرکز, 1377.
ــ , هایدگر و پریش بنیادین, تهران, نشر مرکز, 1381.
ـ , هایدگر و تاریخ هستی, تهران, نشر مرکز, 1381.
اسکندری, عبدالمجید, (تکنولوژی و ارزش های انسان), مجله کیهان فرهنگی, شماره 162.
بروث اسمیث, گرگوری, نیچه, هایدگر و گذار به پسامدرنیته, ترجمه علیرضا احمدیان, آبادان, نشر پژوهش, 1379.
بیمل, والتر, بررسی روشنگرانه اندیشه های مارتین هایدگر, ترجمه بیژن عبدالکریمی, تهران, انتشارات سروش, 1381.
پروتی, جمیز ال, پرسش از خدا در تفکر مارتین هیدگر, ترجمه محمدرضا جوزی, تهران, نشر ساقی, 1373.
جمادی, سیاوش, زمنیه و زمانه پدیدارشناسی, تهران, انتشارات ققنوس, 1385.
خاتمی, محمود, جهان در اندیشه هیدگر, تهران, مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر, 1384.
رورتی, ریچارد, (هیدگر و کوندراو دیکز), ترجمه هاله لاجوردی, فصلنامه ارغنون, شماره 1.
ریخته گران, محمدرضا, پدیدارشناسی و فلسفه های اگزیستانس, تهران, انتشارات بقعه, 1380.
عبدالکریمی, بیژن, هایدگر و استعلاء, شرحی بر تفسیر هایدگر از کانت, تهران, نقد فرهنگ, 1381.
کترینگ, امیل, نیست انگاری در نگاه نیچه و هیدگر, نیست انگاری اروپایی, ترجمه اصغر تفنگساز, تهران, 1379.
کلمانس, یوزف, هیدگر و هنر, ترجمه محمد جواد صافیان, تهران, نشر پرسش, 1382.
کورتنی موری, جان, (انسان بی خدای عصر نوگرایی و عصر فرانوگرایی), ترجمه هدایت علوی تبار, فصلنامه ارغنون, شماره 11 و 12.
گری, گلن, تمهیدی بر تفکر پس فردا: فلسفه و بحران غرب, ترجمه محمد رضا جوزی, تهران, انتشارات هرمس, 1378.
مک کواری, جان, (فقط خدایی می تواند ما را نجات دهد), فلسفه و بحران غرب, ترجمه محمدرضا جوزی, تهران, انتشارت هرمس, 1378.
مک کواری, جان, مارتین هیدگر, ترجمه محمدسعید حنایی کاشانی, تهران, انتشارات گروس, 1376.
مَک وُرتر, بَدل گناه تکنولوژی مدیریت: دعوت هیدگر به تفکر, فلسفه و بحران غرب, ترجمه محمدرضا جوزی, تهران, انتشارات هرمس, 1378.
مگی, برایان, مردان اندیشه, پدیدآورندگان فلسفه معاصر, ترجمه عزت اللّه فولادوند, تهران, طرح نو, 1374.
نیچه, فردریش, اراده معطوف به قدرت, ترجمه محمدباقر هوشیار, تهران, نشر و پژوهش فرزان, 1376.
نیچه, فردریش, چنین گفت زردتشت, ترجمه داریوش آشوری, انتشارات پرسش, تهران, 1372.
هیدگر, مارتین (اورتگای گاست), مفهوم زمان و چند اثر دیگر, ترجمه علی عبداللهی, تهران, نشر مرکز 1383.
ـــــ , (باریکه راه مزرعه), مفهوم زمان و چند اثر دیگر, ترجمه علی عبداللهی, تهران, مرکز نشر, 1383.
ـــــ , (به چه کار آیند شاعران), ترجمه منوچهر اسدی, راه های جنگلی, تهران, انتشارات دُرج, 1378.
ـــــ , پایان فلسفه و وظیفه تفکر, ترجمه محمدرضا اسدی, تهران, اندیشه امروز, 1384.
ـــــ , (پرسش از تکنولوژی), فصلنامه ارغنون, شماره 1, ترجمه شاپور اعتماد.
ـــــ , در آمدِ وجود و زمان, ترجمه منوچهر اسدی, تهران, نشر پرسش, 1380.
ـــــ , (سرچشمه اثر هنری), راه های جنگلی, ترجمه منوچهر اسدی, تهران, انتشارات درج, 1378.
ـــــ , (عصر تصویر جهان), ترجمه یوسف اباذری, فصلنامه ارغنون, شماره 11 و 12.
ـــــ , (عمارت, سکونت, فکرت), شعر, زبان و اندیشه رهایی, ترجمه عباس منوچهری, تهران, انتشارات موسی, 1381.
ـــــ , (فقط خدایی می تواند ما را نجات دهد) مصاحبه با روزنامه اشپیگل, ابوریحان, فارابی, هایدگر, ترجمه آرامش دوستدار, تهران, سازمان چاپ و انتشارات, 1381.
ـــــ , (کلام نیچه: خدا مرده است) ترجمه منوچهر اسدی, راه های جنگلی, تهران, انتشارات دُرج, 1378.
ـــــ , متافیزیک چیست, ترجمه سیاوش جمادی, تهران, انتشارات ققنوس, 1383.
ـــــ , (وارستگی گفتاری در تفکر معنوی) فلسفه و بحران غرب, ترجمه محمدرضا جوزی, تهران, انتشارات هرمس, 1378.
ـــــ , و… , نیست انگاری اروپایی فردریش نیچه با سه شرح, ترجمه محمدباقر هوشیار و اصغر تفنگساز, تهران, 1379.
ییانگ, جولیان, فلسفه هنر هایدگر, ترجمه امیر مازیار, تهران, گام نو, 1384.
Heidegger, Martin, Being and time, Translator: John Macquarreis, NewYork, 1962.
_ , Letter on Humanism Basic writings, Edited by :David K. Farrell, New York, 1977.