نوع مقاله : تخصصی
نویسنده
چکیده
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
مدخل
مجازات یکى از قدیمىترین نهادهاى بشرى است. جامعهاى را نمىتوان تصور کرد که متجاوزان به قواعد نوشته یا نانوشتهاى را که مبناى اداره آن جامعه است، مشمول مجازات قرار ندهد. در بیشتر ادیان، مجازات جایگاهى محکم و دیرینه دارد. طبق عقاید مذهبى، خاطیان از دستورهاى خدا، یا خدایان، در انتظار مجازات آسمانى در این جهان یا، اگر نه، در جهان آخرت خواهند بود.
نقطه مقابل مجازات، پاداش است و شاید پاداش رفتار نیک، همانند مجازات رفتار زشت، شیوهاى باستانى و ریشهدار باشد. اما مجازات ویژگى مشخصى دارد که به نظر مىرسد از بعد فلسفى اعمال آن را مسالهبرانگیز کند، در حالى که درباره پاداش اینسخن صادق نیست: مجازات از دیدگاه مجازاتدیدگان، خصلتا ناخوشایند است. مسلما برخى از خاطیان مىتوانند با مجازاتهاى مقرر شده کنار بیایند (میزان کنار آمدن آنان در هر مورد، ممکن است متفاوت باشد). ولى از نظر منطقى، همه مجازاتها باید متضمن تنبیه مجرم باشد یعنى متضمن اعمال مجازاتهایى که اصولا ناخوشایند است. [بدین ترتیب،] انسان کیفر دیده با خود کارى کرده است که صرف نظر از هر چیز دیگر، اعمال آن [یعنى مجازات] را برنمىگزید.