بدون تردید مسئله امامت و مفهوم آن، مقوِّم اصلى نگرش یا رویکرد شیعى به دین اسلام است. البته تفاوتهاى فلسفى، کلامى، تفسیرى، روایى، فقهى و… فراوانى هم بین مذهب تشیع و سایر نحله هاى اسلامى وجود دارد; اما اولاً، این نحله ها با وجود تفاوتهاى کلامى و فقهى و… که بین خودشان هست و البته گاه این تفاوتها از تفاوت چنین نِحَلى با تشیع بیشتر و بزرگ تر است، هرگز خود را شیعه ننامیده و ندانسته اند و ثانیاً، فرقه هایى نیز وجود دارند که على رغم تفاوتهاى اساسى شان با تشیع در زمینه هاى گوناگون، هم خودشان و هم تاریخ اندیشه اسلامى، آنان را در عداد فرق شیعه محسوب داشته است; از قبیل غلات، باطنیه و…. پس مى توان اندیشه دینى اسلام را در کلان ترین سطح، بدین صورت طبقه بندى کرد:
)