نوع مقاله : تخصصی
نویسنده
چکیده
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
در ژانویه 2004 میلادى خبرى منتشر شد مبنى بر این که آنتونى فلو ( ـ1923), فیلسوف ملحد انگلیسى, به خدا ایمان آورده است. این خبر در محافل علمى به ویژه محافل فلسفى و دینى بسیار با اهمیت تلقى شد, نه تنها به این دلیل که یکى از بزرگ ترین ملحدان روزگار ایمان آورده است ـ ملحدى که به زعم عده اى طى 50 سال گذشته مهم ترین ادله را علیه وجود خدا اقامه کرده است ـ بلکه از این حیث مهم تر بود که او اعلام کرد استدلال هاى خداباوران بر وجود خدا ـ به خصوص برهان نظم در تقریر جدیدش ـ بسیار قوى و قانع کننده اند.
این خبر در میان ملحدان نیز پیامدهاى متفاوتى برانگیخت. در حالى که عده اى از آن به (ضربه مهلک) بر پیکره الحاد تعبیر کرده اند, بعضى دیگر آن را کم اهمیت جلوه داده و مسئله را به کبر سنّ فلو مربوط دانسته اند.1 البته بر نگارنده معلوم نیست که ایمان آوردن در سال خوردگى چه عیب و ایرادى دارد؟ به نظر مى رسد این یافته روان شناسان که گرایش به خداباورى در سال خوردگى بیشتر از بقیه سنین است نه تنها چیزى از اهمیت خداباورى نمى کاهد, بلکه آدمى را بیشتر به تأمل وامى دارد به خصوص اگر شخص سال خورده دانشمندى مانند فلو باشد که قوى ترین ادله را علیه خداباورى اقامه کرده است, مگر این که ادعا شود. فلو در اثر کهولت سن, مشاعر خود را از دست داده و هذیان مى گوید. این ادعا نیز چنان که از گفت وگوى وى با گرى هابرماس و حتى کتابى که در دست تألیف دارد برمى آید, ادعاى نادرستى است.
فلو در گفت وگوى نسبتاً مفصل و جامعى با دکتر گرى هابرماس توضیح داده است که چرا از الحاد دست برداشته و به وجود خدا ایمان آورده است. او در گفت وگوى یاد شده مطالب بسیارى در باب ایمان به خدا, وحى, ادیان آسمانى و حیات پس از مرگ طرح کرده است که در عین سودمندى قابل تأمل و نقداند.