خوانشی انتقادی از ماهیت امر اخلاقی در تفکر نیشیدا کیتارو (مکتب کیوتو)

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی ارشد فلسفه علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه پیام نور.تهران.ایران.

چکیده

در این تحقیق با رویکرد توصیفی‌ـ‌تحلیلی و با ابزار تحلیل محتوای برخی از آثار نیشیدا کیتارو به بررسی انتقادی ماهیت امر اخلاقی در اندیشه‌های او می‌پردازیم. امر اخلاقی در تفکر نیشیدا مبتنی بر تعدادی گزاره‌های بنیادی فلسفی است. این ابتنا نیازمند تبیین است که بخشی از این تحقیق را به خود اختصاص می‌دهد. سوال اصلی این است که فعل خوب اخلاقی نزد نیشیدا چیست. در تفکر نیشیدا فعل اخلاقیِ خوب، فعلی است که به طور خودجوش از یک شخصیت متعادل برمی‌خیزد. فعل اخلاقی متصف به صفت اصیل و غیراصیل می‌شود. امر خوب اخلاقی فرد را به سمت وحدت می‌برد؛ وحدت با جهان هستی، خود راستین و دیگران. این میل به سمت دیگری و اتحاد با آن، هستۀ مرکزی یک باید اخلاقی است. مفاهیم وفاداری، عشق و مسئولیت‌پذیری نسبت به دیگران از این میل و نیرو برمی‌خیزد. امر و فعل خوب و اصیل گرایش به وحدت و مرکز دارد و شر اخلاقی به سمت کثرت گرایش دارد و از مرکز می‌گریزد. این مرکز بر یک بنیادِ متافیزیکیِ امر مطلق قرار دارد. این امر مطلق در نهان آدمی قرار دارد. فلسفۀ اخلاق نزد نیشیدا ماهیتی توصیفی دارد و فاقد بعد هنجاری به معنای اخصّ آن است. هدف نهایی این تحقیق نقد مبنایی و بنایی نیشیدا در ماهیت امر خیر است؛ در پایان، یک رویکرد انتقادی به اخلاق در فلسفۀ نیشیدا خواهیم داشت و آن را در مواجهه با چند پرسش قرار می‌دهیم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Critical Reading of the Nature of the Moral according to Nishida Kitarō (Kyoto School)

نویسندگان [English]

  • AMIR Delzendehnezhad 1
  • Yadollah Rostami 2
1 MA student, Philosophy of Social Sciences, University of Tehran
2 Assistant professor philosophy and theology payam nor university.tehran.iran.
چکیده [English]

In this paper we critically examine the nature of the moral in Nishida Kitarō’s views, by drawing on a descriptive-analytic method, and through a content analysis of some of his works. In Nishida’s view, the moral is grounded in a number of fundamental philosophical proposi-tions. This requires some explanation, to which this research is partly devoted. The main question is what a morally good action is in Nishida’s view? According to Nishida, a morally good action is one that spontane-ously arises from a moderate character. A moral action is characterized as genuine and non-genuine. A morally good action leads one toward uni-ty—unity with being, one’s authentic self, and others. The desire towards the other and unity with it constitutes the core of a moral ‘ought.’ The notions of loyalty, love, and responsibility towards others come from this desire or force. A good genuine action tends to unity and the center, whereas morally bad actions tend toward plurality and escape from the center. The center rests on a metaphysical foundation of the absolute entity. Nishida’s moral philosophy is descriptive in character, lacking any normative dimension in the most specific sense of the term. The pa-per ultimately aims to present foundational and superficial critiques of Nishida’s latter idea. Finally, we criticize and ask questions about the moral in Nishida’s philosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Morality
  • Nishida Kitarō
  • the moral
  • Kyoto School
  • emptiness
  • the good
1. اصغری، محمد. (1396). آشنائی با فلسفه ژاپن، مکتب کیوتو (چاپ اول). تهران: نشرققنوس.
2. پاشائی، ع. (1376). ذن چیست؟ (چاپ چهارم). تهران: نشر نیلوفر.
3.    E.carter, Robert. (2013). the Kyoto school An introduction . Albany: State university of Newyork press. 
4.    Frank, Fredrick. (2004). The Buddha Eye. An anthology of the Kyoto school and its contemporaries, World wisdom
5.    Heisig. jamesW. (2001). philosophy of nothingness. uneversity of Hawaii press Honolulu
6.    Heisig. james. (2015). nishida s philosophical of enlightenment and no-self. nanzan institute for religion and culture. bultin 39. pp. 36-60 
7.    Hironoba, ota. (2019) .nishida kitaro s philosophy of time: with focus on self–determination of eternal now. japonis philosophy. tetsugaku. 3(3), pp. 139-155.
8.    Krueger, joel. (2008). "W.Nishida agency and the self-contradictory body", Asian, philosophy. 18(3). pp. 213-229.
9.    Nishida, ktrao. (1990). An inquiry into the good. Yale university press.
10.    Nishida, kitaro. (2011). selected texts in”Japanese philosophy A source book” (Edited by: jamesW.Heisig.tomas P.Kasulis.John C.maraldo). Honolulu: university of Hawaii press.
11.    Nishida, kitaro. (1958). Intelligibility and the philosophy of nothingness, translated by R.schinzinger, Honolului, East –west center press 
12.    s.jones, chrestofer. (2003) .ethics and poletics in the early nishida: reconsidering "Zen no kenkyu". philosophy East and west . 53(4), pp. 514-536.
13.    Yokoyama. Taizo. (2019). society and individual in the early nishida philosophy. journal of social and political science. 2(2), pp. 443-454.