بررسی نقش دین در علم

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه صنعتی شریف

چکیده

در این مقاله نخست به‌اختصار دیدگاه‌های مختلف دربارۀ رابطۀ علم و دین ارائه می‌گردد و سپس با اتخاذ این دیدگاه که علم در طول دین است، جهان‌بینی دینی (توحیدی) به‌عنوان زمینۀ اصلی فعالیت علمی مشخّص می‌گردد و در پرتو آن، نقش دین در علم در چهار زمینه اصلی ذیل معرفی می‌شود: (1) فراهم‌کردن پیش‌فرض‌های متافیزیکی برای علم؛ (2) ارائه چهارچوبی معرفت‌شناختی، گسترده‌تر از معرفت‌شناسی پوزیتیویستی؛ (3) تبیین مسائل قابل طرح برای دانشمندان که علم از پاسخ به آنها ناتوان است و (4) ارشاد در جهت کاربردهای درست علم و جلوگیری از کاربردهای تخریبی آن.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Consideration of the Role of Religion in Science

نویسنده [English]

  • Mahdi Golshani
Professor, Sharif University of Technology, Tehran, Iran
چکیده [English]

In this paper, I will first introduce various views of the relationship between science and religion, and then I take up the view that science is along the religion, specifying the religious (monotheistic) worldview as the main ground for scientific activities, in light of which the role of religion in science will be outlined within the following four areas: (1) Supplying the science with its metaphysical presuppositions, (2) presenting an epistemological framework broader than positivistic epistemology, (3) accounting for problems posed for scientists, to which science fails to provide an answer, and (4) instructions as to right uses of science and prevention of its destructive uses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Science-religion relationship
  • metaphysical presuppositions of science
  • fundamental questions
  • uses of science
1. نهج البلاغه، به‌کوشش: صبحی‌صالح، بیروت: دار الکتب اللبنانی.
2. عمارة، محمد (1980)، الاسلام و قضایا المعاصر، بیروت: دار الوحدة.
3. سیوطی، جلال الدین (بی‌تا)، الجامع الصغیر من حدیث البشیر النذیر، دمشق: مکتبة الحلبونی.
4. Barbour, Ian (1997), Religion and Science, San Francisco: Harper.
5. d’Espagnat, B. (1987), “Veiled Reality,” in: P. Lahti and P. Mittelstaedt (eds.), Symposium on the Foundations of Modern Physics, Singapore: World Scientific.
6. Davies, P. (1984), Superforce: The search for a Grand Unified Theory of Nature, New York: Simon & Schuster.
7. Davies, Paul (1993), The Mind of God, New York: Touchstone.
8. Dawkins, Richard (1998), The Blind Watchmaker, New York: W.W. Norton & Co.
9. Dyson, F. (2000), “New Mysteries; The Price and Promise of Human Progress,” Science & Spirit,11(3).
10. Jaki, S. (1992), The Relevance of Physics, Edinburg: Scottish Academic Press.
11. Margeneau, H. & Roy, A. Varghese (eds.) (1992), Cosmos, Bios, Theos, La Salle, Illinois: Open Court.
12. Maxwell, N. (2008), “Do We Need a Scientific Revolution,” Journal of Biological Physics and Chemistry, No. 8 (3).
13. Medawar, Peter (1984), The limits of science, Oxford: Oxford University Press.
14. Mott, N. (1991), Can Scientists Believe?, London: James & James.
15. Planck, M. (1932), Where Is Science Going, trans. By: J. Murphy, New York: Norton.
16. Popper, K. (1978), Natural Selection and The Emergence of Mind, Dialectica.
17. R. Levy (1967), The Social Structure of Islam, Cambridge: Cambridge University Press.
18. Russell, B. (1924), ICARUS or the Future of Science, London: Kegan Paul, Trench, Tubner & Co. Ltd.
19. Sandage, Allan (1998), Newsweek, 20 July.
20. Singh, T. D. & Gomatam (eds.) (1987), Synthesis of Science and Religion, Bombay: The Bhaktivedanta Institute.
21. Singh, T. D. & Gomatam (eds.) (1987), Synthesis of Science and Religion, Bombay: The Bhaktivedanta Institute.
22. Stenmark, M. (2004), How to Relate Science and Religion, Cambridge, UK: W. B. Edermans Pub.
23. The Christian Science Monitor, July 9, 1998, p.B4.
24. Townes, C. H. (1966), “The Convergence of Science and Religion,” Think, Vol. 32, No. 2, p.5.
25. Weinberg, S. (1993), The First Three Minutes; A Modern View of the Origin of the Universe, New York: Basic Books.