نقد کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا

نوع مقاله : تخصصی

نویسنده

Hdmousavi0@yahoo.com

چکیده

بنا به ادعای نویسندۀ کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا - که از اندک نوشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدید دربارۀ رابطۀ‌‌‌ نفس و بدن است - تبیین فلسفی ملاصدرا از رابطۀ نفس و بدن، بدیع‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین نظریه در میان نظریه‌‌‌های فیلسوفان مسلمان و غربی است. اما در مراجعه به کتاب شاهد هیچ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گونه بدیع‌‌‌ بودن و تازگی در این نظریه نیستیم؛ و در تحلیل و تبیین نظریه ملاصدرا تناقضات و ابهاماتی به چشم می‌‌‌خورد که در خور تأمل‌اند. این تناقضات و ابهامات از درک نادرست مؤلف از آراء ملاصدرا - در بخش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف علم‌‌‌النفس -  سرچشمه گرفته است؛ برخی از این ابها‌م‌ها و اشتباه‌ها از تصور اشتباه مؤلف کتاب از «بدن» و «نفس» در نظر ملاصدرا ناشی شده است؛ و برخی دیگر ناشی از تحلیل و گاه ترجمۀ نادرست عبارات ملاصدراست. مشکلاتی از این دست، سبب شده تا کتاب مذکور نتواند چندان از پس تحلیل تبیین فلسفی ملاصدرا از رابطۀ نفس و بدن برآید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Book Review: A Descriptive Bibliography of Philosophical Psychology

نویسنده [English]

  • Hadi Mousavi
چکیده [English]

This book introduces and briefly illustrates over 600 works (including printed or manuscript books, essays, articles and dissertations) in the area of Islamic philosophical psychology or philosophy of the soul (nafs). Over 90% of these works have been introduced by the author’s reference to the works themselves and about 10% have been introduced by reference to other works, since they were not available at least to the author. The first chapter of this work introduces books which are specialized in nafs or books a section of which is dedicated to this issue. The second chapter introduces works which are not specialized in the issue, but involve discussions in this regard. The third chapter introduces about 200 articles (selected from over 500 ones). Chapter four introduces 60 dissertations about philosophy of soul (selected from over 300 ones). Chapter five introduces the available manuscripts about this issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic philosophical psychology
  • soul (nafs)
  1. قرآن کریم
  2. آشتیانى، سیدجلال‏الدین، ‌(1381) شرح بر زاد المسافر، قم: دفتر تبلیغات اسلامى،‌ چاپ سوم.
  3. ابن‌‌‌سینا، (1385) النفس من کتاب الشفاء، تحقیق و تصحیح: حسن حسن‌‌‌زاده آملی، قم: مؤسسه بوستان کتاب، چاپ دوم.
  4. ـــــــــــ ، (1383) رساله نفس، با حواشی موسی عمید، همدان: دانشگاه بوعلی سینا و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چاپ دوم.
  5. پهلوانیان، احمد، (1387) رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
  6. سجادى، سیدجعفر، (1379) اصطلاحات فلسفى ملاصدرا، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
  7. سهروردی، شهاب‌‌‌الدین، (1373) مجموعه مصنفات، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ دوم.
  8. شیرازی، محمدبن ابراهیم، (ملاصدرا) (1990م) الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی، چاپ چهارم.
  9. ـــــــــــ ، (1360) الشواهد الربوبیة فی مناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق: سیدجلال‌‌‌الدین آشتیانى، مشهد: المرکز الجامعى للنشر، چاپ دوم.
  10. ـــــــــــ ، (1361) عرشیه، تصحیح: غلامحسین آهنی، تهران: انتشارات مولى.
  11. ـــــــــــ ، (1375) مجموعه رسائل فلسفى صدرالمتألهین، تحقیق و تصحیح: حامد ناجى اصفهانى، تهران: انتشارات حکمت.