استکمال برزخی و اختیار در عالم برزخ

نوع مقاله : تخصصی

نویسنده

honari.ar@gmail.com

چکیده

یکی از مراتب حیات انسان، حیاتی است که در عالم ماده تحقق می‌یابد. انسان در این مرحله بر اساس حرکت جوهری دائما تحولات ذاتی می‌یابد و به تدریج به سمت بالفعل شدن حرکت می‌کند. از دیدگاه دینی، فلسفی و عرفانی حیات انسان محدود به همین حیات مادی نیست، بلکه به وسیله مرگ حیات او در عوالم مافوق ادامه می‌یابد. از جملۀ این عوالم، که در امتداد عالم ماده است عالم مثال یا برزخ است که حیات برزخی در این عالم تحقق می‌یابد. در این مقاله، از منظر فلسفی و دینی به بررسی و تحلیل امکان و چگونگی تحولات ذاتی و استکمال وجودی انسان در عالم برزخ پرداخته شده است. بی‌شک امکان استکمال وجودی انسان در عالم برزخ نتایجی را در پی خواهد داشت که از جملۀ آنها می‌توان به استکمال مجانین و کسانی که در ابتدای طفولیت می‌میرند، وجود اختیار در عالم برزخ، زمان‌مند بودن عالم برزخ و... اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Perfection and Volition in Barzakh

نویسنده [English]

  • Ahmadreza Honari
چکیده [English]

One of the stages of the human life is the material, worldly one. In this stage humans undergo essential changes on the basis of the substantial motion (ḥarikat jawharī) and gradually change to become actualized. According to religious doctrines, humans move to the world of barzakh after death, and enjoy an intermediate-state life between their death and the general resurrection. Religious doctrines show that the human perfection does not stop by their death, and they will continue to change even in the world of barzakh. This doctrine can be accounted for in terms of the substantial motion and the principle of the renewal of the similar (tajadud amthāl).

کلیدواژه‌ها [English]

  • material world
  • Substantial Motion
  • Perfection
  • barzakh
  1. ابن سینا، (1383) رساله نفس‏،  با مقدمه و حواشى و تصحیح دکتر موسى عمید، همدان: انتشارات دانشگاه بوعلى سینا‏، چاپ دوم.
  2. بندرریگی، محمد، (1378) فرهنگ عربی – فارسی بندرریگی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  3. جمعی از مترجمان،‏ (1360) ترجمۀ مجمع البیان فى تفسیر القرآن‏، تهران: انتشارات فراهانى.
  4. جوادی آملی، عبدالله، (1386) معاد در قرآن، قم: مرکز نشر اسرا، چاپ پنجم.
  5. راغب اصفهانی، ابوالفتوح، (1423ه‍.ق) مفردات الفاظ قرآن، تحقیق: صفوان عدنان داوودی،  انتشارات ذوی القربی، چاپ دوم.
  6. حلی، ابومنصور(علامه حلی) (1425ه‍.ق) کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تحقیق و تعلیق: علامه حسن‌زاده آملی، قم: مؤسسه نشر اسلامی، چاپ دهم.
  7. سهروردی، شهاب‌الدین، (1375) مجموعه مصنفات شیخ اشراق‏، تصحیح و مقدمه: هانرى کربن و سید حسین نصر‏، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، چاپ دوم‏.
  8. شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا) (1981م)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث، چاپ سوم.
  9. ـــــــ ، (1361) العرشیه، تصحیح: غلامحسین آهنى، تهران: انتشارات مولى.‏

10. ـــــــ ، (1363) مفاتیح الغیب‏، مقدمه و تصحیح: محمد خواجوى، تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگى‏.

11. ـــــــ ، (1360) الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق: سید جلال الدین آشتیانى، مشهد: المرکز الجامعى للنشر، چاپ دوم.

12. طباطبایی، سید محمد حسین، (1384)، بدایة الحکمة، ترجمه و اضافات: دکتر علی شیروانی، تهران: مؤسسه انتشارات دارالعلم، چاپ دهم.

13. ـــــــ ، (1415ه‍.ق) نهایة الحکمة، قم: موسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعه المدرسین، چاپ یازدهم.

14. ـــــــ ، (1362) شیعه در اسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.

15. مجلسی، محمدباقر، (1386) بحارالانوار، تهران: دارالکتب اسلامیه، چاپ چهارم.

16. مکارم شیرازى، ناصر، (1374) تفسیر نمونه‏، تهران: دار الکتب الإسلامیه.

17. موسوی همدانی، محمد باقر، (1374) ترجمۀ تفسیرالمیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین، چاپ پنجم.

18. مولوی، (1385) مولانا جلال الدین محمد بلخی، مثنوی معنوی، تهران: انتشارات طلوع، چاپ هجدهم.

19. همایی، جلال الدین، (1362) مولوی نامه (مولوی چه می‌گوید)، تهران: انتشارات آگاه، چاپ پنجم.