نومن و فنومن در فلسفة کانت

نوع مقاله : تخصصی

نویسنده

استادیار دانشگاه تهران پردیس

چکیده

مسئلة «نومن و فنومن» که در فارسی معادل‏هایی همچون «بود و نمود»، «شیء فی‏نفسه و پدیدار» و «ذات معقول و پدیدار» بر آن نهاده‏اند، یکی از مهم‏ترین مسائلی است که ایمانوئل کانت در نظام فلسفی خود مطرح کرده است. پیامدهایی که این مسئله دارد می‏تواند اهمیت آن را بیش از پیش آشکار سازد. برخی از مهم‏ترین پیامدهای این مسئله عبارتند از: 1) تأثیر آن در اتخاذ موضع دربارة اصل شناسایی و معرفت به جهان خارج؛ 2) تأثیر آن در بحث اثبات‏ناپذیری خدا از طریق ادلة رایج در فلسفه و نیز در نحوة تلقی کانت از خدا؛ 3) تأثیر آن در فلسفة اخلاق کانت؛ 4) تأثیر آن در دور ساختن نظام فلسفی وی از اشکالات مطرح بر ایده‏آلیسم بارکلی، از یک سو و پدیدارگرایی هگلی، از سوی دیگر. در مقالة حاضر برخی از ابعاد این مسئله را در چهار محور بررسی کرده‏ایم و پس از تبیین نظر کانت در تفکیک دو قلمرو نومن و فنومن از یک‏دیگر، ضمن اشاره به دو تفسیر از این تفکیک، به پیامدهای این نظریه و در نهایت نیز به برخی از نقدهای واردشده بر آن اشاره کرده‏ایم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

نومن و فنومن در فلسفة کانت

نویسنده [English]

  • mansoor nasiri
1. آپل، ماکس، شرحی بر تمهیدات کانت، مقدمه‏ای به فلسفۀ انتقادی، ترجمۀ محمدرضا حسینی بهشتی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1375.
2. اسکروتن، راجر، کانت، ترجمة علی پایا، تهران، طرح نو.
3. خراسانی، شرف‏الدین، از برونو تا کانت؛ طرحی از برجسته‏ترین چهره‏های فلسفی دورا‏‏‏‏ن‌های جدید، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1376.
4. کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه، ج 8، (از ولف تا کانت)، ترجمۀ اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی سروش، چاپ سوم 1380.
5. کانت و فلسفۀ معاصر، ترجمۀ پرویز بابایی، تهران، مؤسسۀ انتشارات نگاه.
6. کانت، ایمانوئل، تمهیدات، ترجمۀ غلامعلی حداد عادل، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم، 1370.
7. کورنر، اشتفان، فلسفۀ کانت، ترجمۀ عزت‏الله فولادوند، تهران، انتشارات خوارزمی، چاپ دوم، مهر 1380.
8. گلدمن، لوسین، کانت و فلسفۀ معاصر، ترجمۀ پرویز بابایی، تهران، مؤسسۀ انتشارات نگاه.
9. مجتهدی، کریم، فلسفۀ نقادی کانت، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم، 1378
10. ملکیان، مصطفی، تاریخ فلسفۀ غرب، جلد سوم، قم، دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، 1378.
11. نقیب‏زاده، میرعبدالحسین، فلسفۀ کانت، بیداری از خواب دگماتیسم، بر زمینۀ سیر فلسفۀ دوران نو، مؤسسۀ انتشارات آگاه، چاپ دوم، 1374.
12. هارتناک، یوستوس، نظریۀ معرفت در فلسفۀ کانت، ترجمۀ غلامعلی حداد عادل، تهران، انتشارات فکر روز، 1376.
13. یاسپرس، کانت، ترجمۀ میر عبدالحسین نقیب‏زاده، کتابخانۀ طهوری، 1372.
 14. Bird, Graham, Kant’s Theory of knowledge, New York, Humanities Press.
15. Ewing, A. C., A Short Commentary on Kant’s Critique of Pure Reason, Chicago: The University of Chicago Press, 1974.
16. Gardner, Sebastian, Kant and the Critique of Pure Reason, London and New York, Routledge, 1999.
17. Kant, Immanuel, Critique of Pure Reason, trans, by Norman kemp Smith, New York, Macmillan.
18. Plantinga, Alvin, Warranted Christian Belief, New York, Oxford, Oxford University Press, 2000.
19. Smith, Norman Kamp, A Commentary to Kant’s Critique of Pure Reason, Humanities Press International, Inc (United States America).
20. Walsh, W. H. Kant’s Criticism of Metaphysics, Edinburgh University Press, 1997