تعقّل و تدیّن در ساحت‌های تمدّن از منظر حکیم متألّه جوادی آملی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;

چکیده

تمدن متعالی و راستین برایند پیشرفت همه‌جانبه ساحت‌های جامعه، حاکمیت نظم و اقتدار، برقراری امنیت پایدار، رشد علم و فن‌آوری، توزیع متناسب شرایط محیطی، گسترش سنت‌های اخلاقی و معنوی و سریان عقلانیت و عدالت در عرصه‌های مختلف اجتماعی با هدف تأمین سعادت انسان است. این تعریف از تمدن از منظر استاد جوادی آملی جز در سایه هماهنگی «دین الهی و فطری» و «سطوح مختلف خردورزی» قابل دستیابی نخواهد بود و تنها «انسان متأله» است که می‌تواند با درک روابط چهارگانه حاکم بر خود، هماهنگ‌سازی عقل و نقل، سپردن زمام افکار، گفتار و رفتار به عقل و نقل و امامت فطرت بر طبیعت، عناصر و عوامل تمدن‌زا را بر محور «علم دینی» و در چارچوب «برنامه الهی» منتظم ساخته و تعیّن بخشد. مقاله حاضر، به بیان تفصیلی این دیدگاه و تحلیل و بررسی آن می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reasoning and Piety in the Realm of Civilization From Javadi Amoli's view

نویسنده [English]

  • Mahdi Omidi
چکیده [English]

A genuine, perfect civilization is a result of all-encompassing progress in a society, the rule of discipline and power, the establishment of sustainable security, the development of sciences and technologies, appropriate distribution of environmental facilities, the development of moral and spiritual traditions and the prevalence of rationality and justice in different aspects of the society in order to secure the human prosperity. According to Javadi Amoli, civilization, so understood, can only be obtained in light of the harmony between "divine and innate religion" and "different levels of reasoning", and it is only the "pious person" who can organize and determine civilization-making elements on the axis of "religious science" and in terms of "divine project", by understanding the four relations governing him, harmonizing the reason and the religion, subjecting his thoughts, words and acts to reason, religion, and the prevalence of his innate essence over the nature. In this paper, I will provide the details of this view.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human
  • Reason
  • Science
  • society
  • civilization
  • Javadi Amoli
1. جوادی آملی، عبدالله (1386)، اسلام و محیط زیست، تحقیق عباس رحیمیان، قم: مرکز نشر اسراء.
2. ــــــــــــــــ (1387 الف)، انتظار بشر از دین، چاپ پنجم، تحقیق و تنظیم محمدرضا مصطفی‌پور، قم: مرکز نشر اسراء.
3. ــــــــــــــــ (1387 ب)، تفسیر موضوعی قرآن مجید: جامعه در قرآن، تحقیق مصطفی خلیلی، قم: مرکز نشر اسراء.
4. ــــــــــــــــ (1390)، تفسیر انسان به انسان، چاپ ششم، تحقیق و تنظیم محمدحسین الهی‌زاده، قم: مرکز نشر اسراء.
5. ــــــــــــــــ (1392)، تفسیر انسان به انسان، چاپ هفتم، تحقیق محمدحسین الهی‌زاده، قم: مرکز نشر اسراء.
6. ــــــــــــــــ (1378)، تفسیر تسنیم، گردآورنده علی اسلامی، قم: مرکز نشر اسراء.
7. ــــــــــــــــ (1388)، حق و تکلیف در اسلام، چاپ سوم، تحقیق و تنظیم: مصطفی خلیلی، قم: مرکز نشر اسراء.
8. ــــــــــــــــ (1373)، شریعت در آینه معرفت، قم: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
9. ــــــــــــــــ (1389)، فلسفه حقوق بشر، قم: نشر اسراء.
10. ــــــــــــــــ (1386)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، گردآورنده احمد واعظی، قم: مرکز نشر اسراء.
11. ــــــــــــــــ (1381)، نسبت دین و دنیا: بررسی و نقد نظریه سکولاریسم، قم: مرکز نشر اسراء.
12. ــــــــــــــــ (1366)، وحی و رهبری، چاپ سوم، تهران: انتشارات الزهراء.