«پیوستگی» در تمدن اسلامی (بررسی نظریۀ مارشال هاجسن)

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

از منظر هاجسن، تمدن اسلامی در گذشته مسلمانان نه یک سلسله رخدادهای گسسته از هم، بلکه زنجیره‌ای از حوادث به‌هم‌‌پیوسته است که در یک هماهنگیِ کلان و پیوستگی تاریخی رخ می‌دهد و برخوردار از یک روح در میان فرهنگ‌ها و ملت‌های مختلف در دوره‌های تاریخی است. پیوستگی تمدنی در هر دوره همواره در پرتو یک عنصر برجسته در آن دورۀ زمانی و مکانی شکل می‌گیرد. با وجود اینکه این عنصر و یا عناصر هویت‌بخش در گذشته تمدن اسلامی متغیر و متنوع بوده، ولی همه مسلمانان دارای عناصر مشترکی نیز بوده‌اند که پیوستگی در تمدن گذشتۀ مسلمانان را موجب گشته است. مهم‌ترین و برجسته‌ترین این عناصر، قرآن به‌مثابه یک متن ایمانی مشترک، پیامبر اسلام به‌عنوان یک الگوی جامع در مقیاس اجتماعی و تمدنی و ذهنیت و عقلانیت ایمانی و اجتماعی مشترک میان مسلمانان بوده است. در این مقاله تلاش شده است نظریه تمدنی هاجسن از منظرهای مختلف تبیین و بررسی گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

"Continuity" in the Islamic Civilization (Marshall Hodgson's View)

نویسنده [English]

  • Habibollah Babaee
چکیده [English]

For Marshall Hodgson, the history of the Islamic Civilization is not an event, rather it is a chain of continuous events happening with a global harmony and historical continuity, enjoying a spirit among different cultures and nations and throughout historical periods. The continuity of historical events in the Islamic world does not amount to the interconnection of all events in the Islamic history and civilization. Indeed it is impossible to discover or create a detailed chain of key events in a study of a civilization. What Hodgson has in mind is a sort of a universal social model in every historical period and a type of historical continuity in light of one salient core element in the relevant temporal and spatial period. On such a view, all dimensions of a society should be considered all at once, but the core element of the events in every historical period should be pinpointed, other events being interpreted and explained in its light.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Humanism
  • Continuity
  • culture
  • Religious Rationality
  • The Islamic Umma

مراجع

 
1. بابایی، حبیب اله (1393)، کاوش‌های نظری در الهیات وتمدن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
2. ترنر، برایان اس. (1384)، رویکردی جامعه‌شناختی به شرق‌شناسی، پست‌مدرنیسم و جهانی‌شدن، چاپ اول، ترجمه محمدعلی محمدی، تهران: نشر یادآوران.
3. مطهری، مرتضی (1369)، فلسفۀ تاریخ، ج1، چاپ اول، تهران: انتشارات صدرا.
4. هاجسن، مارشال گ. س. (1369)، فرقۀ اسماعیلیه، ترجمه: فریدون بدره‌ای، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
5. همتی گلیان، عبدالله (1393)، «بررسی دیدگاه‌های عمده مارشال‌ هاجسن در مورد تاریخ و تمدن اسلامی»، معرفت، ش196.
6. Hodgson, Marshall G. S. (1974), The Venture of Islam, Conscience and History in a World Civilization, The Classical Age of Islam, Chicago and London: The University of Chicago Press.
7. __________ (1999), Rethinking world history: Studies in comparative world history; Articles on Europe Islam and world history, Edmund Burke(ed.), UK: Cambridge University Press.
8. Kaplan, Mordecai (1994), Judaism as a civilization, Toward a Reconstruction of American-Jewish Life, USA: Jewish Publication Society of America.
9. Mccullgah, C. Behan (2009), “Colligation,”A Companion to the Philosophy of History and Historiography, Aviezer Tucker (ed.), United Kingdom: Blackwell Publishing, Ltd.
10. Niebuhr, H. Richard (2001), Christ and Culture, USA: HaperSanFrancisco, HarperCollins.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار