بایسته‌های دوره‌بندی تمدن اسلامی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

تمدن اسلامی یکی از دوره‌های ممتاز در تاریخ تمدن بشری است. لازمه تحقیق در این تمدن همچون هر تمدن دیگری دوره‌بندی آن است، زیرا دوره‌بندی تاریخی اساساً ناظر بر تحولاتی است که در اصل و متن حیات اجتماع بشری رخ می‌دهد
و دیگر اینکه این امر سبب نظام‌بخشی ذهن مورخان در تنظیم اطلاعات تاریخی شده، امکان بررسی و شناخت فرایند و روند تحولات رویدادهای تاریخی در دوره‌های مختلف را فراهم می‌سازد. این تحقیق به روش تبیین مفهومی درآمدی است بر بایسته‌های دوره‌بندی تمدن اسلامی از حیث اهمیت، مفهوم، ضرورت، معیارها و الگوها.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Requirements of Periodization of the Islamic Civilization

نویسنده [English]

  • Ali Bayat
چکیده [English]

The Islamic Civilization is a distinguished period in the history of human civilization. Studying this civilization requires a periodization of it, since historical periodization aims at developments occurring in the essence of human society, and this helps historians to organize historical information, as it makes it possible to examine the processes and developments of historical events in different periods. This paper, aiming at a conceptual explanation, is an introduction to the requirements of periodization of the Islamic Civilization with respect to its significance, concept, necessity, criteria, and patterns.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Historical periodization
  • Islamic civilization
  • Periodization of the Islamic Civilization
  • The necessity of periodization
  • criteria
  • Patterns
 
* قرآن کریم
* نهج البلاغه
1. ابن هشام (1378)، السیره النبویه، قم: انتشارات مصطفوی (افست).
2. امیری، علی (1392)، خرد آواره، کابل: انتشارات امیری.
3. بورلو، ژوزف (1386)، تمدن اسلامی، ترجمه اسدالله علوی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
4. بیرونی، ابوریحان (1363)، آثار الباقیه، ترجمه اکبر داناسرشت، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
5. ــــــــــــــــ (1923)، الآثار الباقیه، به‌کوشش ادوارد ساچو، لایپزیک: دار صادر(افست).
6. جعفریان، رسول (1385)، «نگاهی به ادوار تمدن اسلام»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا،
ش108 ـ 107، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
7. دهخدا، علی‌اکبر (1372)، لغت‌نامه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، مؤسسه لغت‌نامه دهخدا.
8. سپهری، محمد (1389)، تمدن اسلامی در عصر امویان، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل.
9. سجادی، سیدجعفر (1338)، فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی، تهران: چاپخانه سعدی.
10. کتاب مقدس، ترجمه انجمن پخش کتب مقدسه، بی‌تا، بی‌‌جا.
11. گرهارد، دیتریچ (1384)، «دوره‌بندی در تاریخ»، ترجمه بیتا پوروش، فصلنامه گلستان هنر، ش1.
12. مرتضی عاملی، سیدجعفر (بی‌تا)، تحقیقی درباره تاریخ هجری، تهران: انتشارات واحد تحقیقات بنیاد بعثت.
13. مسعودی، علی بن حسین (بی‌تا)، التنبیه والاشراف، قاهره: دار الصّاوی للطبع والنشر والتألیف.
14. مصاحب، غلامحسین (1381)، دائرةالمعارف فارسی، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
15. مکّی، محمدکاظم (1383)، تمدن اسلامی در عصر عباسیان، ترجمه محمد سپهری، تهران: انتشارات سمت.
16. میکل، آندره (1381)، اسلام و تمدن اسلامی، ترجمه حسن فروغی، تهران: انتشارات سمت.
17. نبئی، ابوالفضل (1365)، تقویم و تقویم‌نگاری در تاریخ، مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
18. نفیسی، علی‌اکبر (ناظم الاطباء) (1343)، فرهنگ نفیسی، تهران: کتاب‌فروشی خیّام.
19. ولایتی، علی‌اکبر (1384)، پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، تهران: مرکز چاپ
و انتشارات وزارت امور خارجه.
20. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (بی‌تا)، تاریخ الیعقوبی، بیروت: دار صادر (افست قم).