پنج تمثیل در تبیین اصالت وجود

نوع مقاله : تخصصی

نویسنده

مهدی حاجیان

چکیده

حکمای اسلامی از دیرباز در باب موضوعات مختلف فلسفی در کنار استدلال و برهان به آوردن تشبیه و تمثیل اهتمام ورزیده و سعی در تفهیم مفاهیم معقول به مدد امور محسوس داشته‌اند.
در مسئلۀ اصالت وجود نیز که از موضوعات اساسی فلسفة صدرایی است، تمثیلات مختلفی عرضه شده که موضوع مقالة حاضر است. مقالة حاضر شامل پنج تمثیل از این دست است؛ چهار تمثیل در توضیح معنای اصالت وجود و پنجمین در رد فهمی نادرست از آن. محور همة این تمثیل‌ها تأکید بر این نکته است که ماهیت، حد و مرز و تعیّن وجود است و در کنار وجود حظّی از واقع ندارد. به دنبال این تمثیل‌ها، تبیینی از اصالت وجود و اعتباری‌بودن ماهیت، بر اساس ﮔفته‌های صدرالمتألهین، آمده و چگونگی تطبیق آن بر این تمثیل‌ها شرح داده شده است.
 

عنوان مقاله [English]

پنج تمثیل در تبیین اصالت وجود

نویسنده [English]

  • mahdi hajeean
1. الآملی الشیخ محمدتقی، درر الفوائد، موسسۀ مطبوعاتی اسماعیلیان، بی تا.
2. پلنگی منیره، «ابهاماتی چند در مسئلة اصالت وجود و اعتباری بودن ماهیت»، خردنامۀ صدرا، شمارة 31، بهار 82 .
3. جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم؛ شرح حکمت متعالیه، تدوین: حمید پارسانیا، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، 1382.
4. سبزواری، حاج ملا هادی، شرح منظومه، تصحیح و تعلیق: حسن حسن‌زادۀ آملی، تحقیق: مسعود طالبی، طبع اول، 1416ق.
5. صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1419ق.
6. الطباطبایی، السید محمدحسین، نهایة الحکمة، باشراف میرزا عبد الله نورانی، موسسۀ النشر الاسلامی التابعۀ لجماعۀ المدرسین، 1362 .
7. الطوسی، محمد بن‌محمد الحسن (خواجه نصیرالدین طوسی)، تجرید الاعتقاد، تصحیح: محمد جواد الحسینی، مکتب الاعلام الاسلامی، طبع اول، 1407ق.
8. ـــــــــــــــ ، اساس الاقتباس، تصحیح: مدرس رضوی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1367.
9. فنایی اشکوری، محمد، معقول ثانی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1375.
10. لاهیجی، محمدجعفر، شرح رسالۀ مشاعر، تصحیح: سید جلال‌الدین آشتیانی، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1376.
11. مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، تهران، انتشارات سازمان تبلیغات، 1366.