برهان وجودی آنسلم

نوع مقاله : تخصصی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

برهان وجودی، از بحث‌انگیزترین براهینی است که اندیشمندان غربی پس از طرح آن از سوی آنسلم به بحث‌ و بررسی آن و مسائل مربوط به آن پرداخته‌اند. جذابیت آن چندان است که حتی در عصر حاضر نیز بحث دربارۀ آن در میان اندیشمندان، رایج است و برخی با ارائة تقریرهای جدید، آن‌ را تأیید کرده‌اند. در مقالۀ حاضر، سعی شده تا به‌اختصار دیدگاه الاهی‌دانان و فیلسوفان برجستۀ غرب دربارۀ این برهان، در قالب سیر تاریخی، تبیین و بررسی شود. از آن‌جا که در تاریخ اندیشه، گونیلو نخستین کسی است که نسبت به این برهان واکنش نشان داده و آن را رد کرده است، ابتدا به نقدهای گونیلو اشاره شده و سپس پاسخ آنسلم به وی آورده شده است. در ادامه به نقدهای آکویناس و دیدگاه‌های دکارت، اسپینوزا، لایبنیتس و نقدهای کانت، فیلسوفان زبان و دیدگاه مدافعان معاصر این برهان همچون مالکوم پرداخته شده است و در نهایت نیز دیدگاه خود دربارۀ این برهان را مطرح و به مقایسه و بیان وجه تفاوت اساسی آن با برهان صدیقین اشاره کرده‌ایم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

53

نویسنده [English]

  • Mansour nasiri
1. اسپینوزا، باروخ ، اخلاق، ترجمۀ محسن جهانگیری، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1376.
2. پترسون، مایکل و دیگران، عقل و اعتقاد دینی، ترجمۀ احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران، طرح نو، 1376.
3. جوادی آملی، عبدالله تبیین براهین اثبات خدا، قم، نشر اسراء، چاپ سوم،‌ تابستان 1378.
4. الدرز، لئو، جی، الاهیات فلسفی توماس آکویناس، ترجمۀ شهاب‌الدین عباسی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1381.
5. دکارت، رنه ، تأملات در فلسفۀ اولی، ترجمۀ احمد احمدی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1361.
6. دورانت، ویل، تاریخ فلسفه، ترجمۀ عباس زریاب خویی، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چاپ هشتم، 1369.
7. صدرالدین محمد، الشیرازی، مجموعه رسائل فلسفی، الشواهد الربوبیة، تهران، انتشارات حکمت، 1375.
8. ـــــــــــــــــ ، مفاتیح الغیب، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه، 1363.
9. Adams, Robert Merrihew, Leibniz, Determinist, Theist, Idealist, New York & Oxford: Oxford University Press, 1994,
10. Anselm, St., Proslogion, with a Reply on Behalf of the fool by Gaunilo and the Author's Reply to Gaunilo, Trans. M. J. Charles (Oxford: Clarendon Press, 1965).
11. Aquinas, Tomas, Summa Theological, 1: 2: 1.
12. Critique of Pure Reason, translated by Norman Kemp Smith, (New York: Macmillan & Company, Ltd.) 1929.
13. Hartshorne, Charles, "What Did Anselm Discover?" in Hick and Arthur C. McGill (eds.), The Many Faced Argument (New York: Macmillan, 1967),
14. Hick, John (ed.), The Existence of God (New York: Macmillan, 1964)
15. __________ (ed.), The Existence of God (New York: Macmillan, 1964).
16. Jones, Gerald, Daniel Cardinal, Jeremy Hayward, Philosophy of Religion (London Holder Murray), 2005.
17. Kant, Immanuel, Critique of Pure Reason, tr. and ed. by Paul Gayer and Allen W. Wood (Cambridge: Cambridge University Press, 1997).
18. Mackie, J. L., The Miracle of Theism (Oxford: Clarendon Press, 1982), p. 42.
19. Malcolm, Norman, "Anselm's Ontological Arguments" in Alvin Plantinga (ed.), The Ontological Argument from St. Anselm to Contemporary Philosophers (New York: Anchor Books, 1965).
20. Plantinga, Alvin (ed.), The Ontological Argument from St. Anselm to Contemporary Philosophers (New York: Anchor Books, 1965).