تبیین درون‌گرایانه شهودگرایی اخلاقی (مبتنی بر مبناگرایی غیراعتقادی)

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

چکیده

این نوشتار درصدد تبیین درون‌گرایانه شهودگرایی اخلاقی با استفاده از الگوی مبناگرایی غیراعتقادی فومرتن و بونجور است؛ بدین معنا که می‌کوشد توجیه باورهای اخلاقی را به اموری وجودی منتهی کند که برای فرد درونی‌اند و نزد وی حاضر هستند. به بیان دیگر، امور وجودی را به‌عنوان مبنا قرار دهد تا در نتیجه سلسله توجیه باور اخلاقی را متوقف سازد. بر این اساس، حالات آگاهی و معرفت اخلاقی شهودی از سه ضلع برخوردارند و این سه حالت آگاهی برای تعیین مبنای سلسله توجیه باور اخلاقی کافی هستند: الف) آگاهی مستقیم از درستی نسبت امری مثل خوبی به کلی عدالت؛ ب) آگاهی مستقیم از باور متعلق به‌درستی آن نسبت؛ ج) آگاهی مستقیم از نسبت میان آن دو حالت. برای این منظور، نخست به تبیین توجیه شهود اخلاقی پرداخته می‌شود. در ادامه، تبیینی درون‌گرایانه از شهودگرایی اخلاقی ارائه ‌می‌شود که از حیث معرفت‌شناختی بر قرائت مبناگرایی غیراعتقادی مبتنی است و در نهایت، به اشکالاتی همچون تسلسل، ناآگاهی و معرفت‌داشتن بسیاری از عوام از شهودات اخلاقی پاسخ داده شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Internalist Account of Moral Intuitionism (According to Non-Doxastic Foundationalism)

نویسنده [English]

  • Behrouz Mohammadi-Monfared
چکیده [English]

In this paper I seek to provide an internalist account of moral intuitionism by employing Fumerton's and BonJour's model of non-doxastic foundationalism, that is, to account for the justification of moral beliefs in terms of existent entities that are internal to the subject, present to him. In other words, this account takes as basic the existent entities in order to stop the justificatory chain of moral beliefs. Accordingly, states of moral consciousness and moral intuitive knowledge has three aspects and these three states of consciousness are sufficient for determining the foundation of the justificatory chain of moral beliefs: (a) direct consciousness of rightness of some act, such as goodness of justice, (b) direct consciousness of belief concerning rightness thereof, and (c) direct consciousness of the relation between these two states. In order to do this I will first deal with the justification of moral intuition. I will then provide an internalist account of moral intuitionism that is epistemologically based on non-doxastic foundationalism, and I will finally respond to such problems as regress, the unconscious and the layman's knowledge of moral intuitions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Regress Argument
  • Moral Intuition
  • Justification of Moral Belief
  • Internalist Account
  • Reliabilism
  1. 1. Ewing, A. C. (1929), The Morality of Punishment, New York: Routledge and KeganPaul.

    2. Adams, Robert (1987), The Virtue of Faith and Other Essays in Philosophical Theology, Oxford University Press.

    3. Alston, William P. (1998), Internalismand Externalism in Epistemology, Routlege Encyclopedia of Philosophy, U.S.A and Canada, Vol. 4.

    4. Audi, Robert (2004), The Good in the Right: A Theory of Intuition and Intrinsic, Value, Princenton University Press.

    1. 5.  ــــــــــــــــ (1997), Moral Knowledg and Ethical Character, New York: Oxford University Press.

    6. Bonjour, Laurence (1992), “A Rationalist Manifesto,” Canadian Journal of Philosophy, Supplementary Vol. 18.

    7. Braude, Hillel D. (2012), Intuition in Medicine, London: University of Chicago Press.

    8. Brink, David (1989), Moral Realism and the Foundation of Ethics, Cambridge University Press.

    9. Fumerton, Richard (2001), “Classical Fondationalism,” Resurrectiong Old – Fashioned Foundationalism, Michael R. Depaul (ed.), Boston: Rowman & Littlefield Publishers.

    10. Huemer, Michael (2005), Ethical Intuitionism, New York: Palgrave Macmillan.

    11. ــــــــــــــــ (2001), Skepticism and the Veil of Perception, Lanham, Md.: Rowman & Littlefield.

    12. ــــــــــــــــ (2007), “Compassionate Phenomenal Conservatism,” Philosophy and Phenomenological Research 74.

    13. Prichard, H. A. (1912), “Does Moral Philosophy Rest on a Mistake?,” Mind 21

    14. Ross, W.D. (2002), The Right and the Good, Oxford University Press. (Reprinted by Hackett Pub. Co, ed. Philip Stratton-Lake, oxford press).

    15. Shafer-Landau, R. (2003), Moral Realism: A Defence, Oxford: Clarendon Press.

    16. Sidgwick, Henry (1907), The Methods of Ethics, (7th ed.), London: Macmillan and Co.

    17. Sinnott-Armstrong, Walter (2006), Moral Skepticisms, Oxford University Press.

    18. Smith, Michael (1994), The Moral Problem, Oxford: Blachwell Publishing.

    19. Sosa, E. (1998), “Minimal Intuition,” Michael Bepaul and William Ramsey (eds.), Rethinking Intuition, Rowman and Littlefield.

    20. Van Inwagen, P. (1997), “Materialism and the Psychological-Continuity Account of Personal Identity,” Philosophical Perspectives 11.

    21. اصفهانی، محمدحسین (1415)، نهایة الدرایة فی شرح الکفایة، ج3، تحقیق: ابوالحسن قائمی، قم: مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث.

    22. بونجور، لورنس (1382)، دفاع از خرد ناب، تبیین عقل‌گرایانه از توجیه پیشین، ترجمه رضا صادقی، قم: انتشارات مهر خوبان.

    23. جوادی آملی، عبدالله(1387)، مبادی اخلاق در قرآن، قم: مرکز نشر اسراء.

    24. راسل، برتراند (1367)، مسائل فلسفه، ترجمه منوچهر بزرگمهر، تهران: انتشارات خوارزمی.

    25. محمدی‌منفرد، بهروز (بهار1392)، «واقع‌گرایی اخلاقی با تأکید بر اندیشه صدرایی»، پژوهش‌نامه اخلاق، ش19.

    26. مروارید، محمود و احمدرضا همتی مقدم (1389)، خوبی، الزام اخلاقی و امر الهی، قم: پژوهشکاه علوم و فرهنگ اسلامی.