آزادی به‎مثابۀ سرچشمه ابداع در هنر

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

siavashjamadi@gmail.com

چکیده

زیر عنوان آثار هنری، آثاری آفریده شده و می‎شوند که نه شمارش‎پذیرند و نه عمر کسی کفاف می‎دهد تا همه را بخواند و ببیند و بشنود. فلسفۀ هنر و حسانیّات، هنر و امر زیبا را به‎لحاظ ماهیت،‎ خاستگاه، تأثیر،‎ شرایط ذاتی و التزام به حقیقت موضوع بررسی قرار داده‎اند.
در این مقاله، عمده‎ترین نظریه‎های فلسفی در باب هنر به‎اجمال بررسی شده‎اند. تولستوی، کانت، هگل، هایدگر و آدرنو هر یک به هنر و امر زیبا نگرشی دارند. یکی هنر را خودآیین و دیگری آن‎را روح محسوس‎گشته‎ می‎داند. هایدگر بر ظهور حقیقت در کار هنری تأکید دارد و تولستوی هنر را به رسالتی فرا می‎خواند. مرور مقایسه‎ای این نگرش‎ها، تمهیدی برای پاسخ به این پرسش است که آیا هنر فی‎نفسه حقیقت را در صورتی محسوس متعین می‎کند؟ آنچه از آن دفاع کرده‎ایم آن است که اگر فلسفۀ هنر اعتنایی نیز به آثار هنری و ملاک‎گرفتن آنها داشته باشد، پاسخ منفی است؛ در واقع، گوش هنرمندان چندان بدهکار نظریه‎پردازی‎های فلسفی و زیبایی‎شناختی نبوده است. آنان در خطاب به ادراک حسی، یعنی طرز بیان هنر مشترک بوده‎اند، اما در مضمون یا درون‎مایه التزامی نداشته‎اند، مگر بنا به خواستی بیرونی (مثلاً هنر سوسیالیستی). سرچشمۀ ابداع در هنر، آزادی بوده است. سرانجام، این مسئله به خواننده واگذار می‎شود که آیا می‎توان بی‎توجه به آثاری که با عنوان هنر آفریده‎ می‎شوند، دربارۀ هنر نظریه‎پردازی کرد؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Freedom as the Source of Innovation in Art

نویسنده [English]

  • Siavosh Jamadi
چکیده [English]

There are works created and being created as works of art that are neither numerable, nor anyone's life is long enough to read, see and listen to all of them. The philosophy of art and aesthetics studies the art and the beautiful with respect to their nature, origin, influences, essential conditions and commitment to the reality of the subject-matter.
In this paper, I shall briefly consider philosophical theories concerning art. Tolstoy, Kant, Hegel, Heidegger, and Adorno have adopted various approaches to the art and the beautiful. Some of them take the art to be autonomous, and some take it to be a sensed spirit. Heidegger emphasizes on the appearance of reality in a work of art, and Tolstoy calls the art to a certain mission. A comparative review of these approaches paves the path for an answer to the question whether the art in itself determines the reality in a sensuous form? I defend the view that if the philosophy of art is concerned with works of art and takes them as its criterion, the answer shall be negative. In fact, artists do not listen much to philosophical and aesthetic theorizations. They share their ways of expressing the art, to wit, in addressing the perception, but they remain non-committal in the themes, except in virtue of an outer demand (such as Socialist art). Freedom is the origin of innovation in art. Finally it will remained to be judged by the readers whether we can theorize about the art without concerning ourselves with works of art themselves?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aesthetics
  • Perception
  • Hegelian Dialectics
  • Negative Dialectics

مراجع

1. تولستوی، لئون (1364)، هنر چیست؟ ترجمه: کاوه دهگان، تهران: انتشارات امیرکبیر.
2. رود، اریک (1372)، تاریخ سینما، ترجمه: حسن افشار، تهران: نشر مرکز.
3. شاله، فلیسین (1357)، شناخت زیبایی «استتیک»، ترجمه: علی اکبر بامداد، تهران: کتابخانه طهوری.
4. صفا، پری (1362)، خاندان باخ، تهران: شرکت تهران فاریاب (سهامی خاص).
5. کروچه، بندتو (1384)، کلیات زیباشناسی، ترجمه: فؤاد روحانی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ ششم.
6. گراهام، گوردن (بی‎تا)، فلسفه هنرها، درآمدی بر زیبایی‎شناسی، ترجمه: مسعود علیا، تهران: انتشارات ققنوس.
7. هگل، گئورگ ویلهلم فردریش (1363)، مقدمه بر زیبایی‎شناسی، ترجمه: محمود عبادیان، تهران: نشر آوازه.
8. Adorno, theodor W. (1993), Beethhoven: philosophie der Musik, Frankfurt: Suhrkamp.
9. Adorno, theodor & Horkheimer Max (1996), Dialectic of Enlightment, trans. J. Cumming, New York: Continumm.
10. Adorno, theodor W. (1995), “On the Fetish - Character in Music and the Regression of Listening,” The Essential Frankfurt School Reader (eds.), A. Arato and E. Gebhart, New York: Continuum.
11. ________ (1981), “Arnold Schoenberg,” Prisms, trans. Samuel Weber and Shierry Weber, Cambridge, Mass: MIT press.
12. ________ (1970), Negative Dialektik, suhrkamp taschenbuch wissenschaft, Frankfurt am Main: Germany.
13. Drew, Elizabeth (1969), Poetry: A Modern Guide to Its Understanding And Enjoyment, Laurel Edetions, from the Laurel poetry Series, Grat Britain; Guoted in: Schirmacher (2000), The Frankfurt School, New York: Continuum.
14. Habermas, Jorgen (1999), Wahrheit und Rechtfertigung, Frankfurt: Suhrkamp.
15. Kafka, Franz (1994), Beim Bau der chinesischen Mauer, Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch verlag.
16. Kant, Immanuel (1967), Kritik der reinen Vernunft, B. Felix Meiner Verlag (ed.), Hamburg: Nachdruck.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار