در این مقاله کوشش مى شود پس از به میان آوردن بحث از اصلى ترین مسائل در باب جاودانگى و بقاء زندگى انسان پس از مرگ, یکى از کهن ترین نظریه هاى جاودانگى و بقاء, یعنى خلود و زندگى نفس بدون بدن, در فلسفه و الاهیات اسلامى و مسیحى شرح و تبیین شود. این نظریه در فلسفه و الاهیات, صورت هاى مختلفى را پذیرفته است. آیا انسان پیش از زندگى این جهانى, اساساً زندگى نفسانى بدون بدن را تجربه کرده است یا نه؟ گذشته از چگونگى پاسخ به این پرسش, آیا آدمى پس از زندگى این جهانى, زندگى نفسانى بودن بدن را نیز تجربه خواهد کرد؟ کسانى که به این پرسش پاسخ مثبت مى دهند دو دوسته اند: دسته اول, زندگى نفسانى بدون بدن پس از این جهان را ابدى و دائمى مى دانند, به گونه اى که نفس و بدن دیگر با هم همسایه و هم نشین نخواهند شد و نفس دیگر چنین لباسى را در بر نخواهد کرد, اما دسته دیگر این مفارقت و جدایى را موقّتى دانسته و معتقدند که بار دیگر نفس و بدن, اما این بار به طور ابدى, با هم مقرون گشته و دیگر جدایى از یک دیگر را نخواهند دید. آنها که به پرسش پیش گفته پاسخ منفى داده اند مصاحبت نفس و بدن را قوى تر از آن مى دانند که یکى بدون دیگرى امکان بقاء داشته باشد, از این رو معتقدند که نفس, هیچ گاه طعم جدایى از بدن را نخواهد چشید; این دو با هم آمده اند, با هم خاموش مى شوند و سرانجام بار دیگر با یک دیگر به زندگى ابدى دست خواهند یافت.
1. ابن سینا, الاشارات و التنبیهات, تهران, دفتر نشر کتاب, 1403هـ.ق. 2. ــــــــ, طبیعیات شفا, تصحیح: الأب قنواتى و سعید زاید, قم, منشورات مکتبة آیة اللّه العظمى المرعشى النجفى, 1404 هـ.ق. 2.ابن سینا, الهیات شفا, تصحیح: الأب قنواتى و سعید زاید, قم, منشورات مکتبة آیة اللّه العظمى المرعشى النجفى, 1404 هـ.ق. 4.دکارت, رنه, تاملات در فلسفه اولى, ترجمه احمد احمدى, تهران, انتشارات سمت , ص97ـ 98. 5.حلى, کشف المراد, تصحیح استاد حسن زاده آملى, قم, موسسة النشر الاسلامى. 6.فلوطین, دوره آثار فلوطین, ترجمه محمدحسن لطفى, تهران, انتشارات خوارزمى, . 7.هیک, جان, فلسفه دین, ترجمه بهرام راد, تهران, انتشارات بین المللى الهدى, چاپ اول, 1372. 8.جرجانى, میر سید شریف, شرح المواقف, ج 7 و 8, قم, منشورات الشریف الرضى. 9.ژیلسون, اتین, روح فلسفه قرون وسطى, ترجمه ع. داوودى, تهران, موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى ـ شرکت انتشارات علمى و فرهنگى, چاپ اول, 1366. 10.افلاطون, دوره آثار افلاطون, ترجمه محمدحسن لطفى, ج 1, تهران, انتشارات خوارزمى, چاپ دوم, 1367. 11.شیرازى, قطب الدین, شرح حکمة الاشراق, قم, انتشارات بیدار. 12.شیرازى, صدر الدین محمدابن ابراهیم, الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة, ج 9, قم, منشورات مصطفوى. 13.غزالى, ابوحامد, تهافت الفلاسفه, ترجمه على اصغر حلبى, انتشارات زوارّ, … 14.لاهیجى, عبدالرزاق, گزیده گوهر مراد, تصحیح: ص. موحد, … 15.سهروردى, شهاب الدین, مجموعه مصنفات شیخ اشراق, تصحیح هانرى کربن, تهران, موسسه طالعات و تحقیقات فرهنگى, 1372.
16. Davis, Stephen T.,The Death and Afterlife, New York, 1989. 17. Hick, John H., Death and Eternal Life, Harper and Row Publishers, New York,1979. 18. Row William L. and Wainwright, William J., Philosophy of Religion, second edition, Hercourt Brace Jovanovich Inc., 1989. 19. Quiun, Philip L. and Taliaferro, Charles, A Companion to Philosophy of Religion, 1999.
ابتدای صفحه