وظیفه‌شناسی باور؛ مروری بر دیدگاه ویلیام پی. آلستون

نوع مقاله : تخصصی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

بخش مهمی از ساحت شناختی انسان را باورها و اعتقادات او تشکیل می‌دهد و نحوة شکل‌گیری باورهای انسان تأثیری اساسی در نحوة فعالیت‌های اوـ چه به‌لحاظ نظری و چه به‌لحاظ عملی - دارد. از این‌رو، این سؤال مهم پیش می‌‌آید که آیا تکالیف و وظایفی ناظر به باورهای ما وجود دارند یا خیر، و اگر وجود دارند، از چه سنخی هستند. بیان چند نکتة مقدماتی در این زمینه برای روشن‌شدن جایگاه بحث مفید است. 1) کسانی که به‌وجود تکالیف و وظایف در مورد باور، قائل هستند، وظیفه‏گرا[i] نامیده شده‏اند. در عین‌حال باید توجه داشت که وظیفه‌گرایی در این سیاق با وظیفه‌گرایی در فلسفة اخلاق، متفاوت است. در فلسفۀ اخلاق پس از قبول اصل وجود وظایف و تکالیفی ناظر به رفتارهای آدمی، برای تبیین این وظایف، اختلاف‌نظر پیش آمده است و در این مقام است که دیدگاه‌های وظیفه‏گرا در مقابل دیدگاه‌های غیر وظیفه‏گرا ظهور کرده‏اند. طرفداران وظیفه‏گرایی مفهوم وظیفه را بنیانی‏ترین مفهوم در قلمرو اخلاق می‏دانند؛ به این معنا که وظیفه از آن حیث که وظیفه است، قطع نظر از نتایجی که در پی دارد، برای انسان الزام‌آور است. در مقابل این دیدگاه از جمله «دیدگاه‌های غایت‌گرا»[ii] قرار دارند که وظایف اخلاقی را بر حسب نتایج و غایات تبیین می‌کنند.



[i]. deontologist


[ii]. teleological

عنوان مقاله [English]

وظیفه‌شناسی باور؛ مروری بر دیدگاه ویلیام پی. آلستون

نویسنده [English]

  • mohammadali mobini
1. Alston, W. P., (1985) "Concepts of Epistemic Justification", The Monist , 68, 57-89; Reprinted in Alston, Epistemic Justification.
2. ________ , (1988a) "The Deontological Conception of Epistemic Justification". Philosophical Perspectives, 14, 179-221. Reprinted in Alston, Epistemic Justification, 1989.
3. ________ , (1988b) “An Internalist Externalism”, Sybthese , 74, 265-283, Reprinted in Alston, Epistemic Justification, 1989.
4. ________ , (1989)  Epistemic Justification: Essays in the Theory of Knowledge. Ithaca: Cornel University Press.
5. ________ , (1991) Perceiving God; the Epistemology of Religious Experience. Ithaca and London: Cornell University Press.
6. ________ , (2005)  Beyond Justification, Ithaca: Cornel University Press.
7. Bonjour, L. (2001) “Toward a Defense of Empirical Foundationalism”, in M. R. Depaul, Resurrecting Old-Fashioned Foundationalism, New York, Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
8. Fumerton, R. (2001) “Replies to Pollock and Plantinga”, in M. R. Depaul, Resurrecting Old-Fashioned Foundationalism, New York, Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
9. Martin, M. W., “Self-deception, ethics of”  in  Routledge Encyclopedia of Philosophy.
10. Plantinga, A., (2000) Warranted Christian Belief, New York, Oxford University Press.
11. Pojman, L. P. (1998a) “Believing, Willing, and the Ethics of Belief”, in L. P. Pojman, The Theory of Knowledge; Classical and Contemporary Readings, USA: Wadsworth Publishing Company.
12. ________ , (1998b) The Theory of Knowledge; Classical and Contemporary Readings. USA, Wadsworth Publishing Company.
13. Pollok, P. L.,(2001) “Nondoxastic Foundationalism”, in M. R. Depaul, Resurrecting Old-Fashioned Foundationalism, New York, Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
14. Wolterstorff, N., (1986) "The Migration of the Theistic Arguments: From Natural Theology to Evidentialist Apologetics", in R. A. Wainwright, Ratinolality, Religious Belief & Moral Commitmet; New Essays in the Philosophy of Religioun, Ithaca & London, Cornel University Press.
 15. پورسینا، زهرا (1385) تأثیر گناه بر معرفت با تکیه بر آرای آگوستین قدیس، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
16. مبینی، محمد‌علی(1382) عقلانیت باور دینی از دیدگاه آلوین پلنتینگا، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
17. وین‏رایت، ویلیام(1385) عقل و دل، ترجمۀ محمدهادی شهاب، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.