ماهیت کلام جدید

از رواج واژه «کلام جدید» در حوزه ادبیات مذهبى ما دیرزمانى نمى‏گذرد. به نظر مى‏رسد این واژه برگردان فارسى اصطلاحاتى نظیر [Modern theology] و [New theology] باشد.
کتاب شبلى نعمانى (1332-1274 ه.ق) تحت عنوان «علم کلام جدید» کتابى است که به زبان فارسى در سال 1329 به وسیله سید محمد تقى فخر داعى گیلانى ترجمه و انتشار یافت و نخستین اثرى است که در زبان فارسى تحت عنوان کلام جدید، منتشر شد. (1)
تاکید فرزانگانى همچون استاد شهید مرتضى مطهرى بر این واژه و تنظیم جزوه‏اى تحت این نام در سالهاى نزدیک به پیروزى انقلاب، در رواج و تداول این اصطلاح بى‏تاثیر نبود.
تلقى‏هاى مختلف از این اصطلاح در میان دانشوران ما، آن را در هاله‏اى از ابهام قرار داده است. پرسش محورى این است که آیا کلام نوین تفاوتى ماهوى با کلام سابق دارد و اینک با علمى جدید مواجه هستیم یا آنکه چنین نیست و پسوند «جدید» صرفا به وجود مسائل و پرسشهاى نوین در حوزه اندیشه کلامى اشارت دارد، بى‏آنکه دلالتى بر تغییر ساختار علم کلام و تولد علمى جدید داشته باشد؟