بى دلیلى باور

نوع مقاله : تخصصی

نویسنده

چکیده

ویتگنشتاین در آخرین دفتر یادداشتهاى خود نوشت که (درک بى دلیلى باورهاى ما) دشوار است.1 او به این مى اندیشید که پذیرش صرف براساس هیچ شاهدى, چقدر از زندگى ما را تشکیل مى دهد. این قضیه در مورد کودکان کم سن و سال روشن است: بزرگ ترها اسامى اشیاء را به کودکان مى گویند و آنان گفته هاى بزرگ ترها را مى پذیرند. کودک مطالبه دلیل نمى کند که چرا آن شخصى که به او غذا مى دهد (مامان) نام دارد. یا باید تصور کنیم که کودک به نحو زیر براى خود دلیل مى آورد: (افراد دیگرى که در اینجا حاضرند, ظاهراً این شخص را که به من غذا مى دهد مى شناسند و چون که آنان او را (مامان) صدا مى زنند, احتمالاً اسم او مامان است. پس از اندکى تأمل روشن مى شود که کودک نمى تواند شاهدى در نظر بگیرد یا حتى در چیزى شک کند, مگر آن که قبلاً مطالب زیادى آموخته باشد. به تعبیر ویتگنشتاین, (کودک با باور داشتن به حرفهاى بزرگ ترها چیز یاد مى گیرد. شک پس از باور مى آید). (در باب یقین, 160)
آنچه درک آن دشوارتر است این است که زندگى بزرگسالان تحصیلکرده و با تجربه نیز براساس باورهاى بى دلیل شکل مى گیرد. منظور من باورهاى نامتعارفى که در حاشیه زندگى آنان است, نیست, بلکه باورهاى بنیادین است. مثلاً, این باور را در نظر بگیرید که اشیاء مادى آشنا (ساعت مچى, کفش, صندلى) بدون تبیین مادى نابود نمى شوند. اشیاء مادى (دود نمى شوند به هوا بروند). جالب است که ما به کرّات, همین تعبیر را به کار مى بریم: (من مى دانم که کلیدها را درست روى همین میز گذاشتم. لابد دود شده و به هوا رفته است!) اما این جمله تعجبى مبالغه آمیز است. ما چندان جدى گفتگو نمى کنیم. من هیچ فرد بزرگسالى را سراغ ندارم که با (جدیت تمام) تصور کند که آن کلیدها به نحوى بیان ناشدنى معدوم شده باشند.

عنوان مقاله [English]

بى دلیلى باور

نویسنده [English]

  • Nvvmn Malcolm
1. Ludwig Wittgenstein, On Certainty, ed. G. E. M. Anscombe and G. H. Von Wright. English translation by D. Paul and G.E.M. Anscombe (Oxford, 1969) Paragraph 166.
2. incoherent
3. Lawn chair
4. unreflective
5. the principle of the continuity of nature
6. Lavoisier
7. World-picture
8. framework principles
9. system
10. confirmation
11. disconfirmation
12. verification
13. Justification
14. evidence
15. proofs
16. Language-game
17. idiosyncrasies
18. conjecture
19. intellect
20. memory-report
21. memory-belief
22. datum
23. content
24. mental state
25. intrinsically
26. performance output
27. instruction input
28. Idea
29. Common Nature
30. Rule
31. Structure
32. pathology
33. discernment
34. recognition
35. understanding
36. causation
37. Image
38. Cognitive State
39. Feeling
40. Sample
41. explanatory constructions
42. paradigm
43. form of life
44. Savior
45. Judge
46. Source
47. Law of Induction
48. surmise
49. self-justifying
50. credentials
51. object
52. picture
53. super-picture
54. super-likeness
55. symbol
56. Roger Trigg
57. commitment
58. Reason and Commitment (Cambridge, 1973), P.75.
59. acts
60. prayer
61 worship
62. confession
63. thanks giving
64. sacraments
65. bad conscience
66. the Creeds
67. articles of Faith
68. heresies
69. Friedrich Nietzsche, Beyond Good and Evil, trans. R. J. Hollingdale, para.58.