نسبی‌گرایی زبانی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع)

چکیده

قرن بیستم درآمیخته با پیدایش نگرش‌های گونه‌گون نسبی‌گرایانه در حوزه‌های مختلف است. مطالعات مردم‌شناسانه و زبان‌شناسانه پاره‌ای عالمان نظیر ساپیر و وُرف موجب شکل‌گیری نسبی‌گرایی زبانی گردید. بر اساس این نسبی‌گرایی، زبان نه تنها نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری تفکر و اندیشه و جهان­بینی ما دارد، بلکه اساساً زبان‌ها سنجش‌ناپذیر و غیر قابل ترجمه به یک‌دیگراند. در مقالۀ حاضر کوشش شده تا ضمن واکاوی نسبی‌گرایی و متغیرهای دخیل در آن روشن شود که اولاً، نسبی‌گرایی زبانی در چه سطح و عرصه‌ای ورود پیدا می‌کند و زبان چارچوب مرجع و عامل نسبیّت چه اموری می‌شود و ثانیاً، میزان قوت و اعتبار این نسبی‌گرایی تا چه حدّی است و آیا شواهد و ادله اقامه شده توان آن را دارند که نسبی‌گرایی زبانی را به کرسی قبول بنشاند. این نوشته ضمن تفکیک جبرگرایی زبانی از نسبی‌گرایی زبانی و نسبیّت زبان نشان می‌دهد که تز ضعیف جبرگرایی زبانی و اذعان به نقش اجمالی زبان در سهولت تفکر و اندیشه - و نه تعیین محدوده و هدایت و مهار تفکر - قابل پذیرش است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Linguistic Relativism

نویسنده [English]

  • Ahmad Vaezi
چکیده [English]

In the twentieth century, a variety of relativistic views have emerged in different fields. Anthropological and linguistic studies of some scientists such as Cyper and Whorf led to linguistic relativism. According to this view, not only languages have decisive roles in the formation of our thoughts and worldviews, but they are incommensurable and they cannot be translated to one another. In this paper, I seek to analyze relativism and its determinants in order to illustrate, first, that at what level, linguistic relativism enters, and what things are the ones that languages become their reference framework and relativity, and second, how strong and creidable this sort of relativism is—to see whether or not evidence and arguments for this view can drive home its claim. In this paper, I shall distinguish between linguistic relativism and linguistic determinism, showing that the weak thesis of linguistic determinism and the partial role of language in the facilitation of thought—and not in its determination and control—can be plausible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Relativism. Determinants of relativism. Linguistic relativism. The thesis of Whorf and Cyper. Linguistic determinism
  1. لاینز، جان (1376)، چامسکی، ترجمه: احمد سمیعی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  2. یول، جورج (1374)،نگاهی به زبان، ترجمه: نسرین حیدری، تهران: انتشارات سمت.
  3. پالمر، فرانک (1366)، نگاه تازه به معناشناسی، ترجمه: کورش صفوی، تهران: نشر مرکز.

 

  1. Armstrong, Walter Sinnott (2006), Moral Skepticism, London, Oxford University Press.
  2. Baghramian, Maria (2004), Relativism, London, Routledge.
  3. Izutsu, Toshihiko (2002), “Ethico-Religious Concepts in The Quran” Mcgill ‘Queen University Press.
  4. Kolbel, Max (2011), “Gelobal Relativism and Self Refutation” in A Companion to Relativism ed. by Steven Hales,Blackwell.
  5. Krausz Michael, (2011) “Varieties of Relativism and The Reach of Reasons” in A companion to Relativism ed. by Steven Hales , Blackwell.
  6. Malotki, Ekhart (1983), Hopi Time: A Linguistic Analysis of The Temporal Categories in Hopi Language,Berlin,Mouton.
  7. 10.  Pinker, S. (1994),The Language In stinct, London, Penguin.
  8. 11.  Pojman, Louis (1999),”Relativism” in The cambridge Dictionary of Philosophy, ed. by Robert Audi. Cambridge University Press.
  9. 12.  Sapir, Edward, [1999], (1985), “Selected Writings in Language, Culture and Personality”ed by D. G. Mandelbaum, Berkeley University California Press.
  10. 13.  Saussure, Ferdinan de. (1974), course in General Linguistics, London: Fantana.
  11. 14.  Taylor, Keneth, “Conceptual= Relativism” in A Companion to Relativism, ed by Steven Hales.
  12. 15.  Whorf, Benjamin, Lee (1956), Thought and Reality” Edited by J. B. Carol, MIT Press.
  13. 16.  Wilson, Kent, “Linguistic Relativity” in the Cambridge Dictionary of Philosophy” ed. by Robert.
  14. 17.  Yagisava Takashi, “sapir-whorf hypothesis” in The Cambridge Dictionary of Philosophy ed. by Robert Audi.