واکاوی نظریهٔ زایش نفاق منسجم در حکومت اسلامی (با تأکید بر حکومت نبوی صلّی اللّه علیه)

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه تاریخ تشیع، پژوهشکده تاریخ و سیره، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

چکیده

این پژوهش دربارهٔ فهم مسئلهٔ مهم نفاق منسجم یا سازمانی است؛ پدیده‌ای که در بسیاری از رخدادهای مهم تاریخ اسلام مؤثر بود و حتی توانست بر شیوه و چگونگی حکومت پس از رحلت رسول خدا| بیشترین تأثیر را داشته باشد. نفاق منسجم یا سازمانی به اندازه‌ای مهم است که بسیاری از آیات قرآن و روایات، دربارۀ وقوع آن، به مسلمانان هشدار داده‌اند. ازجمله یافته‌های این مقاله آن است که نفاق در دو ساحت فردی و سازمانی، فقط در جامعۀ اسلامی واقع می‌شود؛ اما در ساحت فردی، در همۀ زمان‌ها و مکان‌ها وجود داشته و دارد و اختصاص به شرایط خاصی ندارد؛ ازاین‌رو در این مقاله، به نفاق در ساحت فردی توجه چندانی نشده است. نفاق منسجم یا سازمانی بر اساس ایدۀ این پژوهش، فقط در ساحت اجتماعی و در حکومتی شکل خواهد گرفت که رهبری آن معصوم و یا عادل باشد. بنابراین شناخت چرایی زایش و چگونگی گسترش نفاق بَراَنداز در حکومت اسلامی، ایدۀ این مقاله است. در این پژوهش، از شیوۀ کتابخانه‌ای و به صورت تحلیلی - توصیفی استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Theory of the Emergence of Organized Hypocrisy in the Islamic Government (With an Emphasis on the Prophetic Era)

نویسنده [English]

  • Majid Ahmadi Kachaei
Assistant Professor, Department of Shiite History, Institute of History and Sīrah, Islamic Sciences and Culture Academy
چکیده [English]

This study examines the critical issue of organized hypocrisy—a phenomenon that played a significant role in many pivotal events in Islamic history and had a profound impact on governance following the Prophet’s passing. Organized hypocrisy is of such importance that numerous Quranic verses and hadiths warn Muslims about its emergence. One of the key findings of this article is that hypocrisy manifests in two dimensions: individual and organized. While individual hypocrisy exists across all times and places without being confined to specific circumstances, organized hypocrisy arises exclusively within an Islamic society. Given this distinction, the study does not focus extensively on individual hypocrisy. The hypothesis of this research is that organized hypocrisy only develops within a sociopolitical framework where leadership is vested in an infallible or just ruler. Consequently, this article explores the causes behind the emergence of subversive hypocrisy and the mechanisms of its expansion within an Islamic government. The study employs a library-based research method and adopts a descriptive-analytical approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Government
  • Prophet of Islam
  • Organized Hypocrisy
  • Emergence
* قرآن کریم
ابن‌هشام. (1347ق). التیجان فی ملوک حمیر و الیمن (ج2). حیدر آباد دکن: بی‌نا.
ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۱۴ق). لسان العرب (ج‌۱۴، چاپ سوم). بیروت: دار صادر.
ابوعوده، خلیل. (1405ق). الدلالی بین لغه و الشعر و لغه القرآن الکریم. اردن: مکتب النار.
بیهقی، احمد بن الحسین. (1405ق). دلائل النبوه (ج5). بیروت: دار الکتب العلمیه.
شمس شامی، محمد بن یوسف. (1414ق). سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد. لبنان - بیروت: دار الکتب العلمیة.
زبیدی، محمدمرتضی. (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دارالفکر.
طباطبایی، سید محمدحسین. (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج19). بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
فراهیدی، خلیل‌احمد. (1414ق). العین (چاپ اول). ایران - قم: انتشارات اسوه.
فیروزآبادی، محمد بن یعقوب. (1374). القاموس المحیط. لبنان - بیروت: دار الکتب العلمیة.
میدانی، عبدالرحمن؛ حنبکه، حسن. (1414ق). ظاهری النفاق و خبائث المنافقین فی التاریخ. بیروت: دار القلم.