روش‌شناسی مطالعۀ زیست‌جهانِ آسیب‌دیدگان در ‏جریان‌ها و فرقه‌ها

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

عضو گروه جریان شناسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

مطالعۀ زیست‌جهان آسیب‌دیدگان و پیروان جریان‌ها و فرقه‌های انحرافی نیازمند روش و اصول منسجمی است تا درمانگر را در مرحلۀ پیشادرمان یاری کند. زیست‌جهان یا جهان‌زندگی همان ذهنیت‌ها و آگاهی‌هایی است که در واکنش به حوادث و اقتضائات زمان در نهان انسان ساخته شده است و با فراهم‌کردن زمینه و بافتارها، رفتارهای بعدی انسان را مدیریت خواهد کرد. درمانگر برای آنکه اطلاع کافی از زمینه و علت‌های انحراف یا بیماری اندیشه‌ای به دست آورد، ابتدا ملزم به
مطالعۀ زیست‌جهان بیمار به مثابۀ انجام آزمایش یا عکس‌برداری در علوم پزشکی است. در این
فرایند، جهان‌درمانگری، جهان‌بیمار، جهان‌تعارضات، جهان‌اشتراکات و دیگرجهان به منزلۀ جهان‌زندگی فرقه‌ای، به طور دقیق مطالعه می‌شوند. آنچه در دیگرجهان، به منزلۀ جهان پنجم
مورد مطالعه قرار می‌گیرد، مطالعۀ نوع بیماری پس از مطالعۀ زمینه و علل بیماری است. همۀ این
مراحل، مقدمه و بستر مناسبی برای آغاز روند درمانی توسط درمانگر است. پس از پذیرش
ضرورت مطالعۀ زیست‌جهان آسیب‌دیدگان فرقه‌ای برای استفاده در روند درمانی، چگونگی این مطالعه، پرسش اصلی نوشتار حاضر را شکل داده و در قالب پژوهش کاربردی - ‌توسعه‌ای در پی پاسخ
به آن است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Methodology for Studying the Lifeworld of Victims ‎of Deviant Movements and Sects

نویسنده [English]

  • Ali Mohammadi Hoshyar
Researcher and member of the Department for Current Studies, Islamic Sciences and Culture ‎Academy‏.‏‎ Qom, Iran.‎
چکیده [English]

Studying the lifeworld of victims and followers of deviant movements and sects requires a structured methodology and principles to assist therapists in the pre-treatment phase. The "lifeworld" refers to the mental frameworks and awareness formed in response to events and temporal circumstances, which create the contexts and foundations that govern an individual's subsequent behaviors. To gain sufficient insight into the causes and contexts of ideological deviation or illness, the therapist must first study the patient's lifeworld, akin to conducting tests or imaging in medical sciences. In this process, various dimensions of the lifeworld are examined in detail: the world of therapy, the world of the patient, the world of conflicts, the world of commonalities, and "the other world" as the sectarian lifeworld. The "other world," considered the fifth world, focuses on analyzing the type of illness after understanding its causes and context. These steps provide the foundation and framework necessary for the therapist to initiate the treatment process. Acknowledging the importance of studying the lifeworld of sectarian victims as a prerequisite for effective therapeutic intervention, this article addresses the central question of how such a study should be conducted. Employing an applied-developmental research approach, it seeks to provide answers to this critical inquiry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Methodology
  • lifeworld
  • sect
  • movement
  • deviation
  • victims.‎
* قرآن کریم
زهاوی، دان. (1392). پدیدارشناسی هوسرل (مترجم: مهدی صاحبکار، چاپ چهارم). تهران: روزبهان.
حبیبی، آرش؛ جلال‌نیا، راحله. (۱۴۰۱). پدیدارشناسی (چاپ اول). تهران: نارون.
هوسرل، ادموند. (1388). بحران علوم اروپایی و پدیدارشناسی استعلایی (مترجم: غلامعباس جمالی، چاپ اول). تهران: گام نو.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، مهدی و آذر، عادل. (۱۳۹۳). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع (چاپ دوم). تهران: صفار.
دورکیم، امیل. (1387). دربارۀ تقسیم کار اجتماعی (مترجم: باقر پرهام، چاپ هشتم). تهران: نشر مرکز.
هیلگارد، ارنست. (1397). زمینۀ روان‌شناسی اتکینسون و هیلگارد (مهدی گنجی، چاپ سوم). تهران: ساوالان.
ساندرز، مارک؛ لویز، فیلیپ؛ و ترن‌هیل، آدریان. (1396). روش‌های پژوهش در تحقیقات مالی و بازرگانی (مترجم: اسدی و نایبی، چاپ اول)، تهران: نشر ترمه.
صلیبا، جمیل. (1366). فرهنگ فلسفی (مترجم: منوچهر صانعی دره‌بیدی، چاپ چهارم). تهران: حکمت.
محمدی هوشیار، علی. (1402). هم‌سنجی روش مواجهۀ اندیشه‌ای تبلیغ در معنویت‌های نوظهور با اسلام؛ با تکیه بر مفهوم هویت. فصلنامۀ معنویت‌پژوهی اسلامی، 2(1).
صص 69-38.doi: 10.22081/jsr.2024.67353.1051
محمدی هوشیار، علی.(1403). صورت‌بندی نظام دانش مواجهه با فرقه‌ها به مثابۀ دانشی بینارشته‌ای. فصلنامۀ پژوهشی کلام اسلامی، 32 (125). صص 71-49. ISSN: 2322-4592.
Habermas, Jürgen. (1988). Handlungen, Sprechakte, sprachlich vermittelte Interaktion und Lebenswelt. In: ders. , Nachmetaphysisches Denken. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Ennis, R. H. (1991). Critical thinking: A streamlined conception. Teaching Philosophy.
Pascarella E. T., Terenzini, P. T. (1991). How college affects students: Findings and insights from twenty years of research (1st ed.). San Francisco, CA: Jossey Bass.