فهم منشأ خودآیینی انسان در فلسفهٔ دکارت از طریق مبانی دین مسیحیت و ‏الهیات توماس‌آکوئینی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه فلسفه، دانشکدهٔ علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

نقطهٔ مرکزی بحث‌های این مقاله در راستای توضیح چگونگی شکل‌گیری خودآیینی و آزادی انسان با استفاده از مبانی و رویکرد دین مسیحیت، در دوران جدید اروپاست. روش تحقیق این مقاله در چارچوب نگرش تاریخی - بنیادی است. دین مسیحیت با تفسیری خاص در فلسفهٔ جدید، دین فردیت، آزادی و رهایی انسان از مرجعیت بیرونی است. فلسفهٔ دکارت نیز به اعتباری، همچون دین مسیحیت دارای مضمون مرکزی آزادی است، و او جزء نخستین افرادی است که در تاریخ اندیشهٔ غرب، اولین گام‌ها را در راستای آزادی انسان از مرجعیت امر بیرونی برداشته است؛ زیرا نظریهٔ معرفت دکارتی راه را برای آزادی و استقلال بیشتر انسان برابر متعلق خارجی باز می‌کند و عقل را به منزلهٔ امری خودآیین و خودقانون‌گذار معرفی می‌کند که فقط به اصول خود اطمینان دارد و هیچ مرجعیتی را بالاتر از خود نمی‌داند. با این رویکرد، دین مسیحیت یکی از الزامات مهم نوع‌اندیشیدن دکارت است؛ اما مسیحیت برای آنکه بتواند مبنای همهٔ تحولات جدید قرار گیرد، به الهی‌دانی به نام توماس آکوئینی احتیاج داشت که بتواند پلی میان مبانی قدسانی مسیحی و رویکرد عرفی دنیای جدید باشد. در این مقاله،
نسبت میان دین مسیحیت، انقلاب فلسفی توماس آکوئینی و فلسفهٔ آزادی دکارت مورد تأمل و پژوهش قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Understanding the Origin of Human Autonomy in Descartes' ‎Philosophy Through the Foundations of Christianity and Thomistic Theology

نویسنده [English]

  • Mohsen Bagherzade Meshkibaf
Assistant professor, Department of Philosophy, Faculty of Humanities and Social Science, ‎University of Kurdistan, Sanandaj, Iran. ‎
چکیده [English]

The central focus of this article is to explore how human autonomy and freedom are shaped using the principles and approaches of Christianity during the early modern period in Europe. The research adopts a historical and foundational methodology. Christianity, as interpreted in a particular way within modern philosophy, emerges as a religion of individuality, freedom, and the liberation of humans from external authority. Descartes' philosophy, in a sense, shares this central theme of freedom with Christianity. He is among the first figures in Western intellectual history to take significant steps toward liberating humanity from external authority. Descartes’ epistemological theory paves the way for greater human freedom and independence by positioning reason as autonomous and self-legislating, reliant solely on its own principles and acknowledging no authority higher than itself. With this approach, Christianity plays a crucial role in shaping Descartes' way of thinking. However, for Christianity to serve as the foundation for all modern transformations, it needed a theologian like Thomas Aquinas, who could bridge the sacred Christian principles with the secular outlook of the modern world. This article examines the relationship between Christianity, the philosophical revolution of Thomas Aquinas, and Descartes' philosophy of freedom.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Christianity
  • theology
  • Thomas
  • Descartes
  • autonomy
  • individuality
  • ‎freedom.‎
آکوئینی، توماس. (1402). جامع علم الهیات (مترجم: علیرضا عطارزاده، چاپ اول). تهران: ققنوس.
اشتراوس، لئو. (1393). حقوق طبیعی و تاریخ (مترجم: باقر پرهام، چاپ سوم). تهران: انتشارات آگاه.
بریه، امیل. (1395). تاریخ فلسفه جلد دوم (مترجم: علی مراد داوودی، چاپ سوم). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
دکارت، رنه. (1394). تأملات در فلسفه اولی (مترجم: احمد احمدی، چاپ دوازدهم). تهران: انتشارات سمت
دکارت، رنه. (1395). رساله گفتار در روش به راه بردن عقل ( مترجم: محمدعلی فروغی، چاپ اول). تهران: انتشارات امید انقلاب.
ژیلسون، اتین. (1366). روح فلسفه قرون وسطی (مترجم: علی مراد داوودی، چاپ اول). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ژیلسون، اتین. (1395). تاریخ فلسفه مسیحی در قرون وسطا (مترجم: رضا گندمی نصرآبادی، چاپ دوم). تهران: نشر سمت و دانشگاه ادیان و مذاهب.
شهرآیینی، مصطفی. (1389). تأملاتی در باب تأملات دکارت )چاپ اول). تهران: نشر
ققنوس.
طباطبایی، جواد. (1380). مفهوم ولایت مطلقه در اندیشۀ سیاسی سده‌های میانه. تهران: انتشارات نگاه معاصر.
طباطبایی، جواد. (1393). جدال قدیم و جدید در الهیات و سیاسات)چاپ اول(. تهران: نشر مینوی خرد.
عهد جدید. (1387). (مترجم: پیروز سیار، چاپ اول). تهران: نشر نی.
فاستر. مایکل ب. (1392). خداوندان اندیشه سیاسی. (مترجم: جواد شیخ‌الاسلامی، چاپ هشتم). تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
کاتینگم، جان. (1400). دکارت )مترجم: سید مصطفی شهرآیینی، چاپ چهارم). تهران:نشر نی.
Collected works of bernard lonergon. (2005). Grace and freedom: operative grace in the thought of st Thomas Aquina (F. Crowe&R. Doran, Eds.). Toronto: University of Toronto Press.
Davies, B. (1993). The Thought of Thomas Aquinas. New York: Oxford University Press.
de Araujo, M. (2003). Scepticism, Freedom and Autonomy. Berlin · New York: Walter de Gruyter.
Decartes. (1985). The philosophical writings of Decartes (j. Cottingham, ed.). cambridge: cambtidge university press.
Hegel, G. (2003). Elements of the philosophy of right (A. W. WOOD&H. B. NISBET, Eds.). New York: Cambridge University Press.
Kasper, W. (1988). The Christian Understanding of Freedom and the History of Freedom in the Modern Era. Milwaukee, Wisconsin 53233: Marquette University Press.
Kerr, F. (2009). Thomas Aquinas a very short introduction. New York: Oxford.
luther, M. (2005). Faith alone ( J. Galvin,)Michigan(.
Ragland, C. P. (2016). The will to reason theodicy and freedom in descartes. New York: Oxford University Press.
Stark, R. (2005). The Victory of Reason: How Christianity Led to Freedom, Capitalism, and Western success. Random House Publishing Group.