تحلیل گسترۀ فعالیت فرقه‌های انحرافی مهدویت

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ سطح چهار، حوزۀ علمیه قم، قم، ایران.

2 استاد تمام، گروه سیاست پژوهشکدۀ نظام‌های اسلامی، پژوهشگاه علوم و اندیشۀ اسلامی، قم، ایران.

چکیده

امروزه با گسترش فرقه‌های انحرافی مهدویت و رواج‌دادن بیش از پیش فرهنگ آزادی عقیده و بیان در سطح بین‌المللی و جامعۀ ایران، پیروان این فرق با تکیه بر مواد حقوقی مرتبط، برخورداری از آزادی در تبلیغ و بیان اعتقادات خود را حقی بدیهی قلمداد می‌کنند و اقدامات محدودیت‌ساز تیم‌های امنیتی و نهادهای قضایی را ناقض حقوق خود برمی‌شمرند. آنها از این طریق، در پی القای دوگانگی رفتاری و قانونی نظام، در برخورد با خود هستند. بر اساس این ضرورت، پژوهش حاضر با روشی توصیفی‌-‌تحلیلی و با تکیۀ بر داده‌های کتابخانه‌ای و اسناد نوشتاری به بررسی گسترۀ فعالیت فرقه‌های انحرافی مهدویت می‌پردازد و در ضمن، سه عرصۀ اختصاصی، خصوصی و عمومی تبیین می‌گردد. یافتۀ تحقیق عبارت‌اند از اینکه: تنها آزادی اعتقاد، حوزۀ اختصاصی فرد است و آزادی بیان که مرز بین حوزۀ اختصاصی و عرصۀ عمومی است، اگر به قلمرو عمومی تسری پیدا کند، باید مورد نظارت قرار گیرد و عرصۀ عمومی نیز تابع شرایط قانونی جامعه است؛ ازاین‌رو فرق انحرافی مهدویت در فعالیت‌های تبلیغاتی خود که مندرج در عرصۀ عمومی است، باید فعالیت‌های خود را ذیل مواد قانونی کشور تنظیم کنند و این شرط لازم، هیچ‌گونه تغایری با اصل 23 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ممنوعیت تفتیش عقاید ندارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Extent of Activities by Deviated Sects Associated with Mahdism

نویسندگان [English]

  • Mostafa Rezaei 1
  • Sajad Izdehi 2
1 Graduate student, Level-4, Seminary of Qom
2 Professor, Department of Politics, Research Center for Islamic Systems, Research Institute for Islamic Culture and Thought, Qom, Iran.
چکیده [English]

Today, amidst the proliferation of deviated sects linked to Mahdism and the growing advocacy for the culture of freedom of belief and expression on both the international platform and within the Iranian community, adherents of these sects assert their reliance on pertinent legal clauses. They argue that the exercise of freedom in propagating and expressing their beliefs is an inherent right, contending that the restrictive measures taken by intelligence teams and judicial institutions constitute violations of these rights. In doing so, they aim to posit that the Islamic Republic of Iran adopts a dual standard in its treatment and legal proceedings concerning them. Recognizing the need to address this issue, the current article employs a descriptive-analytic approach, drawing on library data and written documents to scrutinize the extent of activities carried out by deviated sects associated with Mahdism. Additionally, it delineates three distinct spaces: exclusive space, private space, and public space. The study's findings underscore that freedom of belief constitutes an individual's exclusive space, while freedom of expression, as the boundary between exclusive and public domains, necessitates monitoring if it extends to the public sphere. Ultimately, the public space is subject to the legal conditions prevailing in society. Consequently, deviated sects associated with Mahdism are urged to organize their propagation activities, falling within the public space, in accordance with the laws of the country. This imperative does not violate the principles outlined in Article 23 of the Constitution of the Islamic Republic of Iran, wherein inquisition is expressly prohibited.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criticism of sects
  • exclusive space
  • private space
  • public space
  • deviated sects associated with Mahdism
* قرآن کریم
اساسنامۀ خانۀ ملی گفت‌وگوی آزاد. مصوب پانصدونودوششمین جلسه مورخ 05/10/1385 شورای عالی انقلاب فرهنگی.
انصاری، مرتضی. (1380). مکاسب محرمه (ج1، چاپ دوم). قم: جامعه مدرسین.
بصری، احمد. (10/5/1397). پرسش و پاسخ: B2n.ir/r37027.
بصری، احمد. (1389). خطبۀ پنجم محرم (چاپ اول). نجف: انتشارات انصار احمد بصری.
بصری، احمد. (1394). نصیحتی برای طلاب حوزه‌های علمیه (چاپ اول). نجف: انتشارات انصار احمد بصری.
بصری، احمد. (1395 «الف»). پاسخ‌های روشنگر بر بستر امواج (ج1، چاپ اول). نجف: انتشارات انصار احمد بصری.
بصری، احمد. (1395 «ب»). المتشابهات (ج1، چاپ اول). نجف: انتشارات انصار احمد بصری.
بصری، احمد. (1396 «الف»). شرائع الاسلام (ج1، چاپ اول). نجف: انتشارات انصار احمد بصری.
بصری، احمد. (1396 «ب»). أدعیاء المهدویه (چاپ اول). نجف: انتشارات انصار احمد بصری.
بصری، احمد. (29/10/1394). سخنرانی در پالتاک: B2n.ir/y22698.
بصری، احمد. (6/7/1397). پرسش و پاسخ: B2n.ir/e75760.
 تورانی، علی. (1381). پلورالیسم دینی و چالش‌ها (چاپ اول). تهران: نشر مرشد.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1388). ترمونولوژی حقوق (ج3، چاپ سوم). تهران: 
گنج دانش.
جوان‌آراسته، حسین. (1400). ابعاد فقهی و حقوقی آزادی عقیده. مجلۀ حقوق اسلامی، 18(69)، صص 85-105.
جوانمرد فرخانی، ابراهیم؛ نوری، علی. (1397). آزادی عقیده و بیان در اندیشه‌های آیت‌الله جوادی آملی با نگاهی به حقوق غرب. مجلۀ پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 5(15)، صص 55-80.
حسینی‌کارنامی، سیدحسین. (1393). آزادی عقیده و آزادی بیان با تکیه بر واکاوی تفسیری آیۀ «لا اکراه فی الدین». پژوهشنامۀ معارف قرآنی، 5(19)، صص 71-90.
حلی، حسن ‌بن ‌یوسف. (1420ق). تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه (ج12، چاپ سوم). قم: مؤسسۀ امام صادق (علیه السّلام).
خمینی، روح الله. (1379). تحریر‌ الوسیله (ج2، چاپ دوم). تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمةالله).
خویی، سیدابوالقاسم. (1417ق). مصباح‌الفقاهة (ج1، چاپ سوم). نجف: الانصاریه.
دادگران، سیدمحمد. (1381). مبانی ارتباط جمعی (چاپ سوم). تهران: فیروزه.
دستورالعمل و آیین‌نامه‌های کرسی‌های آزاداندیشی. مصوب پانصدوسی‌ویکمین جلسه مورخ 9/10/1382، شورای عالی انقلاب فرهنگی.
راغب اصفهانی، حسین ‌بن ‌محمد. (1416ق). مفردات الفاظ القرآن (چاپ دوم). بیروت: ذوی‌القربی.
زاهدی، مهدی؛ شریف‌زاده، شیرین. (1400). آزادی بیان و اصل دوگانگی ایده و بیان. نشریه پژوهش حقوق عمومی، 23(71)، صص 95-127.
زمخشرى، محمود بن‌ عمر. (1386). مقدمة الأدب‏ (چاپ اول). تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه تهران.
سیدقطب. (1416ق). تفسیر فى ظلال القرآن (ج1، چاپ اول). بیروت: دار احیاء التراث.
شهید ثانی، زین‌الدین ‌بن ‌علی. (1413ق). مسالک‌الافهام (ج3، چاپ دوم). قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1388ق). تفسیر المیزان (ج2، چاپ پنجم). بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. مصوب 24/8/1358. مجلس خبرگان.
قانون آیین دادرسی کیفری. مصوب 4/12/1392.
قانون میثاق بین‌الملل حقوق مدنی و سیاسی. مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ میلادی. مجمع عمومی‌ سازمان ملل ‌متحد.
کاشف‌الغطا، محمدحسین. (1419ق). کشف‌الغطاء عن مبهمات الشریعه الغراء (چاپ دوم). بیروت: ذوی‌القربی.
کشاورز، مونس. (1401). حمایت از آزادی بیان در فقه و حقوق کیفری ایران. مجلۀ فقه جزای تطبیقی، 2(2)، صص 13-25. 
منتظری، حسینعلی. (1387). دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیة (ج2، چاپ سوم). قم: دارالفکر.
نائینی، میرزامحمدحسین. (1424ق). تنبیه الأمة و تنزیه الملة (چاپ دوم). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
نجفی، محمدحسن. (1386). جواهرالکلام (ج41، چاپ چهارم). قم: جامعۀ مدرسین.