نقادی اخلاق باور کلیفورد بر محور اصل عدالت اخلاقی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تهران، پردیس فارابی، ایران، قم.

2 دانشجوی دکتری فلسفه دین، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، ایران، قم.

چکیده

در این نوشتار کاربرد دسته‌ای از مفاهیم در اخلاق باورِ کلیفورد را با کاربرد آنها در اخلاق باور رقیب فکری او، یعنی جیمز مقایسه کرده‌ایم. این مفاهیم شامل توجیه اخلاقی هنجار دلیل، توجیه معرفتی هنجار دلیل، آسان‌باوری، ایده عمل بر اساس احتمالات و پذیرش باورهای بی‌دلیل می‌شود. ادعای ما این است که کلیفورد با وجود اینکه اصل دلیل حداکثری ـ «باور به چیزی با دلایل ناکافی همیشه، همه‌جا و برای همه نادرست است» ـ و معیار تحقیق‌پذیری را پیشنهاد می‌دهد، خود عامل به آنها نیست و استفاده‌ای از مفاهیم می‌کند که او را به دیدگاه رقیب نزدیک‌تر می‌سازد؛ به‌گونه‌ای‌که می‌شود گفت ما با دو کلیفورد افراطی و معتدل و دو نوع قرینه‌گرایی افراطی و معتدل روبه‌رو هستیم. با معرفی «اصل عدالت» به‌مثابه حس انصاف درونی انسان‌ها که در قالب قاعده زرین اخلاقی «آنچه برای خود می‌پسندی برای دیگران هم بپسند و آنچه برای خود نمی‌پسندی برای دیگران هم نپسند» صورت‌بندی شده است، پیشنهاد می‌کنیم که نظام اخلاق باوری که کلیفورد معتدل ارائه می‌دهد، اخلاق باور عادلانه‌تری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critique of Clifford’s Ethics of Belief According to the Principle of Moral Justice

نویسندگان [English]

  • mansour nasiri 1
  • Mehrdad Safari Aboksari 2
1 Associate professor, Tehran University, Pardis of Farabi, Iran, Qom
2 PhD student, philosophy of religion, Tehran University, Pardis of Farabi, Iran, Qom
چکیده [English]

In this paper, we compare the use of a class of concepts in Clifford’s ethics of belief with their use in the ethics of beliefs provided by his intellectual rival, William James. The concepts include the moral justification of the norm of reason, epistemic justification of the norm of reason, credulity, the idea of acting upon probabilities, and acceptance of beliefs without reasons. We claim that although Clifford proposes the principle of maximal reasons – “it is wrong always, everywhere, and for anyone to believe anything on insufficient evidence” – as well as the criterion of verifiability, he does not himself act upon the principle, making use of concepts that push him towards the rival view. Thus, it can be said that we are faced with two Cliffords – extreme and modest – and two sorts of evidentialism – extreme and modest. We introduce the “principle of justice” as the internal feeling of fairness that has been formulated in terms of the Golden Rule – treat others as you wish to be treated and do not treat others as you do not wish to be treated –and then suggest that the system of the ethics of beliefs offered by the modest Clifford is a more just and fair ethics of beliefs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Clifford
  • James
  • Principle of Reason
  • Principle of Justice
  • consequentialism
  • credulity

مراجع

1. دباغ، سروش (1392)، درس گفتارهایی در فلسفه خلاق، تهران: صراط.
2. کیث، لرر (1381)، «چرا نه شکاکیت؟»، ترجمه: علی‌رضا قائمی‌نیا، ذهن، ش 11 و 12.
3. کاپلستون، فردریک (1386)، تاریخ فلسفه، ترجمه: ا. ا. اعلم، ج 5، تهران: سروش.
4. مصباح‌یزدی، محمدتقی (1394)، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، ترجمه و تدوین: ا. شریفی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
5. Clifford, W. K. (1879), Lectures and Essays, Vol. 2, London: Macmillan & Co.
6. __________ (1879), Lecutres and Essays, Vol. 2, (L. S. Pollock, (ed.) London: Macmillan and Co.
7. __________ (1901), Lectures and Essays Vol. 1, London: Macmillan and Co.
8. Code, L. (1987), Epistemic Responsibility, Hanover and London: University Press of New England.
9. James, w. (1907), The Will To Believe And Other Essays In Popular Philosophy, New York: Longman Green And Co.
10. Madigan, Timothy (2009), W. K. Clifford and The Ethics of Belief, New Castle: Cambridge Scholars Publishing.
11. Meiland, J. (1980), “at Ought We to Believe”? American Philosophical Quarterly, Vol. 17, No.1.
12. Phillips, D. Z. (2001), Religion and Hermenutics of Contemplation, Cambridge: Cambridge University Press.
13. Pollock, F. (1901), “Biographical Introduction”, In: W. K. Clifford, Lectures and Essays, London: Macmillan and Co.
14. Reisner, A. (2008), “Weighing pragmatic and evidential reasons for belief,” Philosophical Studies, Vol. 138, No. 1.
15. __________ (2009), “The possibility of pragmatic reasons for belief and the wrong kind of reasons problem,” Philosophical Studies, , Vol. 145, No. 2.
16. Ricoeur, P (1970), Freud and Philosophy: An Essay on Interpretation, D. Savage, (Trans), New Haven: Yale University Press.
17. Swinburne, Richard (2005), The Existence of God, Oxford: Oxford University Press
18. Vorstenbosch, J. (1997), “W. K. Clifford's Ethics of Belief Revisited,” In: A. Meijers (ed.), Belief, Cognition, and the Will, Cambridge: Cambridge University Press.
19. Zagzebgi, Linda (2001), “Recovering Understanding,” In: M. Steup (ed.), Knowledge, Truth, and Duty, New York: Oxford University Press.
20. Zamulinski, B (2002), “A Re-evaluation of Clifford and His Critics,” The Southern Journal of Philosophy, Vol. 40, No. 3.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار