منابع شناخت از دیدگاه شیخ حرّ عاملی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد علوم حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث

چکیده

شیخ حرّ عاملی از جمله عالمان اخباری است که می‌توان آگاهی‌های مفیدی در باب معرفت‌شناسی و منابع شناخت از میان آثار وی به دست آورد. بحث از منابع شناخت آن‌گونه که بتواند جهت‌گیری‌ها و منطق عملی افراد را در مواجهه با مسائل کلامی بنمایاند، شامل سه مسئله خواهد بود: اول حیطه کارکرد هر یک از منابع و ترسیم حدود قابلیت آنها برای استخراج معارف دینی؛ دوم رابطه آنها با یکدیگر و پاسخ به این پرسش که امکان رسیدن به داده‌های کدام منبع از طریق دیگر منابع نیز وجود دارد؛ سوم حل اختلاف میان مؤدای آنها و تبیین راهی که بتوان بر اساس آن در از میان بردن تعارض ظاهری گام نهایی را برداشت. شیخ حرّ به این مسئله توجه خاصی داشته است. وی سه منبع فطرت، عقل و وحی را به‌عنوان منابع شناخت معرفی کرده، سپس راه رسیدن به پاسخ را به‌تفصیل فراهم ساخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sources of Knowledge according to al-Shaykh Hurr al-'Amili

نویسنده [English]

  • Mohsen Golshahi
چکیده [English]

Al-Shaykh Ḥurr al-'Āmilī was an Akhbari scholar who made helpful contributions concerning epistemology and the sources of knowledge in his work. The problem of sources of knowledge, as it is related to problems of Kalam, includes three issues: (1) the scope of each source of knowledge and their capacity for religious knowledge, (2) their relations and interactions with one another: which source can yield information on the basis of the data of which source? And (3) resolving the discrepancies and apparent contradictions between the data provided by difference sources. Al-Shaykh Ḥurr al-'Āmilī was in particular concerned with the latter problem. He took fiṭrat (innate capacities), reason and divine revelation (waḥy) to be sources of knowledge, and gave a detailed answer to the above questions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sources of Knowledge
  • epistemology
  • Textualism
  • rationalism
  • Al-Shaykh Hurr al-'Amili
  • Akhbaris
1. حرّ عاملی، ‌محمد ‌بن حسن (1425ق.)، إثبات الهداة بالنصوص والمعجزات، ج۱، بیروت: انتشارات اعلمی.
2. ــــــــــــ (1376)، الفصول المهمة فی أصول الأئمة، ج۱، قم: مؤسسه معارف اسلامی امام رضا7.
3. ــــــــــــ (1403ق.)، الفوائد الطوسیة، قم: چاپخانه علمیه‌.
4. ــــــــــــ (۱۴۰۹ق.)، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، ج۱۵، قم: مؤسسه آل البیت:.
5. ــــــــــــ (۱۳۸۸)، التنبیه بالمعلوم، تحقیق: محمود بدری، چاپ دوم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
6. ــــــــــــ (۱۳۹۰)، الرسالة الاثنی عشریة فی الرد علی الصوفیة، تصحیح: عباس جلالی، قم: مؤسسه انصاریان.
7. ــــــــــــ (1426ق.)، تواتر القرآن، تصحیح: سید محمدهادی گرامی‌، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
8. سید مرتضی (۱۹۹۸ م.)، امالی، قاهرة: دار الفکر العربی‌.
9. قیصری، احسان (۱۳۷۷)، «اخباریان»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۷، تهران: مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
10. منتظری، محمد (1390)، بررسی تطبیقی مسئله علم و معرفت در مدرسه کوفه و بغداد (پایان نامه)، قم: دانشگاه قرآن و حدیث.