انتظار از دین یعنى میزان تواناییهاى دین براى پاسخگویى به نیازهاى بشر و سامانبخشى به حیات انسان و نقشى که دین در این میان به عهده خود بشر قرار داده است. این موضوع در بین مسلمانان به گونهاى خاص سابقه دیرینه داشته است. اگر دین را به سه بخش عقاید، اخلاق و احکام تقسیم کنیم، نزاع اشاعره و معتزله در بخش عقاید، و نزاع حسن و قبح عقلى و شرعى میان اشاعره و عدلیه به نوعى چالش بر سر انتظار از دین در عقاید و اخلاق یعنى توانایى عقل بشرى و شرع نبوى در تبیین عقاید و تشخیص خیر و شر به حساب مىآید. همچنین بحث عللالشرایع و مقاصد الشریعة، تلاشى عقلانى و شرعى در کشف نتایج احکام شرعى براى بشر و به نوعى بیان میزان توانایى دین در برطرفساختن نیازهاى بشر و تعالىبخشى آن به انسان بوده است.