این مقاله گزیده اى است از کتاب Varieties of Religious Experience. افتادگیهاى متعددى که در مقاله به صورت … مشخص شده اند, به رأى و تصمیم گردآورندگان مجموعه اى است که این مقاله از آن انتخاب شده است:
Philosophy of Religion, Selected Readings; ed. Michael Peterson, William Hasker, Bruce Reichenbach, David Basinger; Oxford University Press, 1996, pp.10-20.
این مقاله توسط استاد مصطفى ملکیان با متن اصلى مقابله شده است.
1. mystical states of consciousness
2. ineffability
3. state of mind
4. mystical states
5. noetic quality
6. states of knowledge
7. discursive intellect
8. illumination
9. revelation
10. transiency
11. passivity
12. prophetic speech
13. luther
14. Charles Kingsley (1819ـ 1875) نویسنده و روحانى انگلیسى و از پیشروان سوسیالیسم مسیحى در انگلستان. مشهورترین آثار وى به سوى مغرب و کودکان آب است (به اختصار از دایرةالمعارف فارسى).
15. mystical moods
16. Malwida von meysenbug
17. liberating
18. reconciling
19. Dauphinژ
20. cosmic conssciousness
21. experimental union
22. lower nature
23. sam‰dhi
24. egoism
25. objectless
26. bodiless
27. the Truth
28. free
29. immortal
30. omnipotent
31. Atman
32. Universal Soul
33. vedantists
34. contemplation
35. dhy‰na
36. maditator
37. Nirv‰na
38. pantheism
39. monotheism
40. ما سخن غزالى را, با عنایت به ترجمه فارسى کتابش, از عربى به فارسى برگردانده ایم. اما جز یک مورد ـ که در قلاب آمده است ـ چیزى اضافه بر آنچه در مقاله حاضر از غزالى نقل نشده, نیاورده ایم. در این جا اصل جملات غزالى را نیز مى آوریم:
… و کان حاصل علومهم قطع عقبات النفس, والتنزه عن اخلاقها المذمومه وصفاتها الخبیثه, حتى یتوصل (بها) الى تخلیة القلب عن غیراللّه (تعالى) و تحلیته بذکر الله…
فظهر لى أن أخص خواصهم, مالایمکن الوصول الیه بالتعلم بالذوق والحال وتبدل الصفات.
… اول شروطها تطهیر القلب بالکلیه عما سوى الله (تعالى), و مفتاحها الجارى منها مجرى التحریم من الصلاة, استغراق القلب بالکلیه بذکر الله, وآخرها الفناء بالکلیه فى الله وهذا آخرها بالاضافة الى مایکاد یدخل تحت الاختیار والکسب من اوائلها. وهى على التحقیق اول الطریقه, وما قبل ذلک کالدهلیز للسالک الیه. ومن اول الطریقه تبتدئ المکاشفات (والمشاهدات), حتى انهم فى یقظتهم یشاهدون الملائکه, وأرواح الانبیاء ویسمعون منهم اصواتاً ویقتبسون منهم فوائد. ثم یترقى الحال من مشاهدة الصور والامثال, الى درجات یضیق عنها نطاق النطق, فلایحاول معبر أن یعبر عنها الا اشتمل لفظه على خطاء صریح لایمکنه الاحتراز عنه.
… وأما ما عدا هذا من خواص النبوه, فانما یدرک بالذوق, من سلوک طریق التصوف; … فإن کان للشی خاصّة لیس لک منها أنموذج, ولا تفهمها اصلاً, فکیف تصدق بها؟ وانما التصدیق بعد الفهم: وذلک الانموذج یحصل فى اوائل طریق التصوف, فیحصل به نوع من الذوق….
… وأما الذوق فهو کالمشاهده والاخذ بالید, ولایوجد الا فى طریق الصوفیه.
مشخصات کتاب شناختى کتاب غزالى از این قرار است:
[المنقذ من الضلال, حجةالاسلام ابى حامد غزالى, تصحیح دکتر جمیل صلیبا و دکتر کامل عیاد, دانشگاه دمشق, چاپ ششم, 1960]
41. orison
42. spiritual Experiments
43. sain Ignatius قدیس ایگناتیوس لویولایى (1491ـ1556), مؤسس اسپانیایى یسوعیه. در 1539 پاپ پاولوس سوم اساسنامه اى را که ایگناتیوس تدوین کرده بود, تصویب کرد که یسوعیان هنوز از آن پیروى مى کنند. او که تا هنگام مرگ, رهبرى یسوعیان را به عهده داشت, عارف مشرب و از رهبران اصلاحات کاتولیکى بود (به اختصار از دایرةالمعارف فارسى).
44. Monoideism
45. sensorial images
46. (John of the cross) Juan de la cruz عارف اسپانیایى (1542ـ1591).
47. union of love
48. dark contemplation
49. optimistic
50. pessimitic
51. supernaturality
52. rationalism
53. faith-state
54. mystic states
55. suggestive
56. privileged case
57. sankhya
58. dualistic
59. monistic
60. the category of personality
61. enlargement
62. diabolical
63. جیمز این سخنان را در سالهاى2ـ1901 ایراد کرده است.
64. به جاى (اسرافیل و مار).
65. hypotheses
66. saintliness
67. animistic, مبتنى بر جاندار پنداشتن طبیعت.
68. speculations
69. paradoxical
70. absurd
)