فلسفه و زبان

نوع مقاله : تخصصی

نویسنده

ای. جی . ان. فلو

چکیده

قصد من از نوشتن این مقاله نقد و بررسى و پرداختن به مجموعه متنوعى از سوءبرداشت هاى رایج است و در ضمن آن تلاش کرده ام بر شیوه هاى احتمالاً حیرت انگیز گوناگون پرتوى بیفکنم. قطعه بسیار مشهورى از اخلاق نیکوماخوسى[1], ارسطو متن مناسبى خواهد بود:
تفوّق در تأمل مفهومى است که باید ماهیتش را به طور فهم درآوریم ـ و دریابیم که آیا نوعى دانش است یا نوعى پندار یا نوعى مهارت در حدس یا تخمین درست یا چیزى نوعاً متفاوت با اینها. بارى, دانش نیست: زیرا آدمیان درباره چیزهایى که مى دانند تحقیق و تفحص نمى کنند, در حالى که تفوّق در تأمل نوعى تأمل[2] است و تأمّل مستلزم تحقیق و محاسبه است. لیکن تأمّل تحقیق هم نیست [بلکه] بررسى و تحقیق در موضوعى خاص [,یعنى رفتار (سلوک)[3] ـ اِى. اف.] است. و با این همه, مهارت در حدس و تخمین درست هم نیست, زیرا مهارت در حدس و تخمین بدون محاسبه آگاهانه و به طور آنى صورت مى گیرد, در حالى که تأمّل به وقت طولانى نیاز دارد…. نه درستى را مى توان به دانش نسبت داد و نه خطا را, و پندار درست حقیقت است (دفتر ششم, فصل نهم: 1142, a 32 به بعد).

عنوان مقاله [English]

فلسفه و زبان

نویسنده [English]

  • A.G.N Felou
1. [نگارش] این مقاله را در اصل فصلنامه فلسفه, (PQ) Philosophical Quarterly به عنوان پیوندى بین نقد و بررسى اثرى از سنخ خاص که از پایان جنگ جهانى دوم انتشار یافت و apologia pro philosophia nostra contra murmurantes سفارش داده بود. از این رو, به حدى کاملاً استثنایى هم از نظر لحن بحث انگیز و هم پر بار و سنگین از پاورقى هاى فراوان بود. در این چاپ لحن مقاله ملایم تر و از پاورقى ها کمى کاسته شده است. لیکن اگر همین الآن و براى همین منظور مشغول نوشتن مقاله اى مى بودم, لحن آن به نحو قابل توجهى تند و تیزتر و پاورقى هاى آن بسیار سنگین تر مى بود.
2. See J. L. Austin's classic 'Other Minds', in A. G. N. Flew (ed.), Logic and Language, Second Series, and also s. iii of S. E. Toulmin's 'Probability', in A. G. N. Flew (ed.), Essays in Conceptual Analysis (London, 1956).
من LLI و LLII را به ترتیب به عنوان علائم اختصارى منطق و زبان, مجموعه اول و دوم (آکسفورد 1951, 1953) به کار خواهم برد.
3. (خدا کارمندان را به صورت و شمایل خویش آفرید) (سر آلن هربرت).
4. Cf. L. J. Cohen, 'Are Philosophical Theses Relative to Language?', Analysis (1949).
5. G. Ryle, 'Ordinary Language', Philosophical Review (1953)
(تا حدودى در فصل دوم فوق از نو به چاپ رسیده است)
6. PQ (1952) p. 2 (top).
7. Utilitarianism, Everyman ed., p. 32 (bottom), میل براساس این قیاس ساخت واژى به تصریح استدلال مى کند, گو این که حتى در این مورد این تردید وجود دارد که آیا استدلال او چیزى بیش از دلیل یک اشتباه بود یا نه, اشتباهى که علت واقعى آن جست وجوى نوعى (اخلاق علمى) بود.
8. براى اطلاع از نمونه تازه اى از این اشتباه مضحک و نقد آن بنگرید به:
Proceedings of the Aristotelian Society (P .A.S.), supp. vol. XXVII (1953) pp. 42-3, 47-8.
9. T. D. Weldon, The Vocabulary of Politics (Harmondsworth, 1953) p.107.
10. Critique of Practical Reasons, trans. T. K. Abbott, p.150.
11. در مورد معدودى از موارد جالب توجه ارزش مند بسیار فراوان بنگرید به:
D. F. Pears, 'Universals', in LL II.
در مورد ستیزه ارسطو با وسوسه هاى ناشى از این نحوه بیان که در قالب آن وى ناگزیر بود به بیان تعریف خود از خیر بپردازد, به فصل هاى نخستین اخلاق نیکوماخوسى, دفتر یکم, بنگرید.
12 . این نکته را در اصل سیس (Sayce) مطرح و راسل بازگو کرده است,Analysis of Mind; p. 212.
13. بنگرید به مقاله دى. دى. لى (Lee) در زیر [بدان] اشاره کرد, هرچند تعبیر و تفسیر او از اندیشه تروبیاند (Trobiand) مورد تردید است.
14. براى پذیرشى معنادار بنگرید به جمهورى 596 8 ـ 6 a : (اگر به خاطر آورید, ما عادت کرده ایم که, هرگاه نام واحدى را در موارد و مصادیق متعددى استعمال مى کنیم, (مثالى) را, یعنى یک مثال براى مصادیق متعدد, مطرح مى کنیم.
15. بسنجید با بازى هاى زبانى ویتگنشتاین, زبان هاى غیر واقعى کوتاه شده, که به صورت نمودارهایى در پژوهش هاى فلسفى استعمال مى شوند و زبان (Newspeak) در 1984 اثر جورج اورول, نمایه.
16. بنگرید به LL II, p. 3; به ارجاعات ارائه شده آن جا در پاورقى دوم مى توان عبارات زیر را اضافه کرد:
D. D. Lee in Psychosomatic Medicine, XIII (1950) and in the Journal of Philosophy.
17.PQ (1952) p. 12.
18.Ibid., p. 2.
19. در مورد این نکته پى. اِل. هیث (P. L. Heath) اشاراتى دارد, همان, ص2, پاورقى.
20. See Sir Alan Herbert's What a Word!, Sir Ernest Gowers's Plain words and A.B.C. of Plain Words, etc.
21. این نکته را اِف. وایزمن (F. Waismann) در مقاله (تحلیلى ـ ترکیبى) خود به تفصیل بیان کرده و مورد تأکید قرار داده است تا حدى که برخى چه بسا ایراد بگیرند که این نکته هامپتى دامپتى گرایى هرج و مرج طلبانه اى را ترغیب مى کند. (Analysis (1950) PP.xff.)
22. در باب مشکل مشابهى در خصوص اطلاع پیشاپیش از (نیروى مقاومت منطقى مفاهیم) بنگرید به:
Ryle's Inaugural, Philosophical Arguments (Oxford, 1945)'
23. بنگرید به (پژوهش هاى فلسفى), على الخصوص از ابتداى آن, براى اطلاع از تقریر خود او از دلایل اقامه شده بر این شعار.
24. براى اطلاع از اولین اثر شاخص آستین بنگرید به:
M. Weitz, 'Oxford Philosophy', Philosophical Review (.1953) and P.A.S., supp. vol. XVIII (1939).
25.PQ (1952) p. 5 (top).
26.'How to Talk', P.A.S. (1952-3) p. 227.
27. براى اطلاع از چند مثال ظریف و بسیار حائز اهمیت در مورد حساسیت نسبت به نحوه کاربرد متعارف بنگرید به
G. J. Warnock's Berkeley (Harmondsworth, 1953) esp. chs 7-10.
28.PQ (1952) p. 6.
29. Ibid.
30. Inquiry Concerning Human Understanding, s. viii, pt i.
31. هابز بیشتر در لویاتان, فصل یازدهم و در مقاله اش با عنوان (در باب آزادى و ضرورت) به نحو قابل ملاحظه اى بر آرا و نظرات او پیشى گرفته بود, و بدون شک بسیارى از افراد دیگر مدت ها پیش از او.
32. براى اطلاع از انتقادى شدید به این توصیف غلط سابقاً مشهور و متعارف درباره مشکلات فلسفى بنگرید به
 LL II, pp. 5-6.
و به: Ryle, Concept of Mind, p. 71 (top)
در مورد لغزش هاى قلمى در نگارش مشکلات عمدتاً بى اساس.
33. Kant, Critique of Practical Reason, trans. T. K. Abbott, p. 188.
34. Hume, Inquiry Concerning the Principles of Morals, App. iv.
35. PQ (1952) p. 1.
36. P.A.S., supp. vol. xxv (1951).
37. Mind (1953).
38. LL I.
39. Kant, Critique of Practical Reason, trans. T. K. Abbott, p. 190.
40. See Waismann, 'Language Strata', in LLII, and Ryle, 'Ordinary Language', for suggestions about this clustering.
41. نه این که چنین اقتباس یا جعلى چه بسا مورد نیاز نیست: براى اطلاع از پیشنهادات مطرح شده براى انطباق با کشفیات روانکاوى بنگرید به .
P. D. Nowell-Smith in The Rationalist Annual (1954)
42. Mind (1949);
و با اضافات و شرح و تفصیل هایى در .The Language of Morals (Oxford, 1952)
43. PQ (1952) pp.2 and 3.
44. LL.1, p.9.
45. بسنجید فصلنامه فلسفه (PQ) (1952) ص2و3, را با منطق و زبان, مجموعه اول, ص9, که این مطلب نشان مى دهد نقدى بر آنهاست.
46. LL.II, 8-9.
در باب (متحدان ناآگاه یک انقلاب تخریب آمیز).
47. Ordinary Language, loc.cit.
48. Ryle, ibid.
49. گو این که سنّت دور و درازى از این سنخ امور, مثلاً characteristica universalis لایبنیتس و آرا و نظرهاى مشابهى در عصر (قرن) او وجود داشته است. این روزها ارزش فلسفى اسلوب هاى منطق نمادین (سمبولیک) که در حلقه وین و در آثار راسل وجود دارد و به نحوى استثنایى در ایالات متحده آمریکا رواج دارد, معمولاً مسأله اى مبالغه آمیز است.
50. By J. O. Urmson in شSome Questions Concerning Validityص, in Flew (ed.), Essays in Conceptual Analysis.
51. بسنجید کتاب آر. ام. هر با عنوان زبانِ اخلاق (The language of Morals) را با کتاب اِس. اى. تولمین با عنوان جایگاه عقل در اخلاق (The Place of Reason in Ethics), و بنگرید به ترتیب به مقاله هیر و جِى مکى در باب موضوع اخیر در فصلنامه فلسفه (PQ) و AJP (1951). تى. دى. ولدن در واژگان سیاست (The Vocabulary of Politics) ص42ـ43 به اختصار نمونه اى از اقدام بى جهتى را در این رابطه ارائه مى دهد. من تلاش کرده ام خودم در کتاب فلسفه (1954) در مقاله اى با عنوان (توجیه کیفر) (The Justification of Punishment) راجع به آن مطالبى بنویسم.
پى نوشت هاى مترجم:
* مشخصات کتاب شناختى این مقاله عبارت است از:
A. G. N. Flew, زPhilosophy and Languageس, in Colin Lyas(ed.) Philosophy and Linguistics, (London: Macmillan and Co Ltd, 1971), pp. 61 _ 75.
1. Nicomachean Ethics
2. deliberation
3. conduct
4. avant-garde
5. material mode of speech
6. self-contradictory
7. شHe knew but he knew wrongص
8. شbachelor husbandص
9. شthe evidence of my own eyesص
10. mere words
11 . Chocktaw… زبان مردم بومى آمریکا که در میسى سیپى مرکزى یا جنوبى و آلاباماى جنوب غربى ساکنند.
12.non-verbal signs
13. Underneath the Spreading Chestnut Tree.
14. implications
15. informal logic
16. the theory of Forms.
17 . Humpty Dumpty قهرمان یکى از داستانهاى لوئیس کارول.
18. actual usage
19. cryptographer
20. linguistic conventions
21. case-indications
22. context
23. terminological hyperaesthesia
24. pseudo- problems
25. free will
26. The Freedom of the Will
27. Gooding and Guiding
28. Ascription of Responsibility and Rights
29. transcendental freedom
30. scientific determinism
31. ulterior end
32. jurisdictional proprieties
33.vernacular
34. jargon
35.Imperative Sentences
36. performatory language
37. Other Minds
38. proposition
39. providence
40. foreknowledge
41. fate
42. fixed fate
43. Standard English
44. improvisation
45. Plain Man
46. Common Sense
47. the Argument of the Paradigm Case