تبیین معاد جسمانی و یگانگی نفس و بدن

نوع مقاله : تخصصی

نویسنده

استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

چکیده

برخی حکیمان مسلمان، همچون ابن سینا معاد جسمانی را به لحاظ فلسفی اثبات‌ناپذیر انگاشته و از همین‌رو تنها به قول صادق مصدّق تمسک کرده‌اند، اما ملاصدرا - حکیم بلندآوازه و نواندیش فلسفۀ اسلامی - بر اساس اصول و مبانی خاصی چون، اصالت وجود، تشکیک وجود، حرکت جوهری و ... در اثبات و تبیین فلسفی، آموزۀ معاد جسمانی که در متون دینی بر‌ آن تأکید شده است، راهی نو پیموده است. در این مقاله، ضمن اشاره‌ای گذرا به دیدگاه‌های مختلف در باب حقیقت انسان و چگونگی رابطۀ نفس و بدن، و همچنین دیدگاه‌های مطرح‌شده در باب معاد - چه در کلام حکما و چه در متون دینی- به تبیین اصول و مبانی دقیق و ژرف‌نگرانه ملاصدرا در اثبات معاد جسمانی پرداخته می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Explanation of Bodily Resurrection and Soul-Body Identity

نویسنده [English]

  • Askari soleimani Amiri
چکیده [English]

 
Some Muslim philosophers like Avicenna maintain that the bodily resurrection is not philosophical provable and thus they appealed to the sayings of the sincere (revelation), but Mulla Sadra seeks to philosophically prove and explain the doctrine of bodily resurrection which is emphasized in religious scriptures, on the basis of particular principles such as the principality of existence, hierarchy of existence, substantial motion, etc. In this paper, I will point to different views about the soul-body relation and different accounts of resurrection –in both philosophy and scriptures- and try to explain the deep and precise principles of Mulla Sadra for bodily resurrection.

کلیدواژه‌ها [English]

  • soul
  • body
  • Soul-Body Identity
  • spiritual resurrection
  • Bodily resurrection
  • Immateriality of Perceptions
1. اصفهانی، محمد حسین، (1367) فی اثبات المعاد الجسمانی، در الرسائل الاربعة عشرة، تحقیق: رضا استادی، قم: مؤسسة النشر.
2. انصاری شیرازی، یحیی، (1387) دروس شرح منظومه، ج4، قم: بوستان کتاب.
3. دکارت، رنه، (1369) تأملات در فلسفۀ اولی، ترجمۀ احمد احمدی، تهران: مرکز دانشگاهی، چاپ دوم.
4. رازی، فخر الدین، (فخر رازی) (1410ه‍.ق) المباحث المشرقیة، ج2، تحقیق: محمد المعتصم بالله البغدادی، بیروت: ‌دار الکتب العربی.
5. رفیعی قزوینی، ابو الحسن، (1367) مجموعه رسائل و مقالات فلسفی، تصحیح: غلامحسین رضانژاد، تهران: انتشارات الزهراء.
6. سبزواری، ملاهادی، (1422ه‍.ق) شرح المنظومة، تعلیقات آیةالله حسن‌زادۀ آملی، قم: نشر ناب.
7. شیرازی، محمد ابن ابراهیم (ملاصدرا) (1360) الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح: سید جلال‌الدین آشتیانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
8. ــــــــــــــ ، (1379) الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیة، ج9، قم: مکتبة المصطفوی.
9. مدرس زنوزی، آقا علی، (1378) مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقا علی مدرس طهرانی، ج2، تهران: انتشارات اطلاعات.
10. موسوی خمینی، روح ‌الله، (1381) تقریرات فلسفه امام خمینی، ج3، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.