گونه‌شناسی تأویل و تبیین روایات در کتاب امالی سید مرتضی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

مقالۀ حاضر به بررسی روش فقه‌الحدیثی سید مرتضی در تأویل روایات - در کتاب امالی-می‌پردازد. سید مرتضی در کتاب امالی تصریح کرده که هرگاه خبر از قسم خبر واحد باشد کهعلم‌آور نیست و ظاهری متفاوت و مخالف با مطلب معلوم و قطعی داشته باشد، در صورت امکان، باید ظاهر آن را به‌گونه‌ای تأویل کرد که موافق و مطابق با حق و واقع باشد، در غیر این صورت رد این خبر و باطل دانستن آن واجب است. او از روش‌های گوناگونی در تأویل و تبیین روایات بهره گرفته است؛ از جمله: حمل حدیث بر معنایی خلاف ظاهر، کنایی و تمثیل و... با استناد به قرینه‌های متصل و منفصل، حمل لفظ بر مجاز با قرینه‌های مختلف، بهره‌گیری از محسنات لفظی و معنوی در تأویل روایات، حمل لفظ از معنای مصطلح شرعی به معنای لغوی، حمل حدیث بر اشتباه و توهم راوی. او به‌کارگیری روش‌های دقیق عقلی و بهره‌گیری از جنبه‌های ادبی، اصولی را برای درک و فهم دقیق‌تر احادیثپی‌ریزی کرد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Typology of Interpretation and Explanation of Narratives in the Amali of Sayyed Murtada

نویسنده [English]

  • Valiollah Hasoomi
چکیده [English]

This article is concerned with the Fiqh al-Hadith method of Sayyed Murtada for the interpretation of narratives, in his book, Amali. Sayyed Murtada makes explicit in his bookif the Khabar is the kind of Wahed that does not lead to knowledge and its apparent meaning is at odds with what we know, we should interpret its apparent meaning in a way that makes it compatible with what is right. Otherwise, we should reject this Khabar. It is necessary to take this Khabar as incorrect and reject it. Sayyed Murtada has used various methods to interpret narratives, including: regarding a Hadith as having a meaning contrary to its appearent meaning—e.g. taking it to have a metaphorical meaningand the like—by appealing to its attached and detached contexts; taking the term to have its literal meaning and not its religious meaning; and taking the narrator to have made a mistake. He has established principles for understanding Hadiths by employing intellectual methods and literal information.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Amali
  • Sayyed Murtada
  • Interpretation
  • spiritual and literal aadvantages

مراجع

  1. قرآن کریم.
  2. ابن دیبع، ابومحمد عبدالرحمن (بی‌تا)، تیسر الوصول الی جامع الاصول من حدیث الرسول9، بی‌جا.
  3. ابن فارس، احمد (1411ق)، معجم مقاییس اللغه، بیروت: دارالجیل.
  4. ـــــــــــــ (1910م)، الصاحبی فی فقه اللغه، قاهره: المکتبة السلفیه.
  5. ابن منظور، محمد (1406ق)، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  6. احمد مختار (1998م)، علم الدلاله، قاهره: عالم الکتب.
  7. اختیار، منصور (1348)، معنی‌شناسی، تهران: دانشگاه تهران.
  8. انیس، ابراهیم (1972م)، دلالة الالفاظ، طسوم، مصر: آنجلو.
  9. بابایی، علی اکبر (1370)، «تأویل قرآن»، مجله معرفت، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، پیش شماره 1377.

10. پورنامداریان، تقی (1367)، رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.

11. تهانوی، محمد علی (1967م)، کشاف اصطلاحات الفنون، تهران: مکتبة خیام.

12. جرجانی، علی بن محمد (1411ق)، التعریفات، بیروت: دارالکتاب البستانی.

13. حر عاملی، محمد (1412ق)، وسائل الشیعه، قم: موسسة آل البیت.

14. حسان، تمام (1427ق)، اللغه العربیه معناها ومبناها، قاهره: عالم الکتب.

15. حکیمی، محمدرضا و همکاران، الحیاة، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

16. خالد عبد الرحمن (1414ق)، اصولالتفسیر و قواعده، بیروت: دارالنفائس.

17. خطیب قزوینی (1980م)، الایضاح فی علوم البلاغه، تحقیق: محمد عبد المنعم خفاجی، بیروت: دارالکتاب اللبنانی.

18. ذهبی، محمد حسین (1378)، التفسیر و المفسرون، بیروت: دارالقلم.

19. رجبی، محمد (1385)، روش تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

20. ـــــــــــــ ، (1428ق)، امالی (غرر الفوائد ودرر القلائد)، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، ذوی القربی، چاپ دوّم.

21. سیفی مازندرانی، علی اکبر (1410ق)، دروس تمهیدیه فی القواعد التفسیریه، قم.

22. سیوطی، جلال الدین (1414ق)، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دار ابن کثیر.

23. شرتونی، رشید (1372)، مبادی العربیه، تهران: انتشارات اساطیر.

24. شمیسا، سیروس (1379)، بیان، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ یازدهم.

25. شیرازی: در الدین، شرح اصول کافی، تهران: مکتبة المحمودی.

26. صدوق، محمد بن علی (1379)، معانی الاخبار، تصحیح: علی اکبر غفاری، قم: موسسه النشر الاسلامی.

27. طباطبایی، سیدمحمد حسین (1415ق)، المیزان فی تفسی القرآن، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.

28. علوی مقدم، محمد (1372)، در قلمرو بلاغت، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

29. غفاری، علی اکبر (1384)، دراسات فی علم الدرایه (تلخیص مقباس الهدایه)، تهران: دانشگاه امام صادق(ع) و سمت.

30. فیومی، احمد بن محمد (1414ق)، المصباح المنیر، قم: موسسه دارالهجره.

31. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران: چاپ آخوندی.

32. مجلسی، محمدباقر(1403ق)، بحارالانوار، بیروت: موسسه الوفاء.

33. مطهری، مرتضی (بی‌تا)، آشنایی با علوم اسلامی (کلام و عرفان) تهران: انتشارات صدرا.

34. مظفر، محمدرضا (1368)، اصول الفقه، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

35. معرفت، محمدهادی (1427ق)، التأویل، تهران: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیه.

36. معلوف، لوئیس (1363)، المنجد، قم: انتشارات اسماعیلیان.

37. میدانی نیشابوری، احمد (1408ق)، معجم الامثال، بیروت: دارالکتب العلمیه.

38. نجاشی، احمد بن عباس (1387)، رجال نجاشی، تهران: چاپ مصطفوی، قم: موسسة النشر الاسلامی.

39. نهج البلاغه.

40. هاشمی، سید احمد (1379)، جواهر البلاغه، تهران: مؤسسة الصادق للطباعة و النشر.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار