حیات طیّبه نگاهى دیگر به مقاله (پوچى(

Document Type : Professional

Author

Abstract

بى تردید اعتقاد به معاد و روز قیامت یکى از پایه هاى اصلى دیانت هاى ابراهیمى محسوب مى گردد و موجب معنادارى زندگى متدینان است. رفتار و گفتار ایشان با این اعتقاد سمت وسویى خاص مى گیرد و رسوخ این اعتقاد موجب استحکام کردار ایشان خواهد بود و نشان از هدف مندى آن دارد. در مقابل کسانى که منکر قیامت هستند ممکن است خلقت و به تبع آن زندگى خویش را امرى عبث و پوچ بدانند چون بازگشت امور به سوى پروردگارشان را انکار مى کنند. پوچ نبودن خلقت انسان یکى از معارف قرآنى است و رجعت و بازگشت به سوى پروردگار و حساب و کتاب اعمال و جزاى آن در قبر و قیامت موجب معنادارى زندگى مى گردد. از آنجا که خداوند متعال واجد تمام صفات کمالیه است, سلطان و مالک بلامنازع هستى است, و حقیقت مطلق مى باشد, کارى عبث و بیهوده از او سر نمى زند و خلقت او نیز به غرضى صورت گرفته است. به دلیل بى نیازى خداوند, این غرض همانا خیرخواهى و نفع رسانى به بندگان محتاج اوست. بندگان با عبادت او, معرفتشان را به او رشد مى دهند و با این رشدِ معرفت, آتش عشق او در دلشان بیش تر شعله مى کشد و این عشقِ به سرمدیت, برایشان ابدیت به ارمغان مى آورد و زندگى ایشان را معنایى متعالى مى بخشد.
ییکى از شاخص هاى دنیاى مدرنیسم در حاشیه قرار دادن این اعتقاد اساسى دینى و بى توجهى به آن است. این امر وقتى به تنگناهایى که در اجتماع بروز مى یابد و شکست هایى که در زندگى براى افرادى که در این دنیا زندگى مى کنند ضمیمه مى گردد, خود یکى از معضلات اجتماعى دنیاى مغرب زمین را به تصویر مى کشد. و دست آخر افراد را به بیمارى هاى روحى یا روانى و در برخى احیان به خودکشى مى کشاند.

* مشخصات کتاب شناختى این مقاله چنین است:
تامس نیگل, (پوچى), ترجمه حمید شهریارى, نقدونظر, ش 29 ـ 30, بهار و تابستان 1382, ص 92 ـ 107 .
1. نگارنده در اینجا به زمان هایى چون ایام محرم و ایام ماه مبارک رمضان و ایام حج و روزهاى خاص دیگر مشابه این ایام, و اعمال و رفتارهاى خاصى که به صورت عمومى از مردم و از متخصصان جامعه ما سر مى زند اشاره دارد. نذورات وسیع در دو روز عاشورا و تاسوعا از آن جمله اند.
2. همان, ص4ـ93.
3. همان.
4. همان.
5. همان, ص94.
6. اذا احبّ الله عبداً ادخله الجنة ورضى عنه بالیسیر (الکافى, ج2, ص86).
7. همان, ص5 ـ94.
8. حج(22) آیه 7.
9. همان, ص95.
10. همان, ص6 ـ 95.
11. همان, ص9ـ96.
12. همان.
13. Peter Railton, شAnalytic Ethicsص, Routledge Encyclopedia of Philosophy, London, 1998.
14. Michael Williams,
شNagel, Thomasص, Routledge Encyclopedia of Philosophy, London, 1998.
15. همان, ص100ـ99.
16. همان, ص103.
17. همان, ص94 به بعد.
18. همان, ص5 ـ104.
19. در این نظر انسان شناختى از کتاب در پى فضیلت السدیر مک اینتایر الهام گرفته ام و نظرات او را منعکس کرده ام.