An Examination and Critique of al-Shaykh al-Mufīd’s Objections of al-Shaykh al-Ṣadūq’s View of the Human Nature

Document Type : The Quarterly Jornal

Authors

1 Associate professor in the University of Qom

2 PhD student of Kalam, University of Qom

Abstract

The nature of the human being is an important issue in kalam or Islamic theology, on which many other significant issues such as “obligation,” “the quality of resurrection,” “reward and punishment,” and “promise and threat,” hinge. Muslim theologians have offered a variety of views regarding the nature of the human being. The dominant view among Mu’tazili theologians is a materialist conception of the human being. They take the reality of the human being to consist in the visible body. On the contrary, some Imāmī theologians, such as Hishām b. Ḥakam, al-Shaykh al-Ṣadūq and al-Shaykh al-Mufīd, have appealed to some Quranic verses and hadiths to support dualism according to which the human being consisted of a body and an immaterial soul. Al-Shaykh al-Mufīd agrees with al-Shaykh al-Ṣadūq in taking the human being to consist of a body and a soul, but he objects to some of al-Shaykh al-Ṣadūq’s concepts of the soul. In this paper, we seek to show how cogent the arguments of both parties of the debate are and how compatible they are with rational and transmitted evidence. To do so, we review al-Ṣadūq’s view, and examine al-Mufīd’s objections to him given rational and transmitted evidence, showing that in most cases, al-Shaykh al-Ṣadūq’s views are supported with stronger evidence.

Keywords


قرآن کریم
1. ابن اثیر جزری (1367)، النهایة فی غریب الحدیث والأثر، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ چهارم.
2. اشعری، ابوالحسن (1400)، مقالات الاسلامیین، تصحیح: هلموت ریتر، آلمان: فرانز شتاینر، چاپ سوم.
3. جرجانی، میرشریف (1412)، تعریفات، تهران: ناصر خسرو، چاپ چهارم.
4. خلیل بن‌احمد (1405)، العین، قم: دار الهجره.
5. راغب اصفهانی (بی‌تا)، المفردات، بیروت: دار المعرفه.
6. سیدمرتضی (1411)، الذخیره فی علم الکلام، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
7. سیوطی، جلال الدین (بی‌تا)، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، بیروت: دار الفکر.
8. شهرستانی، عبدالکریم (1364)، الملل والنحل، قم: الشریف الرضی، چاپ سوم.
9. صدوق، محمد بن‌علی بن‌بابویه (شیخ صدوق) (1395)، کمال الدین وتمام النعمه، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
10. ـــــــــــــــ (1413)، من لایحضره الفقیه، قم: انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم.
11. ـــــــــــــــ (1414)، الاعتقادات، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ دوم.
12. ـــــــــــــــ (1378)، عیون اخبار الرضا(ع)، تحقیق: مهدی لاجوردی، تهران: نشر جهان، چاپ اول.
13. صفار، محمد بن‌حسن (1404)، بصائر الدرجات، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
14. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: مکتبه النشر الاسلامی، چاپ پنجم.
15. طوسی، ابوجعفر محمد بن‌حسن (1394)، تمهید الاصول، قم: رائد، چاپ اول.
16. فیاضی، غلامرضا (1390ش)، علم النفس فلسفی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم.
17. کاپلستون، فردریک چارلز (1380ش)، تاریخ فلسفه (یونان و روم)، ترجمه: سیدجلال‌الدین مجتبوی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم.
18. کلینی، محمد بن‌یعقوب (1407)، الکافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
19. مازندرانی، محمدهادی بن‌محمدصالح (1429)، شرح فروع الکافی، قم: دار الحدیث للطباعه والنشر.
20. مجلسی، محمدباقر (1403)، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
21. مفید، محمد بن‌محمد بن‌نعمان (1413الف)، تصحیح الاعتقاد، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ اول.
22. ـــــــــــــــ (1413ب)، اوائل المقالات، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ اول.
23. ـــــــــــــــ (1413ج)، المسائل السرویه، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ اول.