The Influence of Empirical Sciences in Knowing the Apparent Meanings of the Verbal Evidence; Some Rules (relying on knowing the underlying reasons of the laws)

Document Type : The Quarterly Jornal

Author

Abstract

The relation between sciences and religion has been studied from different points of view, but it has not been studied much from the viewpoint of issues in ʾUsūl al-fiqh (the principles of the Islamic jurisprudence). In this paper, I will study the influence of empirical sciences on knowing the apparent meanings of the verbal evidence of the Quran and the tradition, replying on knowing the underlying reasons of the laws of sharia. I have sought to formulate these in terms of some rules. Some of these rules are as follows: the scientific interpretation can be accepted just in case it fits the type apparent meanings of the time when the law was issued; the new fitting is accepted in the case of the earlier apparent meaning without the new apparent meaning; the new apparent meaning is reliable because of the scientific result in addition to an error in the previous apparent meaning; and the new apparent meaning—which is based on scientific results—can deepen the previous apparent meaning.

Keywords

References

  1. قرآن

    نهج البلاغه

    1. أبوحیان أندلسی (1422ق.)، تفسیر البحر المحیط، ج1، تحقیق: عادل أحمد عبدالموجود وعلی محمد معوض، مشارک تحقیق: زکریا عبد المجید النوقی وأحمد النجولی الجمل، ط1، بیروت: دارالکتب العلمیه.
    2. اردبیلى، احمد (1411ق.)، مجمع الفائدة والبرهان فی شرح ارشاد الاذهان، ج8، تصحیح و تعلیق: مجتبى عراقى، على‌پناه اشتهاردى و حسین یزدى اصفهانى، قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
    3. انصاری، مرتضی (1426ق.)، کتاب الطهارة، ج2، تحقیق: لجنة تحقیق تراث الشیخ الاعظم، قم: مجمع الفکر الإسلامی.
    4. بروجردی، مرتضى (1367)، کتاب الصلاة مستند العروة الوثقى (تقریر بحث‌های آیت‌الله ابوالقاسم خویی)، ج8، مدرسه دار العلم، چاپ‌خانه علمیه.
    5. جوادی آملی، عبدالله (1386)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، تنظیم و تحقیق: احمد واعظی، قم: مرکز نشر اسراء.
    6. حجتی، محمد‌علی (1383الف)، «نظریۀ دلالت مستقیم و کلمات مفرد تهی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، ش39.
    7. حجتی، محمد‌علی (1384ب)، «سمانتیک اسامی خاصم»، نامه مفید، ش47.
    8. حر عاملی، محمد‌بن حسن (1403ق.)، وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، ج3، چ5، تصحیح و تحقیق و تذییل: عبد الرحیم ربانی شیرازی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    9. حسینی عاملی، محمد‌جواد (1422ق.)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة، ج10، تحقیق و تعلیق: محمد‌باقر خالصی، چ1، قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعۀ لجماعة المدرسین. 
    10. حسینی میلانی، على (1423ق.)، تحقیق الأصول على ضوء أبحاث شیخنا الفقیه المحقق والأصولی المدقق آیت‌الله العظمى الوحید الخراسانی، ج1، قم: چاپخانه صداقت.
    11. حقی، اسماعیل (1421ق.)، ‌تفسیر حقی (تفسیر روح البیان)، ج9، تحقیق احمد عبید و عنایه، ط1، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    12. خراسانی (آخوند)، محمد‌کاظم (1409ق.)، کفایة الاصول، تحقیق و نشر، قم: مؤسسه آل‌البیت: لاحیاء التراث.
    13. رشتی، حبیب الله (بی‌تا)، بدائع الأفکار، مؤسسه آل البیت: لإحیاء التراث، قم: چاپ مهدیه (چاپ سنگی).
    14. رفیعی محمدی، ناصر (1379)، تفسیر علمی قرآن، ج1، تهران: فرهنگ گستر.
    15. سبحانی، محمد‌حسین (بی‌تا)، أحکام الصلاة (تقریر بحث‌های آیت‌الله شیخ الشریعة الإصفهانی)، مکتبة الإمام أمیر‌المؤمنین7.
    16. سروش، عبد الکریم (1370)، قبض و بسط تئوریک شریعت، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
    17. شهیدی، محمد‌تقی (1386)، قاعده عدالت در فقه امامیه (گفت‌وگو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه)، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    18. صانعی، مهدی (1385)، پاکیزگی و بهداشت در اسلام، مؤسسه بوستان کتاب، قم: مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
    19. صدر، محمد‌باقر (1402ق.)، اقتصادنا، ط16، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
    20. صدوق، محمد‌بن علی (1404ق.)، عیون أخبار الرضا، ج2، تصحیح و تعلیق: حسین اعلمی، تهران: منشورات مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
    21. طباطبایی، محمد‌حسین (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج1 و17، قم: جماعۀ المدرسین فی الحوزة العلمیة.
    22. طبرسی، فضل (1415ق.)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج8، تحقیق و تعلیق: لجنه من العلماء والمحققین الاخصائیین، مقدمه: محسن امین عاملی، ط1، بیروت: مؤسسۀ الاعلمی للمطبوعات.
    23. طبرسی، فضل (1418ق.)، تفسیر جوامع الجامع، ج3، چ1، تحقیق و نشر، قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفة.
    24. طوسی، محمد‌بن حسن (1409ق.)، التبیان فی تفسیر القرآن، ج8، تحقیق وتصحیح: أحمد حبیب قصیر عاملی، بیروت: مکتب الإعلام الإسلامی.
    25. طوسی، محمد‌بن حسن (1414ق.)، الأمالی، تحقیق: مؤسسه البعثه قسم الدراسات الإسلامیه، قم: دار الثقافۀ للطباعۀ والنشر والتوزیع.
    26. عباسیان چالشتری، محمد‌علی (1381)، «نظریۀ توصیف‌های راسل و مشکل جانشینی در متون گرایش‌های قضیه‌ای»، نامه مفید، ش30.
    27. عروسى حویزى، عبد‌على (1412ق.)، تفسیر نور الثقلین، ج2 و5، ط4، تصحیح و تعلیق: هاشم رسولی محلاتی، قم: مؤسسة اسماعیلیان للطباعة والنشر والتوزیع.
    28. علی‌اکبریان، حسنعلی (1386)، قاعده عدالت در فقه امامیه (گفت‌وگو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه)، چ1، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    29. علی‌اکبریان، حسنعلی (1388)، معیارهای بازشناسی احکام ثابت و متغیر در روایت‌ها، ج2، چ2، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    30. علی‌دوست، ابوالقاسم (1388)، فقه و مصلحت، چ1، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
    31. عیاشی، محمد‌بن مسعود‌بن عیاش سلمی سمرقندی (1380ق.)، کتاب التفسیر، ج1، تصحیح وتحقیق و تعلیق: هاشم رسولی محلاتی، تهران: المکتبة العلمیة الاسلامیة.
    32. عینی (بی‌تا)، عمدة القاری، ج6 و 15 و 16 و19، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، بی­تا.
    33. فیاض، محمد‌إسحاق (1419ق.)، محاضرات فی اصول الفقه (تقریر بحث‌های آیت‌الله أبوالقاسم خویی)، ج1، چ1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
    34. کلینی رازی، أبی‌جعفر محمد‌بن یعقوب (1367)، الفروع من الکافی، ج1و3 ، چ3، تصحیح و مقابله و تعلیق: علی أکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپخانه حیدری.
    35. کمالی دزفولی، علی (1369)، شناخت قرآن، چ 2، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ سازمان چاپ و نشر.
    36. متقی هندی، علی (1409ق.)، کنز العمال فی سنن الاقوال والافعال، ج14، به‌ تفسیرِ بکرى حیانی، تصحیح: صفوه سقا، مؤسسة الرسالة.
    37. مجلسی، محمد‌باقر (1403ق.)، بحار الانوار الجامعه لدرر أخبار الائمه الاطهار، ج24، تحقیق: محمدباقر بهبودی، عبد‌الرحیم ربانی شیرازی، چ3، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    38. مجلسی، محمد‌تقی (بی‌تا)، روضة المتّقین فی شرح من لا یحضر الفقیه، ج3، تعلیق و اشراف: حسین موسوی کرمانی و شیخ علی‌پناه إشتهاردی، بنیاد فرهنگ اسلامی.
    39. مرکز الثقافة والمعارف القرآنیة (1417ق.)، علوم القرآن عند المفسرین، ج3، چ1، قم: مرکز النشر التابع لمکاتب الإعلام الإسلامی.
    40. مروه، یوسف (1387ق.)، العلوم الطبیعیة فی القرآن، بیروت: مروة العلمیۀ.
    41. مظفر، محمد‌رضا (1370)، اصول الفقه، ج1 و2، چ4، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، قم.
    42. مکارم شیرازی، ناصر (1421ق.)، الأمثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، ج14، چ1، قم: انتشارات المکتبة امیرالمومنین.
    43. منتظری نجف‌آبادى، حسینعلی (1416ق.)، البدر الزّاهر فی صلاة الجمعة والمسافر (تقریر بحث‌های آیت‌اللّه العظمى حسین طباطبایی بروجردی)، چ3،  قم: مکتب آیت اللّه العظمى منتظری.
    44. میلانی، محمد‌هادی (بی‌تا)، محاضرات فی فقه الإمامیه کتاب الصلاة ( صلاة المسافر)، جمع و تعلیق: فاضل حسینی میلانی.
    45. نجفی، محمد‌حسن (1368)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج23 ، تصحیح و تعلیق: علی آخوندی، چ9، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
    46. نسائی، أحمد‌بن شعیب (1411ق.)، السنن الکبرى، ج6، تحقیق: عبدالغفار سلیمان بنداری و سید کسروی حسن، بیروت: دار الکتب العلمیه.
    47. نوری طبرسی، حسین (1408ق.)، مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل، ج1، چ2، تحقیق و نشر، مؤسسه آل البیت: لاحیاء التراث.
    48. هاشمی شاهرودی، علی (1419ق.)، دراسات فی علم الأصول (تقریر بحث‌های آیت الله خویی)، ج1، قم: مرکز الغدیر للدراسات الإسلامیه.

Files

Share

How to cite

Statistics