Fakhr Razi’s Quranic Arguments for the Soul’s Distinction from the Body and Its Immateriality

Document Type : Professional

Author

Abstract

In some of his works, Fakhr Razi, the well-known philosopher and Quranic interpreter of the sixth century, has presented Quranic arguments for the immateriality of the soul, which is grounded in his own interpretation of some of Quranic verses. In this paper, we will briefly introduce Razi’s view about the immateriality of the human soul, and then deal with his Quranic arguments for the soul-body distinction and the immateriality of the soul. Also with a comparison of Razi’s views with those of the other interpreters, I will show that some of the verses, from which Razi has inferred to the immateriality of the soul on his own interpretation, have no significance for the immateriality of the soul and even for the soul-body distinction.

Keywords

References

  1. ابن ابى حاتم،عبدالرحمن بن محمد، (1419ه‍.ق) تفسیرالقرآنالعظی(مابن‏ ابى‏حاتم)، تحقیق: اسعدمحمدالطیب‏، عربستان سعودی،‌ مکتبةنزارمصطفىالباز.
  2. ابن سینا، حسین‌بن علی، الشفاء( الالهیات)،مکتبةآیة اللهالمرعشى‏.
  3. ابن العربى،محمد بن عبدالله بن ابوبکر، (بی‌تا) احکامالقرآن، بی‌جا.
  4. ابن جوزىابوالفرجعبدالرحمن بن على‏، (1422ه‍.ق) زادالمسیرفىعلمالتفسیر، تحقیق: عبدالرزاقالمهدی‏، بیروت: دارالکتابالعربی.
  5. رازى‌،‌ ابوالفتوح‏، (1408ه‍.ق) روضالجنانوروحالجنانفىتفسیرالقرآن‏، تحقیق: دکترمحمدجعفریاحقى ودکترمحمد مهدىناصح، مشهد: بنیادپژوهشهاىاسلامىآستانقدسرضوى.‏
  6. اسفراینى،ابوالمظفر، (1375) تاجالتراجمفىتفسیرالقرآنللاعاجم‏، تحقیق: نجیبمایلهروىوعلىاکبرالهىخراسانى‏، تهران: انتشاراتعلمىوفرهنگى.
  7. آلوسىسیدمحمود، (1415ه‍.ق) روحالمعانىفىتفسیرالقرآنالعظیم‏، تحقیق: علىعبدالبارىعطیة، بیروت: دارالکتبالعلمیه.‏
  8. بحرانىسیدهاشم‏، (1416ه‍.ق) البرهانفىتفسیرالقرآن‏، تهران: بنیادبعثت.‏
  9. بلخى،مقاتل بن سلیمان‏، تفسیرمقاتل بن سلیمان‏، (1423ه‍.ق) تحقیق: عبداللهمحمودشحاته‏، بیروت: دارإحیاءالتراث.‏
  10. بیضاوى،عبدالله بن عمر، (1418ه‍.ق) أنوارالتنزیلوأسرارالتأویل‏، تحقیق: محمدعبدالرحمنالمرعشلى‏، بیروت: داراحیاءالتراثالعربى.
  11. نیشابورى،ابواسحاقاحمد بن ابراهیم‏، (1422ه‍.ق) الکشفوالبیانعنتفسیرالقرآن‏، بیروت: دارإحیاءالتراثالعربی.
  12. الجرجانی، کتاب التعریفات، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
  13. دادبه، اصغر، (1374) فخر رازی، تهران: طرح نو.
  14. راغباصفهانى،حسین بن محمد،  (1412ه‍.ق)المفرداتفیغریبالقرآن‏، تحقیق: صفوانعدنانداودى‏، بیروت: دارالعلمالدارالشامیة. ‏
  15. الزرکان، محمد صالح، (1383ه‍.ق) فخر الدین الرازی و آرائه الکلامیه و الفلسفیه، بیروت: دارالفکر.
  16. زمخشرى،محمود، (1407ه‍.ق) الکشافعنحقائقغوامضالتنزیل‏، بیروت: دارالکتابالعربی.‏
  17. سلمى،محمد بن حسین‏، (1369) حقائقالتفسیر، تحقیق: نصراللهپورجوادى‏، تهران: مرکزنشردانشگاهى‏.
  18. سمرقندى،نصربنمحمد بن احمد، (بی‌تا) بحرالعلوم‏، بی‌جا.
  19. طباطبایى،سیدمحمدحسین‏، (1417ه‍.ق) المیزانفىتفسیرالقرآن‏، قم: انتشاراتاسلامىجامعهمدرسینحوزهعلمیهقم. ‏
  20. طبرسىفضل بن حسن‏، (1377) تفسیرجوامعالجامع‏، تهران: انتشاراتدانشگاهتهران‏.‏
  21. ـــــــ ، (1372) مجمعالبیانفىتفسیرالقرآن‏، بامقدمهمحمدجوادبلاغى‏، تهران: انتشاراتناصرخسرو.
  22. طبرى،ابوجعفرمحمد بن جریر، (1412ه‍.ق) جامعالبیانفىتفسیرالقرآن‏، بیروت: دارالمعرفه.‏
  23. طوسىمحمد بن حسن‏، التبیانفىتفسیرالقرآن‏، بامقدمهشیخآغابزرگتهرانىوتحقیقاحمدقصیرعاملى‏، بیروت: داراحیاءالتراثالعربى.‏
  24. عروسىحویزى،عبدعلى بن جمعه‏، (1415ه‍.ق) تفسیرنورالثقلین‏، تحقیق: سیدهاشمرسولىمحلاتى‏، قم: انتشاراتاسماعیلیان.‏
  25. عیاشى،محمد بن مسعود،(1380ه‍.ق)کتابالتفسیر، تحقیق: سیدهاشمرسولىمحلاتى‏، تهران: چاپخانهعلمیه.‏
  26. الرازى‏، فخرالدین(فخر رازی)، (1411ه‍.ق) کتابالمحصل، تقدیم و تصحیح: دکتر حسین اتای، قاهره: دار التراث.
  27. ـــــــ ، ( بی‌تا) الأربعینفیأصولالدین، مکتبةالکلیاتالأزهریة.
  28. ـــــــ ، (1420ه‍.ق) مفاتیح الغیب الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  29. ـــــــ ، (بی‌تا) شرح الاشارات، بی‌جا، مکتبة آیة‌الله المرعشی، 2 جلد.
  30. ـــــــ ، (بی‌تا) شرحعیونالحکمة، مؤسسةالصادق.
  31. ـــــــ ، (بی‌تا) لبابالاشاراتوالتنبیهات‏، بی‌جا،‌ مکتبةالکلیاتالازهریة.
  32. ـــــــ ، (بی‌تا) المباحث المشرقیه فی علم الالهیات و الطبیعیات، بی‌جا، بیدار.
  33. ـــــــ ، (بی‌تا) نهایه العقول فی دراسه الاصول(مخطوط).
  34. ـــــــ ، (بی‌تا)المطالب العالیه من العلم الالهی، 9 جلد، دارالکتاب العربی.
  35. ـــــــ ، النفس و الروح و شرح قواهما، تحقیق: محمد صغیر حسن المعصومی.
  36. ـــــــ ،(بی‌تا) الاشاره فی علم الکلام(مخطوط).
  37. ـــــــ ، و دیگران،‌ (1340) چهارده رساله، ترجمه و تصحیح و مقدمه: سیدمحمدباقر سبزواری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  38. فراء،ابوزکریایحیى بن زیاد،(بى‌تا)معانىالقرآن‏، تحقیق: احمدیوسفنجاتى، محمدعلىنجار،عبدالفتاحاسماعیلشلبى‏، مصر: دارالمصریةللتألیفوالترجمة.‏
  39. فراتکوفى،ابوالقاسمفرات بن ابراهیم‏، (141.ه‍.ق)  تفسیرفراتالکوفى‏، تحقیق: محمدکاظممحمودى‏، تهران: سازمانچاپوانتشاراتوزارتارشاداسلامى.
  40. قشیرى،عبدالکریم بن هوازن‏، (بی‌تا) لطایفالاشارات‏، تحقیق: ابراهیمبسیونى‏، مصر: الهیئةالمصریةالعامهللکتاب‏، چاپسوم‏.
  41. قمى،على بن ابراهیم‏، (1367) تفسیرقمى‏، تحقیق: سیدطیبموسوىجزایرى‏، قم: دارالکتاب.‏
  42. گیلانی، ملّانظرعلی، (1357) رسالةالتّحفة، در ملانظرعلی گیلانی و علی بن جمشید نوری، رسائل فلسفی، تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
  43. معصومی همدانی، حسین، (1365) «میان فلسفه و کلام: بحثی در آراء طبیعی فخر رازی»، مجله معارف، دورۀ سوم، شماره 1.
  44. میرمحمدباقرالداماد (میرداماد)، (بی‌تا) القبسات، تهران: انتشاراتدانشگاهتهران.‏
  45. نیشابورى،محمود بن ابوالحسن‏، (1415ه‍.ق) إیجازالبیانعنمعانیالقرآن‏، تحقیق: دکترحنیف بن حسنالقاسمى‏، بیروت: دارالغربالاسلامى.
  46. نیشابورىنظامالدینحسن بن محمد، (1416ه‍.ق)تفسیرغرائبالقرآنورغائبالفرقان، تحقیق: شیخزکریاعمیرات‏، بیروت: دارالکتبالعلمیه.
Naqd Va Nazar
Volume 16, Issue 61 - Serial Number 61
November 2011
Pages 186-211

Files

Share

How to cite

Statistics