درآمدى بر قلمرو فقه

Document Type : Professional

Author

Abstract

مساله «انتظار بشر از دین‏» موضوعى است که از دو سو بدان مى‏توان نگریست و آن را مورد پژوهش قرار داد: یکى نگاه برون دینى به مساله است که با سنجشهاى عقلانى به دست آوریم از دین چه خواسته و تقاضایى داریم; و دیگرى نگاه درون دینى است که بر اساس منابع و متون دینى مشخص گردد دین تا کجا با زندگى انسان سر و کار دارد. از این نگاه دوم به «کمال دین‏» یا «جامعیت دین‏» تعبیر مى‏شود. گرچه امروزه بسیارى تنها از زاویه نخست‏به موضوع مى‏نگرند، ولى حق آن است که این تلاشى ناقص و نارساست. زیرا اگر به دست آوریم که از دین چه انتظارى هست و چرا باید سراغ دین رفت، نمى‏توان استنتاج کرد که دین چه قلمروى دارد. چرا که اگر بر اثر نیاز و خواسته‏هایى که آدمى خود از انجامش عاجز است، سراغ دین رفت، به چه دلیل مى‏توان نفى کرد که در شناسایى نیازها دچار اشتباه نشده و پاره‏اى از خواسته‏هایش را نشناخته تا جوابش را از دین بخواهد.

References

 
1. هدایة المسترشدین، ص‏3، سطر28.
2. مقدمه عمومى علم حقوق، ص‏21-19، محمد جعفر جعفرى لنگرودى.
3. کیان، ش‏27، ص‏13، مقاله خدمات و حسنات دین.
4. نشریه دانشکده الهیات و معارف اسلامى مشهد، ش‏30، ص‏64-55.
5. صحیفه نور، ج‏21، ص‏98.
6. همان، ص‏61.
7. ولایت فقیه، ص‏28، انتشارات آزادى.
8. صحیفه نور، ج‏2، ص‏232.
9. همان، ج‏1، ص‏235.
10. مجله مسجد، ش‏2، مقاله آیت‏الله مکارم شیرازى. و نیز رجوع شود به: انوار الفقاهة (المکاسب المحرمة)، ص‏3. انوار الفقاهة (کتاب البیع). ج‏1، ص‏553.
11. الفوائد المدنیة، ص‏47.
12. همان.
13. الحدائق الناضرة، ج‏1، ص‏47.
14. مصباح الاصول، ج‏3، ص‏47.
15. کیهان فرهنگى، س‏4، ش‏6 و 8، مقالات دین و عقل.
و نیز رجوع شود به: مصاحبه مجله حوزه با نامبرده، ش‏48، ص‏130 به بعد.
16. مجله نقدونظر، ش‏5، ص‏298.
17. نقدونظر، ش‏5، ص‏299-298.
18. کیهان فرهنگى، سال ششم، ش‏1، ص‏16، مقاله تاملى پیرامون فقه و کمال آن، محمد سعیدى.
19. کیان، ش‏28، ص‏49، مقاله آخرت و خدا هدف بعثت انبیاء، مهندس بازرگان.
20. کیهان فرهنگى، س‏6، ش‏1، ص‏15.
21. همان، ص‏16.
22. نقدونظر، ش‏5، ص‏296.
23. رجوع شود به مقاله نگاهى تاریخى به مساله فقه و زمان، مجله آینه پژوهش، ش‏36، ص‏825.
24. فرهنگ، کتاب چهارم و پنجم. مقاله جامه تهذیب بر تن احیا، ص‏38.
25. همان، ص‏39.
26. کیان، ش‏27، ص‏13.
27. کیهان فرهنگى، س‏6، ش‏1، ص‏16. مقاله تاملى پیرامون فقه و کمال آن.
28. معالم الحکومة الاسلامیة، ص‏301.
29. بدایة المجتهد، ج‏1، ص‏237، المساله الخامسة.
30. کیهان فرهنگى، س‏6، ش‏1، ص‏15.
31. کیان، ش‏27، ص‏13.
32.سوره بقره ، آیه 213.
33. کیان، ش‏27، ص‏13.
34. کیان، ش‏27، ص‏13.
35. سوره شورى ، آیه 38.
36. المدرسة القرآنیة. ص‏32-31. دارالتعارف، بیروت.
37. اقتصادنا، ص‏388، دارالتعارف، بیروت.
38. همان، ص‏394.
39. المدرسة القرآنیة، ص‏34.
40. همان، ص‏37-34.
41. الحیاة (گزارشى درباره جلد سوم تا ششم)، ص‏24.
42. فقه سنتى و نظام‏سازى، دفتر جامع مقدماتى فرهنگستان علوم اسلامى.
43. مرجعیت و موضوع‏شناسى، مجله حوزه، ش‏56-57.
جایگاه موضوع‏شناسى در اجتهاد، مجله نقدونظر، ش‏5، ص‏99-87.
44. عروة الوثقى، ج‏1، ص‏25; التنقیح فى شرح العروة الوثقى، ج‏1، ص‏413-412; مستمسک العروة الوثقى، ج‏1، ص‏105.
45. هدایة المسترشدین، ص‏4.
46.انوار الفقاهة (کتاب البیع)، ج‏1، ص‏553.
47. اقتصادنا، ص‏362 و 721، الاسلام یقود الحیاة، ص‏19.
48. الخصائص العامة للاسلام، ص‏238-233; عوامل السعة والمرونة، ص‏11.
49. در این زمینه رجوع شود به: نگاهى تاریخى به مساله فقه و زمان، آینه پژوهش، ش‏36. ص‏19; انوار الفقاهة (کتاب البیع)، ج‏1، ص‏585-552 . مقاله منطقة الفراغ; مجله نقدونظر، ص‏276-248، محمد رحمانى; اقتصادنا، ص‏725-722.
50. مجله کیان، ش‏28، ص‏56، پایان صفحه، مقاله «آخرت و خدا هدف بعثت انبیاء»، مهدى بازرگان.
51. جزوه فلسفه فقه، ص‏78، گفتگو با استاد ملکیان.
52. افعال الرسول ودلالتها على الاحکام الشرعیة، محمد سلیمان الاشقر، ج‏1، ص‏9 و ج‏2، ص‏1 به بعد.
53. مجموعه آثار کنگره نقش زمان و مکان، ج‏10، جامعیت‏شریعت، ص‏292-291.
54. الاصول من الکافى، ج‏1، ص‏16.
55. ختم نبوت، ص‏77.
56. مصباح الاصول، ج‏2، ص‏239-235. فوائد الاصول، ج‏3، ص‏324. المیزان، ج‏8، ص‏62 و66.
57. مجموعه آثار کنگره نقش زمان و مکان در اجتهاد، ج‏10، ص‏258، مقاله جامعیت از نظر قرآن کریم، حسین غفارى و ص‏238 به بعد.
58. همان، ص‏106118 و ص‏255-239.
59. همان، ص‏238.
60. همان، ص‏283-282. و رجوع شود به: ص‏119-118.
61. همان، ص‏120.
Philosophia and Theologia: Dialogues in Criticism and Reflection
Volume 2, Issue 6 - Serial Number 6
February 1996
Pages 208-229

Files

Share

How to cite

Statistics