1. Alvin Plantinga.
2. God, Freedom & Evil.
3. "Evil and Omnipotence"
4. explicit contradiction.
5. formal contradiction.
6. modus ponens.
7. implicit contradiction.
8. quasi logical rules.
9. البته پلانتینجا مقصود خود از «ضرورت» را در این مقام، بتفصیل بیان مىکند و آن را ضرورت منطقى به معناى عام، (broadly logical necessity) مىنامد.
10. نکته قابل توجه این است که براى چنین گروهى، تلاش براى پاسخ دادن به ادعاى متناقض بودن مجموعه A ضرورتى ندارد. زیرا براساس راى آنان خدا مىتواند امور منطقا محال مانند تناقض را ایجاد کند. بنابراین، او مىتواند سبب شود که اعضاى مجموعه A در عین تناقض با یکدیگر، همگى صادق باشند! بدین ترتیب ادعاى ملحدانى همچون مکى، هیچ مشکلى را براى گروه فوق در بر نخواهد داشت.
11. property.
12. Free will theodicy.
13. Free will Defense.
14. causal determinism.
15. J.L. Mackie, Evil and Omnipotence
16. possible worlds.
17. state of affairs.
18. inclusion.
19. preclusion.
20. complement.
21. exist.
22. are actual.
23. obtain.
24. transworlddepravity.
25. Essence.
26. براى یافتن نمونهاى از نقدها ر.ک به:............
27. اخیرا دیدگاه نوینى در باب مساله شرور و عدل الهى از سوى استاد على عابدى شاهرودى ارائه شده است. در این دیدگاه، پس از نقادى عمیق نظریههاى کلاسیک فلسفه اسلامى، نظریه جدیدى با نام «نظریه عدل جمعى الهى» عرضه گردیده است. براى آگاهى تفصیلى از این نظریه رجوع کنید به مقالات ایشان در شمارههاى 48 تا52 نشریه کیهان اندیشه (خرداداسفند 1373).
28. see William L. Rowe and William J. Wainwright, Philosophy of Religion, p.195.
29. براى یافتن شرح نقدى این دیدگاه ر.ک: صدرالدین شیرازى، الاسفار الاربعه، ج1، ص78-75.
30. ناگفته نماند که پلانتینجا در برخى کتابهاى دیگرش توضیحات بیشترى راجع به مبادى و مبانى نظریه خویش داده است. براى مثال، وى در کتاب ماهیت ضرورت توضیح مىدهد که مقصود از وجود یک شىء در جهانهاى ممکن گوناگون، نوعى وجود مشروط است، بدین معنا که اگر جهان مفروضى فعلیتیابد، شىء مذکور موجود مىشود. ر.ک:
Alvin Plantinga, The Nature of Necessity, pp.44-51.
31. براى نمونهاى از اشکالات وارد شده بر نظریه ثبوت، ر.ک: ابنسینا، الشفاء (الالهیات)، کتابخانه مرعشى نجفى، صص3234 و صدرالدین شیرازى، الاسفار الاربعه، ج1، ص77 و78.
32. Richard M. Gale, On The Nature and Existence of God, (New York: Cambridge University Press, 1993),pp.178-113.