The Notion of Necessity in the Ethical Theory of Ayatollah Mesbah Yazdi

Document Type : The Quarterly Jornal

Author

Assistant Professor, Islamic Sciences and Culture Academy

Abstract

Ayatollah Mesbah Yazdi’s theory about moral oughts came to be known as the theory of relative necessity (al-ḍarūra bi l-qīyās ila l-ghayr), because he explicitly accounts for moral oughts in terms of the notion of relative necessity. Some scholars have objected that moral oughts cannot be conceptualized under relative necessity. In this paper, I seek to delineate Ayatollah Mesbah’s theory and examine the above objection. I examine the theory and its objection in terms of philosophical analysis with reference to conceptual intuitions and practical cases. My conclusion is that Ayatollah Mesbah’s remarks cannot be accurately captured in terms of relative necessity, and in fact, it is incorrect to account for moral oughts in terms of this notion. However, unlike the above objection, this does not lead to the rejection of any causal explanation of moral oughts; rather Ayatollah Mesbah’s view can be taken as capturing a necessity which is inherent in the principle of causation, and in particularly, the principle of homogeneity between causes and effects. In fact, the only problem with Mesbah’s view in this issue is the labeling of his view as “relative necessity”. In order to call his causal explanation of moral oughts into question, a different path should be taken.
 

Keywords

References

1. اکبریان، رضا و حجت‏اله مرزانی (1391)، «تحلیل و نقد دیدگاه ملاصدرا دربارۀ سنخیت علت و معلول»، آموزه‏های فلسفۀ اسلامی، ش 10.
2. حائری یزدی، مهدی (1361)، کاوش‏های عقل عملی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
3. صدر المتألهین، محمد بن‌ابراهیم (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث.
4. ـــــــــــــــ (بی ‌تا)، الحاشیة علی الهیات الشفاء، قم: انتشارات بیدار.
5. عمادزاده محمدکاظم، مسعود راعی و روح‌الله روح‌الهی (1391)، «بررسی تطبیقی حسن و قبح و ثمرات آن در اندیشه شیعه، معتزله، اشاعره و ماتریدیه»، پژوهش‏های اعتقادی ـ کلامی، ش 5.
6. لاریجانی، صادق (1385)، نشست علمی «تحلیل الزامات اخلاقی و عقلی 3»، نک: پایگاه مجمع عالی حکمت اسلامی، بخش کرسی‏های نظریه‏پردازی. http://hekmateislami.com/showdata.aspx?dataid=5160&siteid=1
7. مصباح یزدی، محمدتقی (1364)، آموزش فلسفه، ج 1، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
8. ـــــــــــــــ (1373)، دروس فلسفۀ اخلاق، تهران: انتشارات اطلاعات.
9. ـــــــــــــــ (1374)، آموزش فلسفه، ج2، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
10. ـــــــــــــــ (1384)، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، تحقیق و نگارش: احمدحسین شریفی، قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
11. ـــــــــــــــ (1391)، اخلاق در قرآن، ج 3، قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
12. مظفر، محمدرضا (1430ق.)، اصول الفقه، چاپ پنجم، قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین‏.
13. معلمی، حسن (1388)، «ضرورت‏ بالقیاس و بالغیر مفاد بایدهای اخلاقی»، قبسات، سال چهاردهم، ش 53: 139-156.
14. میر‌داماد، میر‌محمد‌باقر الداماد (1385)، مجموعه مصنفات؛ الافق المبین، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران: انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
15. Adams, Robert Merrihew, (1999), Finite and Infinite Goods; A Framework for Ethics, Oxford: Oxford University Press.
 

Files

Share

How to cite

Statistics