TY - JOUR ID - 63753 TI - فلسفه و بحرانِ خرد در اندیشه‌ هورکهایمر JO - نقد و نظر JA - JPT LA - fa SN - 1062-8952 AU - کیخایی, آیدین AD - استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 22 IS - 85 SP - 148 EP - 174 KW - ماکس هورکهایمر KW - خرد ذهنی KW - خرد عینی KW - دیالکتیک KW - نسبی‌گرایی DO - 10.22081/jpt.2017.63753 N2 - این مقاله به بررسی مفهوم فلسفه در اندیشه‌ ماکس هورکهایمر می‌پردازد. هورکهایمر میان دو گونه‌ خرد، یعنی خرد ذهنی و خرد عینی تمایز قائل شده و استدلال می‌کند که اندیشه معاصر غرب، در نتیجۀ چیرگی خرد ذهنی دست‌خوش بحران شده ‌است. از جمله تجلّی‌های این بحران ناسازگاری، نگرش‌های نسبی‌گرایانه و جزم‌اندیشانه به مفهوم حقیقت است. هورکهایمر راه برون‌رفت از این بحران را در مفهومی دیالکتیکی از فلسفه‌ می‌جوید. این مقاله به بررسی تحلیل هورکهایمر از دو گونه خرد و نیز تشریح تناقض‌های حاصل از چیرگی یک گونه خردورزی بر گونۀ دیگر می‌پردازد. به‌ویژه نگرش هورکهایمر درباره مفهوم حقیقت بررسی شده و مقاله درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش است که آیا فلسفه او قادر است مفهومی بینابینی از حقیقت ارائه دهد که از جزم‌اندیشی و نسبی‌گرایی به‌یکسان دور باشد؟ UR - https://jpt.isca.ac.ir/article_63753.html L1 - https://jpt.isca.ac.ir/article_63753_06227bd4f31349641a1642dda9c9271b.pdf ER -