ORIGINAL_ARTICLE
مشکلات رابطۀ نفس و بدن: مقایسه ابنسینا و ملاصدرا
قاعدۀ مهمی در فلسفۀ اسلامی وجود دارد: هر امری که در زمان حادث شود نیازمند به ماده است. رویکرد ابن سینا و ملاصدرا در سازگارساختن نظریهشان - در حوزۀ نفس - با این قاعده، کاملاً متفاوت است. از آنجا که ابنسینا نفس را حادث مجرد میداند و نسبت امر مجرد با همۀ امور زمانی یکسان است، او به ناچار حصول مزاج خاص در بدن را موجب ترجیح حدوث نفسی بر نفس دیگر دانسته که مشکلات بزرگی برای وی به بار آورده است. از جملۀ این مشکلات، حصول استعداد امری مجرّد در امری مادی است. ملاصدرا با لحاظ این اشکال و با توجه به مبانی خاص فلسفی که در حوزۀ اصالت وجود و تشکیک در وجود و به تبع آنها حرکت جوهری دارد توانسته است نفس را در حین حدوث، امری جسمانی بداند و از این معضل و مشکلات دیگری که نظریۀ حدوث روحانی با آن مواجه است رهایی یابد.
https://jpt.isca.ac.ir/article_197_7656b760595e6489ffc55177d74ae175.pdf
2011-09-23
2
31
نفس
بدن
رابطۀ نفس و بدن
ابن سینا
ملاصدرا
عبدالرسول
عبودیت
1
استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
AUTHOR
ابن سینا، (1379) النجاة من الغرق فى بحر الضلالات، مقدمه و تصحیح: محمدتقى دانشپژوه، تهران: دانشگاه تهران.
1
ــــــــــــــ ، (1404ه.ق) الشفاء (الالهیات)، تصحیح: سعید زاید، قم: مکتبة آیةالله المرعشى.
2
بهمنیار بن مرزبان، (1349) التحصیل، تهران: دانشگاه تهران.
3
رازی، فخرالدین (فخر رازی)، (1418ه.ق) المباحث المشرقیة، قم: بیدار.
4
سهروردی، شیخ شهابالدین، (1373) مجموعه مصنفات، تصحیح و مقدمه: هانری کربن، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ دوم.
5
الشهرزورى، شمسالدین، (1388) رسائل الشجرة الالهیة فى علوم الحقایق الربانیة، مقدمه و تصحیح: نجفقلى حبیبی، تهران: موسسه حکمت و فلسفه ایران.
6
شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا) (1981م) الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
7
ــــــــــــــ ، (1375) مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تهران: انتشارات حکمت.
8
ــــــــــــــ ، (1382) المبدأ و المعاد، 2ج، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
9
10. ــــــــــــــ ، (1382) تعلیقة بر شفا، تحقیق: نجفقلی حبیبی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
10
11. ــــــــــــــ ، (بیتا) تعلیقه بر حکمة الاشراق، بیجا، بیچا (چاپ سنگی).
11
12. ــــــــــــــ ، (بیتا) شرح الهدایة الأثیریة، بیجا، بیچا (چاپ سنگی).
12
13. مطهری، مرتضی، (1376) مجموعه آثار، قم: انتشارات صدرا، چاپ پنجم.
13
ORIGINAL_ARTICLE
اصول صدرایی در معاد جسمانی
میتوان ملاصدرا را پیشرو در طریقی دانست که با روشی مبتنی بر عقل و شریعت و شهود به بررسی فلسفی آموزههای دینی و از جمله معاد جسمانی پرداخته است. مدعای اصلی ملاصدرا در زمینه معاد جسمانی آن است که انسان موجود در این دنیا همان انسان محشور در آخرت است. او برای اثبات این ادعا اصول چندگانهای ارائه کرده است. پرسش اصلی پیش روی ملاصدرا اینهمانی نفس و بدن است. در نظر او، انسان به بدنی وابسته به نفس که قیام صدوری به نفس دارد در آخرت محشور خواهد شد و از آنجا که این بدن و نفس در طی حرکتی واحد از حقیقت مادی خود به تجرد سیر کردهاند، وحدت آنها در تمامی اطوار حفظ شده است و بدن محشور در آخرت با بدن دنیوی نه مثلیت، بلکه عینیت دارد. در این مقاله به بررسی اصول و مبانی فلسفه صدرائی در باب تبیین معاد جسمانی پرداخته میشود.
https://jpt.isca.ac.ir/article_198_8969aecb35d44536186df8beed17caca.pdf
2011-09-23
32
62
معاد
معاد جسمانی
نفس
بدن مثالی
علیرضا
کرمانی
kermania59@yahoo.com
1
استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
AUTHOR
ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1363) المبدأ و المعاد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران: موسسه مطالعات اسلامى. (نسخهنرمافزار نور)
1
ــــــــــــــ ، (1376) الالهیات من کتاب الشفاء، تحقیق: حسن حسنزاده، قم: مکتب الاعلام.
2
ــــــــــــــ ، (1383)، رساله نفس، تصحیح: موسى عمید، همدان: انتشارات دانشگاه بوعلى سینا، چاپ دوم. (نسخهنرمافزار نور)
3
ــــــــــــــ ، (1404ه.ق)، الشفاء، تصحیح: سعید زاید، قم: مکتبة آیةالله المرعشى.
4
احسایی، احمد بن زین الدین، (1361) شرح العرشیة،انتشارات سعادت.
5
آشتیانی، سیدجلال الدین، (1381) شرح بر زاد المسافر، قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم، چاپ سوم. (نسخهنرمافزار نور)
6
آشتیانی، میرزا مهدی، (1352) تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری، به اهتمام عبدالجواد فلاطوری و مهدی محقق، تهران: دانشگاه مکگیل و موسسه مطالعات اسلامی.
7
آملی، محمدتقی، (1374) درر الفوائد، قم: مؤسسهدار التفسیر.
8
جوادی آملی، عبدالله، (1375) رحیق مختوم، تنظیم: حمید پارسانیا، قم: مرکز نشر اسراء.
9
10. حسنزاده آملی، حسن، (1362) دروس اتحاد عاقل به معقول، تهران: حکمت.
10
11. ــــــــــــــ ، (1379) سرح العیون فی شرح العیون، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
11
12. ــــــــــــــ ، (1375)، گشتی در حرکت، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
12
13. الحمصی الرازی، سدید الدین محمود، (1412ه.ق) المنقذ من التقلید، قم: مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
13
14. دیبا، حسین،(1382) نگرشی نوین به مسئله اتحاد عاقل و معقول، قم: مؤسسه امام خمینی(ره).
14
15. سبزواری، ملاهادی، (1360) التعلیقات على الشواهد الربوبیة، در الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، مشهد: المرکز الجامعى للنشر، چاپ دوم. (نسخهنرمافزار نور)
15
16. ــــــــــــــ ، (1369) شرح المنظومة، تصحیح: حسن حسن زاده آملى، تهران: نشر ناب.
16
17. ــــــــــــــ ، (1370) رسائل حکیم سبزواری، تصحیح: جلالالدین آشتیانی، تهران: انتشارات اسوه.
17
18. سهروردی، شهابالدین، (1375) مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح: هانرى کربن، سیدحسین نصر و نجفقلى حبیبى، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، چاپ دوم.
18
19. شهرزوری، شمس الدین، (1372) شرح حکمة الاشراق، تحقیق: حسین ضیائى تربتى، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى. (نسخهنرمافزار نور)
19
20. شیرازی، رضی، (1383) درسهای شرح منظومه حکیم سبزواری، تهران: حکمت.
20
21. شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا) (1354) المبدأ و المعاد، تصحیح: سیدجلالالدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. (نسخهنرمافزار نور)
21
22. ــــــــــــــ ، (1360) الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة، تصحیح: سیدجلالالدین آشتیانی، مشهد: المرکز الجامعى للنشر. (نسخهنرمافزار نور)
22
23. ــــــــــــــ ، (1361) العرشیة، تصحیح: غلامحسین آهنى، تهران: انتشارات مولى.
23
24. ــــــــــــــ ، (1363) المشاعر، تهران، کتابخانه طهورى، چاپ سوم. (نسخهنرمافزار نور)
24
25. ــــــــــــــ ، (1366) تفسیر القرآن الکریم، تصحیح: محمد خواجوی، قم: انتشارات بیدار.
25
26. ــــــــــــــ ، (1375) مجموعه رسائل فلسفى صدر المتالهین، تحقیق و تصحیح: حامد ناجى اصفهانى، تهران: انتشارات حکمت. (نسخهنرمافزار نور)
26
27. ــــــــــــــ ، (1981م) الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث، چاپ سوم. (نسخهنرمافزار نور)
27
28. ــــــــــــــ ، (بیتا) الحاشیة على الهیات الشفاء، قم: انتشارات بیدار. (نسخه نرمافزار نور)ء
28
29. طباطبایی، سید محمدحسین، (1404ه.ق) نهایة الحکمة، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
29
30. طوسی، نصیرالدین، (1985م) تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل، بیروت: دار الضواء، چاپ دوم.
30
31. لاهیجی، عبد الرزاق، (1372)گوهر مراد، تصحیح: زین العابدین قربانی لاهیجی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
31
32. مصباح یزدی، محمدتقی، (1379) شرح جلد هشتم الاسفار الاربعة، تحقیق و تگارش: محمد سعیدیمهر، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
32
33. مطهری، مرتضی، (1368) مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران: صدرا
33
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین معاد جسمانی و یگانگی نفس و بدن
برخی حکیمان مسلمان، همچون ابن سینا معاد جسمانی را به لحاظ فلسفی اثباتناپذیر انگاشته و از همینرو تنها به قول صادق مصدّق تمسک کردهاند، اما ملاصدرا - حکیم بلندآوازه و نواندیش فلسفۀ اسلامی - بر اساس اصول و مبانی خاصی چون، اصالت وجود، تشکیک وجود، حرکت جوهری و ... در اثبات و تبیین فلسفی، آموزۀ معاد جسمانی که در متون دینی بر آن تأکید شده است، راهی نو پیموده است. در این مقاله، ضمن اشارهای گذرا به دیدگاههای مختلف در باب حقیقت انسان و چگونگی رابطۀ نفس و بدن، و همچنین دیدگاههای مطرحشده در باب معاد - چه در کلام حکما و چه در متون دینی- به تبیین اصول و مبانی دقیق و ژرفنگرانه ملاصدرا در اثبات معاد جسمانی پرداخته میشود.
https://jpt.isca.ac.ir/article_199_bdea5a2362ed2ce47b7c610c07f295ac.pdf
2011-09-23
63
93
نفس
بدن
اتحاد نفس و بدن
معاد روحانی
معاد جسمانی
تجرّد ادراک
عسگری
سلیمانی امیری
solymaniaskari@mihanmail.ir
1
استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
AUTHOR
1. اصفهانی، محمد حسین، (1367) فی اثبات المعاد الجسمانی، در الرسائل الاربعة عشرة، تحقیق: رضا استادی، قم: مؤسسة النشر.
1
2. انصاری شیرازی، یحیی، (1387) دروس شرح منظومه، ج4، قم: بوستان کتاب.
2
3. دکارت، رنه، (1369) تأملات در فلسفۀ اولی، ترجمۀ احمد احمدی، تهران: مرکز دانشگاهی، چاپ دوم.
3
4. رازی، فخر الدین، (فخر رازی) (1410ه.ق) المباحث المشرقیة، ج2، تحقیق: محمد المعتصم بالله البغدادی، بیروت: دار الکتب العربی.
4
5. رفیعی قزوینی، ابو الحسن، (1367) مجموعه رسائل و مقالات فلسفی، تصحیح: غلامحسین رضانژاد، تهران: انتشارات الزهراء.
5
6. سبزواری، ملاهادی، (1422ه.ق) شرح المنظومة، تعلیقات آیةالله حسنزادۀ آملی، قم: نشر ناب.
6
7. شیرازی، محمد ابن ابراهیم (ملاصدرا) (1360) الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح: سید جلالالدین آشتیانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
7
8. ــــــــــــــ ، (1379) الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیة، ج9، قم: مکتبة المصطفوی.
8
9. مدرس زنوزی، آقا علی، (1378) مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقا علی مدرس طهرانی، ج2، تهران: انتشارات اطلاعات.
9
10. موسوی خمینی، روح الله، (1381) تقریرات فلسفه امام خمینی، ج3، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
10
ORIGINAL_ARTICLE
الاهیاتِ تمدّنی
الاهیات تمدنی را میتوان به دو مفهوم بهکار برد: نگرش الاهیاتی به مقولات تمدنی، و نگاه تمدنی به موضوعات الاهیاتی. این مقاله، بسط این دو معنا از الاهیات تمدنی است تا در نخستین گام، مفهوم نگرش الاهیاتی به مقولات تمدنی را بررسی کرده و معنای این تعبیر (الاهیات تمدنی) را بنابر اصطلاح قدیم و جدید از الاهیات روشن نماید. آنگاه در گام دیگر امکان نگرش تمدنی به امور الاهیاتی و نمونههای ممکن آن (همچون غیب، امید، قربانی و غیره) را در الاهیات اسلامی مورد تأمل قرار دهد تا از این رهگذر راهی متفاوت برای اندیشه دربارۀ بنیادها و ظرفیتهای دین اسلام در صورتبندی تمدن اسلامی ارائه نماید.
https://jpt.isca.ac.ir/article_200_6dbb382292d9784ca5588168f72f5836.pdf
2011-09-23
94
120
الاهیات بالمعنی الاعم
الاهیات بالمعنی الاخص
الاهیات اجتماعی
کلام اجتماعی
الاهیات عملی
الاهیات تمدنی
حبیب الله
بابایی
habz109@gmail.com
1
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى
AUTHOR
قرآن کریم.
1
نهج البلاغه.
2
صحیفه سجادیه.
3
آملی، سید حیدر، (1368) جامع الاسرار، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
4
الیاده، میرچا، (1384) اسطوره بازگشت جاودانه، مقدمه بر فلسفهای از تاریخ، ترجمۀ بهمن سرکاراتی، تهران: انتشارات نیما.
5
بابایی، حبیب الله، (1388) «کارکردهای رهایی بخش «یاد رنج متعالی» در رویارویی با رنجهای انسان معاصر»، نقدونظر، شماره 54.
6
ــــــــــــــ ، (1390) «درآمدی بر الاهیات عملی در اندیشۀ دینی مدرن»، نقدونظر، ش61.
7
بهروزلک، غلامرضا، (1382) «چیستی کلام سیاسی»، قبسات، ش 28.
8
تقیزاده داوری، محمود، (1388) «الاهیات اجتماعی شیعه»، الاهیات اجتماعی، سال، اول، ش1.
9
طباطبایی، سیدمحمد حسین، (1417ه.ق) المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه الاعلمی.
10
قاسانی، عبدالرزاق، (1996م) لطائف الاعلام فی اشارات اهل الالهام، تحقیق: سعید عبدالفتاح، قاهره: دارالکتب المصریه، ج 2.
11
فیض کاشانی، ملامحسن، (1377) علم الیقین، قم: انتشارات بیدار.
12
مطهری، مرتضی، (1373) شرح منظومه، قم: انتشارات صدرا.
13
ــــــــــــــ ، (1372) امدادهای غیبی در زندگی بشر، تهران: انتشارات صدرا.
14
ــــــــــــــ ، (1377) انسان و سرنوشت، تهران: انتشارات صدرا.
15
نصر، سیدحسین، (1384) جوان مسلمان و دنیای متجدد، تهران: طرح نو.
16
Bultmann, Rudolf, (1997) What is Theology? Fortress Press.
17
Gunton, Colin E. (2004) The One, The Three and The Many, God, Creation and the Culture of Modernity, Cambridge university press.
18
Osmer, Richard R. (2008) Practical Theology An Introduction, Grand Rapids, Michigan/ Cambridge, U. K. William B. Eerdmans Publishing Co.
19
Woodward, James & Pattison, Stephen (2000) The Blackwell Reader in Pastoral and Practical Theology, USA, Malden, Massachusetts: Blackwell Publishers.
20
ORIGINAL_ARTICLE
بقاء نفس از دیدگاه ملاصدرا
کیفیت بقاء نفس در دستگاه فلسفی ملاصدرا شکل منحصر به فردی دارد. بهگونهای که تنها برای برهانیکردن اصل معاد بهکار نمیرود، بلکه افزون بر آن تحلیل قابل قبولی از بقاء هویت بدن و نفس در جهان دیگر - برای تبیین آموزۀ معاد جسمانی- پیش رو میگذارد. او در این راستا بسیاری از اصول فلسفی خود از جمله چگونگی حدوث نفس، ترکیب اتحادی نفس و بدن، حرکت جوهری در وجود انسان و چگونگی رابطۀ نفس و بدن را در ارائه تبیینی جامع از بقاء نفس بهکار میگیرد و نه تنها برهانی عقلی بر بقاء نفس ارائه میکند، بلکه از چگونگی رابطه سیال نفس و بدن نیز بر بقاء نفس استفاده میکند. آنچنانکه از مجموع اصول و عبارات او برمیآید نفسی که او بقاء آن را ثابت میکند نه تنها شامل تمامی مراتب نفس، بلکه حتی شامل بدن انسان به عنوان مرتبه نازله نفس نیز میشود. از همینرو به نظر میرسد او توانسته با استفاده از تحلیل چگونگی بقاء نفس، آموزۀ معاد جسمانی را برهانی کند.
https://jpt.isca.ac.ir/article_201_94953ecf07ed6a96e7ecb2e9449f565b.pdf
2011-09-23
121
150
ملاصدرا
بقاء نفس
رابطۀ نفس و بدن
بقاء بدن
معاد جسمانی
هادی
موسوی
mousavihadi3@gmail.com
1
استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
AUTHOR
قرآن مجید (ترجمه ناصر مکارم شیرازی).
1
ابن سینا، (1379) التعلیقات، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
2
آشتیانی، سید جلالالدین، (1381) شرح بر زاد المسافر، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.
3
جوادی آملی، (1375) رحیق مختوم، قم: مرکز نشر اسراء.
4
حسن زاده آملی، حسن، (1362) دروس معرفت نفس، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
5
ــــــــــــــ ، (1387) سرح العیون فی شرح العیون، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
6
شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا)، (1354) المبدأ و المعاد، تصحیح: سید جلالالدین آشتیانى، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
7
ــــــــــــــ ، (1990م) الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار الاحیاء التراث.
8
ــــــــــــــ ، (1360) الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق: سید جلالالدین آشتیانى، مشهد: المرکز الجامعى للنشر.
9
10. طوسی، خواجه نصیر الدین، (1375) شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، قم: نشر البلاغة.
10
11. عبودیت، عبد الرسول، (1385) درآمدی بر نظام حکمت صدرائی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی (سمت).
11
12. ــــــــــــــ ، (1389) خطوط کلی حکمت متعالیه، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی (سمت).
12
13. فیض کاشانى، ملا محسن (1375) اصول المعارف، تعلیق، تصحیح و مقدمه: سید جلال الدین آشتیانى، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
13
14. مصباح یزدی، محمدتقی، (1375) شرح جلد هشتم اسفار اربعه، تحقیق: محمد سعیدی مهر، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره).
14
15. مکارم شیرازی، ناصر، (1375) اعتقاد ما، قم: انتشارات نسل جوان.
15
ORIGINAL_ARTICLE
نظریۀ جسمانیت نفس در تفکر اسلامی
دیدگاه متکلمان دربارۀ ماهیت نفس ساده و صریح است؛ نفس مادّی و غیرمجرّد است. بیشتر آنها نظریۀ «جسم لطیف» را برگزیدند و ظاهر روایات و تفسیر صحیح از آنها را مؤید این نظریه میدانند. استدلالهای عقلی نیز از نظر برخی متکلمان مؤید این نظریه است، ولی برخی دیگر، عقل را در اینباره محکوم به سکوت میدانند. با وجود اینکه نفس مادی است، ولی از جنس بدن هم نیست. مستقل از بدن است و هویّتی مخصوص به خود دارد و میتواند گونۀ متفاوتی از مادّه باشد که ویژگیهای منحصر به فرد از خود بروز میدهد. برخی با توجه به روایات، نفس را از «آب» دانستهاند. این عنصر مادّی نه مجرّد است و نه میتواند مجرّد شود. در اثر ارتباط با انوار مجرّد، اموری مثل علم و قدرت و حتی حیات بر آن عارض میشوند، ولی متحد نمیشوند. بنابراین، دوگانگی نفس و بدن به تباین ذاتی میان آن دو منجر نمیشود. دوگانگی تنها در اعراض و ویژگیهای آن دو ظاهر میشود.
https://jpt.isca.ac.ir/article_202_4782633b3477d4853dc2b288a11178ef.pdf
2011-09-23
151
180
نفس
تجرّد
جسم لطیف
آب
دوگانگی
بهرام
علیزاده
bahramalizade@khu.ac.ir
1
استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
AUTHOR
ابن بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق)، (1372) معانی الاخبار، قم: نشر دارالکتب الاسلامیه.
1
ــــــــــــــ ، (1382) علل الشرایع، ترجمۀ محمدجواد ذهنی تهرانی، قم: انتشارات مومنین.
2
ــــــــــــــ ، (1412ه.ق) الاعتقادات، قم: انتشارات محقق.
3
ــــــــــــــ ، (بیتا) الخصال، بیروت: انتشارات مؤسسة الاعلمی المطبوعات.
4
ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1975م) الشفاء (النفس) محقق: ابراهیم مدکور، مصر: الهیئه المصریه.
5
ــــــــــــــ ، (1375) الاشارات و التنبیهات، قم: نشر البلاغة.
6
ــــــــــــــ ، (1383) رسالة نفس؛ تصحیح و مقدمه: دکتر موسی عمید؛ همدان: انجمن آثار و مفاخر و دانشگاه بوعلی سینا.
7
احسائی، ابن ابی جمهور، غوالی اللّئالی، قم: انتشارات سیّدالشّهداء (علیه السّلام).
8
ارسطو، (1378) دربارۀ نفس، ترجمه و تحشیه: علیمراد داودی، تهران: انتشارات حکمت، چاپ چهارم.
9
الاشعری، ابوالحسن علی بن اسماعیل، (1389ه.ق)، مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، قاهره: مکتبة النهضة المصریة، الطبعة الثانیه.
10
ایجی، علی بن محمد (عضدالدین ایجی)، (1370) شرح المواقف، ج7 ـ 8، قم: منشورات الشریف الرضی.
11
آشتیانی، احمد، (1383) بیست رساله، تحقیق: رضا استادی، قم: انتشارات بوستان کتاب، چاپ دوم.
12
بحرانی، سید هاشم، (1423ه.ق) مدینة معاجز الائمّة الإثنی عشر و دلائل الحجج علی البشر، قم، نشر بنیاد معارف اسلامی، چاپ دوم.
13
بدوی، عبدالرحمن، (1374) تاریخ اندیشههای کلامی در اسلام، ج 1، ترجمۀ حسین صابری، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
14
بغدادی، ابوالبرکات هبة الله بن علی بن ملک، (1373) الکتاب المعتبر فی الحکمة، اصفهان، نشر دانشگاه اصفهان، چاپ دوم.
15
تفتازانی، سعدالدین، (1370) شرح المقاصد، تحقیق و تعلیق: عبدالرحمان عمیره، ج3، قم: منشورات الشریف الرضی.
16
التهانوی، محمدعلی بن علی، (1862م) کشاف اصطلاحات الفنون، کلکته: بیجا.
17
جوینی، عبدالملک ابن عبدالله، (1985م) الارشاد، بیروت: مؤسسة الکتب الثقافیة.
18
حلّی، ابو منصور حسن بن مطهر (علامه حلی)، (1407ه.ق) کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، صححه و قدم له و علق علیه: حسن حسن زاده الاملی، قم: موسسة النشر الاسلامی.
19
رازی، فخرالدین محمد بن عمر (فخر رازی)، تفسیر الفخر الرازی المشتهر بالتفسیر الکبیر و مفاتیح الغیب، قدم له خلیل محی الدین المیس، بیروت: دارالفکر.
20
ــــــــــــــ ، (1411ه.ق) المباحث المشرقیة فی علم الالهیات و الطبیعیات، قم: انتشارات بیدار.
21
سهروردی، شیخ شهابالدین، (1380) مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه: هانری کربن، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ سوم.
22
السید المرتضی، (1403ه.ق) امالی، تحقیق: سید محمد بدرالدین النعسانی الحلبی قم: منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی.
23
سیوطى جلالالدین، (1404ه.ق) الدر المنثور فى التفسیر بالمأثور، قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
24
شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا)، (1378) الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة، ج8، تهران: انتشارات حیدری.
25
ــــــــــــــ ، المبدأ و المعاد (1354) تقدیم و تصحیح: سیدجلالالدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
26
طباطبایی، سیدمحمد حسین، (1378) نهایة الحکمة؛ تصحیح و تعلیق: غلامرضا فیاضی، قم: موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
27
ــــــــــــــ ، (بیتا) اصول فلسفه و روش رئالیسم، شرح و تعلیقه: مرتضی مطهری، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
28
طبرسی، (1413ه.ق) الاحتجاج، قم: انتشارات اسوه.
29
طوسی، خواجه نصیر الدین، (1373) اخلاق ناصری، تصحیح و تنقیح: مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران: انتشارات خوارزمی، چاپ پنجم.
30
عبدالجبار معتزلی، (1961ـ 1965) المغنی، قاهره: المؤسسة المصریة للتالیف و الانباء و النشر.
31
غزالی، محمد بن احمد، (1947م) تهافت الفلاسفة، تحقیق: سلیمان دنیا، مصر.
32
کلینی، محمّد بن یعقوب (شیخ کلینی) (1363) الکافی، تحقیق: علی اکبر غفّاری. تهران: دارالکتب الاسلامیّه.
33
لاهیجی، عبدالرزاق (فیاض لاهیجی)، (1372) گوهر مراد، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
34
مادلونگ، ویلفرد، (1377) فرقههاى اسلامى، ترجمۀ ابوالقاسم سرّى، تهران: انتشارات اساطیر.
35
ــــــــــــــ ، (1375) مکتبها و فرقههاى اسلامى در سده میانه، ترجمۀ جواد قاسمى، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوى.
36
مجلسی، محمدباقر، (1403ه.ق) بحار الانوار، بیروت: مؤسسة الوفا.
37
ــــــــــــــ ، (1404ه.ق) مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق/مصحح: رسولی محلاتی، تهران: درالکتب الاسلامیه.
38
محمد بن نعمان (شیخ مفید)، (بیتا) المسائل السرویة، در الثقلان؛ الکتاب و العترة، دار الکتب التجاریة.
39
ــــــــــــــ ، (1414ه.ق) تصحیح إعتقاد الإمامیة، تحقیق: حسین درگاهی، بیروت: دارالمفید، الطبعة الثانیة.
40
مروارید، حسنعلی، (1416ه.ق) تنبیهات حول المبدأ و المعاد، مشهد: موسسة الطبع و النشر فی الآستانة الرضویة المقدسة.
41
مسلم بن الحجاج القشیری، (بیتا) صحیح مسلم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
42
نیشابوری، محمّد بن الفتّال، (بیتا) روضة الواعظین، تحقیق: سیّد محمّدمهدی سید حسن خراسان. قم: منشورات الرضی.
43
ORIGINAL_ARTICLE
نوخاستهگرایی وجودشناختی و آموزههای زندگی پس از مرگ
در این مقاله، ابتدا دیدگاه نوخاستهگرایی علّی دربارۀ ویژگیها به عنوان بدیلی برای تحویلگرایی مطرح میشود. سپس، نشان داده میشود که ویژگی آگاهی کیفی واجد شاخصههای ویژگیهای نوخاسته است. در ادامه، دیدگاه نوخاستهگرایی جوهری تبیین میشود و سه نسخه از این دیدگاه از یکدیگر تمیز داده میشوند. در بخش پایانی، نسبت چهار نسخه ذکر شده از نوخاستهگرایی با آموزههای زندگی پس از مرگ در حالتهای متجسد و نامتجسد بررسی میشود و شرایط لازم برای سازگاری این دیدگاهها با آموزههای مذکور استخراج میشوند.
https://jpt.isca.ac.ir/article_203_c7603eb269d28ac5d878426c83ee8b9a.pdf
2011-09-23
181
226
نوخاستهگرایی
نوخاستهگرایی علّی
تحویلگرایی
معاد
یاسر
خوشنویس
yasserkhoshnevis@yahoo.com
1
yasserkhoshnevis@yahoo.com
AUTHOR
Armstrong, D. M., (1983) What is a Law of Nature?, Cambridge University Press.
1
Baker, R. L., (2000), Persons and Bodies: A Constitution View, Cambridge: Cambridge University Press.
2
Block, N., (1978) “Troubles With Functionalism”, reprinted in Block, N (ed), Readings in the Philosophy of Psychology, vol. 1, pp. 268-305, Harward University Press, 2006.
3
ــــــــــــــ , (2002) “Some Concepts of Consciousness”, reprinted in Chalmers, D., (ed), pp. 206 ـ 218, online edition: http: //www. nyu. edu/gsas/dept/philo/faculty/block/papers/Abridged.
4
Chalmers, D., (1995) “Facing Up to the Problem of Consciousness”, in Journal of Consciousness Studies, vol. 2, no. 3, pp. 200 ـ 219.
5
ــــــــــــــ , (1996) Conscious Mind, in Search of a Fundamental Theory, Oxford University Press.
6
Crick, F., and Koch, C, 1999, “The Unconscious Homunculus” in Metzinger (ed), Neural Correlates of Consciousness: Empirical and Conceptual Questions, pp. 102-110.
7
Dennett, D., (1988) “Quinning Qualia”, reprinted in Chalmers, D., (ed), 2002, Philosophy of Mind: Classical and Contemporary Readings, Oxford University Press, pp. 226-246.
8
Foster, J., (2001) “A Brief Defense of the Cartesian View,” in Corcoran, K (ed), Soul, Body, and Survival Essays on the Metaphysics of Human Persons, Cornell University Press, pp. 14- 29.
9
Hasker, W,. (1999) The Emergent Self, Ithaca: Cornell University Press.
10
Hick, J., (1973) Philosophy of Religion, pp. 97- 117, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice ـ Hall.
11
Humphreys, P., (1997) “How Properties Emerge?”, in Philosophy of Science, vol. 64, pp. 1-17, online edition: http: //www. people. virginia. edu/~pwh2a/.
12
Humphreys, P., (2006) “Emergence”, in The Encyclopedia of Philosophy, (ed) Borchert D., New York: Macmillan, online edition: http: //www. people. virginia. edu/~pwh2a/.
13
Hume, D., (1739) Treatise of Human Nature, L. A. Selby ـ Bigge (ed), Oxford University Press, 1962.
14
Jackson, F., (1982) “Epiphenomenal Qualia”, in Philosophical Quarterly, vol. 32, pp. 127- 36, online edition: philosophy2. ucsd. edu/~rarneson/Courses/FrankJacksonphil1. pdf.
15
Jehle, D., (2006) “Kim against Dualism”, in Philosophical Studies, vol. 130, pp. 565- 578.
16
Kim, J., (1992) “Downward Causation in Emergentism and Nonreductive Physicalism” in Beckermann, A., Flohr, H. and Kim. J., Emergence or Reduction? Essays on the Prospects of Nonreductive Physicalism, pp. 49 - 93, Berlin: de Gruyter.
17
ــــــــــــــ , (2001) “Lonely Souls: Causality and Substance Dualism” reprinted in O’Connor, T. and Robb, D (eds), Philosophy of Mind, Contemporary Readings, 2003, Routledge publishing, pp. 65 - 78.
18
ــــــــــــــ , (2003) “Supervenience, Emergence, Realization, Reduction”, in Oxford Handbook of Metaphysics, Oxford University Press.
19
Kripke, A. S., (1972), Naming and Necessity, Basil Blackwell, Oxford.
20
Levine, J., (1983), “Materialism and Qualia: The Explanatory Gap”, in Pacific Philosophical Quarterly, vol. 54, pp. 354 - 361.
21
Levine, J., (2007), “Anti ـ materialist Arguments and Influential Replies”, in Velman, M. and Shneider, S., 2007, The Blackwell Companion to Consciousness, Blackwell Publishing, pp. 371 - 380.
22
Lowe, E. J., (1996) Subjects of Experience, Cambridge University Press.
23
ــــــــــــــ , (2008) Personal Agency, The Metaphysics of Mind and Action, Oxford University Press.
24
ــــــــــــــ , (2009) “Ontological Dependence”, in Zalta, E (ed), Stanford Encyclopedia of Philosophy, online edition: http: //plato. stanford. edu/entries/ontologicaldepencence/.
25
Nagel, T., (1974) “What is Like to Be a Bat”, reprinted in Block, N (ed), Readings in the Philosophy of Psychology, vol. 1, pp. 159 ـ 168, Harward University Press, 2006.
26
O’Connor, T., (1994) “Emergent Properties”, in American Philosophical Quarterly, vol. 31, pp. 99 -104.
27
O'Connor, T. & Jacobs, J., (2003) “Emergent Individuals”, in Philosophical Quarterly, Online Edition: http: //php. indiana. edu/~toconnor/philosophical_essays. html.
28
O'Connor, T. and Jacobs, J., (2010) “Emergent Individuals and the Resurrection”, Online Edition:web. mac. com/jonathandjacobs/Site/Papers. . . /EmergenceResurrection. pdf.
29
ــــــــــــــ , (2005) “The Metaphysics of Emergence”, Online Edition:http: //php. indiana. edu/~toconnor/philosophical_essays. html.
30
Olsen, E., (2008) “Personal Identity” in Zalta, E (ed), Stanford Encyclopedia of Philosophy, online edition: plato. stanford. edu/entries/identity ـ personal/.
31
Putnam, H., (1960), “Minds and Machines”, reprinted in Mind, Language and Reality, pp. 362 - 385, Cambridge University Press, 1997.
32
Robinson, H., (2007), “Dualism” in Zalta, E (ed), Stanford Encyclopedia of Philosophy, online edition: http: //plato. stanford. edu/entries/dualism/
33
ــــــــــــــ , (2009) “Substance”, in Zalta, E (ed), Stanford Encyclopedia of Philosophy, online edition: http: //plato. stanford. edu/entries/substance/.
34
Rosenthal, D., (1993) “Thinking that One Think,” reprinted in Rosenthal, D (ed), 2005, The Nature of Mind, Oxford: Oxford University Press, pp. 46 ـ 70.
35
Ryle, G., (1949) “Descartes' Myth”, reprinted in Rosenthal, D (ed), The nature of Mind, pp. 51-57, Oxford University Press, 1991.
36
Seager W. and Allen ـ Hermanson, S, (2010) “Panpsychcism” ”, in Zalta, E (ed), Stanford Encyclopedia of Philosophy, online edition: http: //plato. stanford. edu/entries/panpsychism/.
37
Shrader, W. E., (2005) The Metaphysics of Ontological Emergence, (Doctroal Dessertation), University of Notre Dame.
38
Shoemaker S., (1980) “Causality and Properties”, reprinted in Causality, Identity and Mind, pp. 206- 233, Oxford University Press.
39
Stephan, A., (1999) “Varieties of Emergence”, in Evolution and Cognition, Vol. 5, No. 1, 50 -59.
40
Stoljar, D, (2009) “Physicalism”, in Zalta, E (ed), Stanford Encyclopedia of Philosophy, online edition: http: //plato. stanford. edu/entries/physicalism.
41
Strawson, P. F., (1959) Individuals, An Essay in Descriptive Metaphysics, Routledge Publishing, 2003.
42
Swinburne, R., (1997) The Evolution of the Soul, 2nd edition, Clarendon Press, Oxford.
43
Toner, P., (2008) “Emergent substance”, in Philosophical Studies, No., 141, pp. 281 ـ 297.
44
van Inwagen, P., (1978) “The Possibility of Resurrection”, in International Journal for the Philosophy of Religion, vil. 9, pp. 114 ـ 21, reprinted in Paul Edwards, P (ed), (1992) Immortality, New York: Macmillan, pp. 242- 46.
45
van Inwagen, P., (1990) Material Beings, Ithaca, NY: Cornell University Press.
46
van Inwagen, P., (1998) “The Possibility of Resurrection”, reprinted with postsciprt in The Possibility of Resurrection and Other Essays in Christian Apologetics, Boulder, Colorado: Westview Press, pp. 45-52.
47
van Gulick, R., (2005), “Consciousness”, in Zalta, E (ed), Stanford Encyclopedia of Philosophy, online edition: http: //plato. stanford. edu/entries/consciousness/.
48
Zimmerman, D., (1999) “The Compatibility of Materialism and Survival: The ‘Falling Elevator’ Model”, in Faith and Philosophy, vol. 16, pp. 194 ـ 212.
49
Zimmermann, D., (2005) “Dualism in the Philosophy of Mind”, in Craig. W (ed), Encyclopedia of Philosophy, NewYork: Macmillan, 2007, pp. 112 -113.
50