ORIGINAL_ARTICLE
لغزش معناشناختی در نظریههای اخلاقی غایتگرا با تأکید بر نظریۀ اخلاقی استاد مصباح یزدی
لغزش معناشناختی یکی از لغزشگاههای رایج در مباحث علمی است و زمانی رخ میدهد که شخص متفکر هنگام بحث و نظریهپردازی دربارۀ یک موضوع، از قلمروی معنایی مورد نظرش فاصله بگیرد و به وادی معنایی دیگری بیفتد. پرسش اصلی این مقاله آن است که آیا میتوان گفت برخی نظریههای اخلاقی نیز دچار لغزش معناشناختی شدهاند و اگر آری، این لغزش چگونه روی داده است؟ هدف این تحقیق آن است که از این منظر به بررسی نظریههای غایتگرا بپردازد و وقوع لغزش معناشناختی و چگونگی آن را در این نظریهها واکاود. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل مفهومی استفاده شده است؛ به این صورت که با تحلیل مفهوم «ارزش»، پس از تفکیک معانی مختلفی که از آن اراده میگردد، معنای مورد نظر در مباحث فلسفه اخلاق تعیین شده و سپس مطابقت یا عدم مطابقت نظریههای غایتگرا با این معنا بررسی گردیده است. با بررسیهای بهعملآمده این نتیجه به دست آمد که نظریههای غایتگرا در فلسفه اخلاق و بهطورخاص نظریۀ استاد مصباح یزدی در معرض چنین اشکالی هستند. در نظریۀ ایشان با نادیدهگرفتن معنای ارزش اخلاقی، به جای آنکه از واقعیتداشتن ارزش اخلاقی اَعمال دفاع شود، از واقعیبودن ارزش ابزاری آنها برای رسیدن به نتایج مطلوب دفاع شده است.
https://jpt.isca.ac.ir/article_65591_277624070fd94be173683eaac6206de4.pdf
2018-03-21
4
28
10.22081/jpt.2018.65591
ارزش اخلاقی
ارزش ابزاری
لغزش معناشناختی
غایتگرایی
آیت الله مصباح یزدی
محمدعلی
مبینی
ma.mobini@isca.ac.ir
1
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
AUTHOR
علیرضا
آلبویه
a.alebouyeh@isca.ac.ir
2
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
AUTHOR
1. احمدی، حسین (1393)، «فلسفۀ اخلاق محقق اصفهانی؛ شناختگرا یا ناشناختگرا؟»، جاویدان خرد، ش 25.
1
2. اصفهانی، محمدحسین (1376-1377)، «حسن و قبح عقلی و قاعدۀ ملازمه»، ترجمه و تعلیق صادق لاریجانی، نقدونظر، سال چهارم، ش اول و دوم.
2
3. ـــــــــــــــ (1374ق)، نهایه الدرایه فی شرح الکفایه (طبع قدیم)، قم: سید الشهداء.
3
4. حسینی قلعهبهمن، سیداکبر (١٣٩١)، «نقد و بررسی تئوری خطای جی. ال. مکی در فرا اخلاق (بر اساس مبانی آیت الله جوادی آملی)»، فصلنامه إسراء، ش 14.
4
5. سبزواری، ملاهادی (1375)، شرح الاسماء، تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
5
6. مصباح یزدی، محمدتقی (1373)، دروس فلسفۀ اخلاق، تهران: انتشارات اطلاعات.
6
7. ـــــــــــــــ (1384)، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، نگارش: احمدحسین شریفی، قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول.
7
8. ـــــــــــــــ (1394) اخلاق در قرآن، ج 1، قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ هشتم.
8
9. ملایوسفی، مجید (1384)، «جان مک داول و واقعگرایی اخلاقی»، نامۀ حکمت، ش 6.
9
10. لاریجانی، صادق (1379-1380)، «جزوۀ درس خارج اصول»، ج 2، جلسات 86-182، سال تحصیلی 79-80 (در: کتابخانۀ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی).
10
11. ـــــــــــــــ (بیتا) جزوۀ فلسفۀ اخلاق، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع) (در: کتابخانۀ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی).
11
12. ـــــــــــــــ (1385)، نشست تحلیل الزامات اخلاقی و عقلی (3)، نظریهپرداز: آیتالله صادق لاریجانی، ناقدین: حجت الاسلام والمسلمین معلمی و حجت الاسلام والمسلمین میرسپاه، داور: آیتالله فیاضی، مجمع عالی حکمت اسلامی، 17 اسفند 1385.
12
13. Mackie, J. L. (1977), Ethics: Inventing Right and Wrong, New York: Penguin Books.
13
14. Smith, Michael (1994), The Moral Problem, Oxford: Blackwell.
14
15. Plantinga, Alvin (1983), “Reason and Belief in God,” In: Alvin Plantinga and Nicholas Wolterstorf (eds.), Faith and Rationality: Reason and Belief in God, Notre Dame: University of Notre Dame Press.
15
ORIGINAL_ARTICLE
حل تعارضهای اخلاقی در تجربه پدیدارشناسانه ماندلباوم
حل نزاعها و تعارضهای اخلاقی از اهداف هر نظریه اخلاقی است که بهنوعی بر وجود عناصر مطلق در احکام اخلاقی اصرار میورزد. نظریههای وظیفهگرایانه در اخلاق از آنرو که به وجود احکام مطلق و وظایف مستقل از فاعل اصرار دارند بیش از دیگر نظریهها درپی حل چنین نزاعهایی هستند. سنتهای مختلف فلسفی اعم از قارهای و تحلیلی با روشهای خاص خود به دنبال حل این معضل هستند. موریس ماندلباوم فیلسوف تحلیلی امریکایی از منظر تجربه پدیدارشناسی اخلاقی با طرح یک نظام اخلاقی مستقل و تبیین این نظام، هدف عملی فلسفه خود را حل تعارضهای اخلاقی میداند. خاستگاه این تعارضها از نظر وی عوامل شناختیای هستند که بر نحوه شکلگیری حکم اخلاقی تأثیر میگذارند. هرچند همواره نمیتوان بر این عوامل فائق آمد، ولی میتوان اصولی را برشمرد که اگرچه مطلق نیستند، در بسیاری موارد به شیوهای پدیدارشناختی راهگشا هستند. از این منظر «اصل اولویت واقعیتها»، «اصل جهانشمولی» و «اصل غائیت»، مجموعه اصولی هستند که هنگام تغایر و اختلاف اخلاقی بهکار میآیند. با توجه به این اصول قصد داریم درواقع فراتر از نظریه هنجاری خاص ملاکی برای حل اختلافنظرهای اخلاقی ارائه کنیم و این اصول را با توجه به باورها و امور واقعیای که احکام اخلاقی ناگزیر از آنها برمیخیزند، موجه سازیم. در این مقاله پس از توضیح اجمالی راهحلهای رایج بهویژه در سنت وظیفهگرایانه، به ارزیابی راهحلهای ماندلباوم خواهیم پرداخت.
https://jpt.isca.ac.ir/article_65592_9fbf10ca5815559176c94820b81464ca.pdf
2018-03-21
29
56
10.22081/jpt.2018.65592
پدیدارشناسی اخلاق
عواطف
تعارضهای اخلاقی
اصل اولویت واقعیتها
اصل جهانشمولی
اصل غائیت
حسن
فتحزاده
hfatzade@znu.ac.ir
1
دانشیار دانشگاه زنجان
AUTHOR
علیرضا
ضمیری
alireza.zamiri@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه
AUTHOR
1. اتکینسون، آر. اف. (1379)، فلسفه اخلاق، ترجمه سهراب علویتبار، تهران: مرکز ترجمه و نشر کتاب.
1
2. اسپیلبرگ، هربرت (1392)، جنبش پدیدارشناسی، ترجمه مسعود علیا، تهران: مینوی خرد.
2
3. صانعی درهبیدی، منوچهر (1388)، درسهای فلسفه اخلاق کانت، تهران: نقشونگار.
3
4. کانت، ایمانوئل (1383)، مابعدالطبیعه اخلاق، ترجمه منوچهر صانعی درهبیدی، تهران: نقشونگار.
4
5. ماندلباوم، موریس (1392)، پدیدارشناسی تجربه اخلاقی، ترجمه مریم خدادادی، تهران: نشر ققنوس.
5
6. هرگن، تری و مارک تیمنس (1392a)، «پدیدارشناسی اخلاق و نظریه اخلاقی»، در: تمهیدی بر پدیدارشناسی اخلاق، ترجمه مریم خدادادی، تهران: نشر ققنوس.
6
7. ـــــــــــــــ (1392b)، «تمهیدی بر پدیدارشناسی اخلاق آینده»، در: تمهیدی بر پدیدارشناسی اخلاق، ترجمه مریم خدادادی، تهران: نشر ققنوس.
7
8. Arrington, Robert L. (1997), Ethics (1945 to the present), in: Routledge History of Philosophy, Vo. 10, John V, Canfield, London: Routledge press.
8
9. Drummond, John (2002), “The phenomenological Tradition and Moral Philosophy,” in: Phenomenological Approaches to Moral Philosophy, John Drummond, New York: Fordham University.
9
10. Haidt, Jonathan (2003), The Moral Emotions, Oxford: University Oxford Press.
10
11. Hutcheson, F. (1755), System of Morl Philosophy, New York: Indiana University, Foulis.
11
12. Husserl, Edmund (1970), Phenomenological Psychology, Trans: J. M. Findlay, 2Vols, NY.
12
13. ____________ (1983), Idea Pertaning to a Pure Phenomenology and to Phenomenological Philosophy, Trans: W. B. Gibson, Boston.
13
14. Ross, W. D. (2000), Foundations of Ethics, Oxford: Oxford University Press.
14
15. ____________ (2002), The Right and The Good, Oxford: Oxford University Press.
15
16. Sidgwick, H. (1907), Methods of Ethics, Cambridge: University of Cambridge.
16
17. Stevenson, Charles L, (1944), Ethical and Language, New Haven, Conn: Yale University Press
17
18. McConnell, Trance (2002), “Moral Dilemmas,” in: Stanford Encyclopedia of Philosophy, Available at: https://plato.stanford.edu/entries/ moral-dilemmas.
18
19. Woodruff, Davis (2003), “Phenomenology,” in: Stanford Encyclopedia of Philosophy, Available at: https://plato.stanford.edu/entries /phenomenology.
19
20. Westermark, Edward (1932), ethical relativity, London: Routledge.
20
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی استدلال مستقیم بر نفی مسئولیت اخلاقی
فیلسوفان ناسازگارگرا با اتکا بر دو شرط «لزوم بدیلهای گشوده برای عامل اخلاقی» و «انتخابگری اصیل شخص از میان این بدیلهای محتمل» و نیز منشاء حقیقیبودن او نسبت به کنشهایش، ضرورت و تعیّن علّی را با اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی متعارض برشمردهاند. ون اینوگن ازجمله این فیلسوفان است که با استدلالی مستقیم و بیآنکه از مفاهیمی همچون «توانایی عمل بهگونهای دیگر» یا «اجتنابپذیری» یاری بگیرد، میکوشد تا هرگونه تعیّن علّی را مستلزم انتقال عدم مسئولیت به عامل اخلاقی معرفی کند، زیرا از منظر وی چنین ضرورت اجتنابناپذیری مرادف با فقدان اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی عامل در برابر رخداد و در گام واپسین نتایج و پیامدهای آن است. اما در این مقاله نشان میدهیم که مقدمه نخست این استدلال و تصویری که او از نسبت ضرورت علّی با آزادی اراده در کنشهای انسانی ارائه میدهد، نامقبول و مخدوش است.
https://jpt.isca.ac.ir/article_65593_d92745de18d00a0959a4c073164c8db7.pdf
2018-03-21
57
74
10.22081/jpt.2018.65593
مسئولیت اخلاقی
ناسازگارگرایی
استدلال مستقیم
ون اینوگن
مثال فرانکفورتی
جواد
دانش
j.danesh@isca.ac.ir
1
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
AUTHOR
ابراهیم
علیپور
i.alipour@isca.ac.ir
2
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
AUTHOR
1. ابنسینا، حسین بنعبدالله (1379)، النجاة، ج 2، تهران: دانشگاه تهران.
1
2. سهروردی، شهاب الدین یحیی (1396ق)، مجموعه مصنفات، ج 1، تصحیح و تحقیق هنری کربن، تهران: انتشارات انجمن اسلامی فلسفه ایران.
2
3. ملاصدرا، محمد بنابراهیم (1981م)، الحکمة المتعالیه فی الأسفار العقلیة الاربعه، ج 6 و 7، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
3
4. ـــــــــــــــ (1381)، المبدأ والمعاد، ج 1، تصحیح محمد ذبیحی و جعفر شاهنظری، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
4
5. Fischer John Martin and Ravizza Mark (1998), Responsibility and Control: A Theory of Moral Responsibility, New York: Cambridge University Press.
5
6. Kane Robert (2005), A Contemporary Introduction to Free Will, New York: Oxford University Press.
6
7. Mele Alfred (2006), Free Will and Luck, New York: Oxford University Press.
7
8. Pereboom Derk (2003), Living without Free Will, New York: Cambridge University Press.
8
9. Ravizza Mark (1994), “Semi-Compatibilism and the Transfer of Nonresponsibility,” Philosophical Studies, No. 75.
9
10. Stump Eleonore (2000), “The Direct Argument for Incompatibilism,” Philosophy and Phenomenological Research, No. 61.
10
11. Taylor Richard (1974), Metaphysics, Englewood Cliffs NJ: Prentice Hall.
11
12. Van Inwagen, Peter (1980), “The Incompatibility of Responsibility and Determinism,” in: Michael Bradie and Myles Brand (eds.), Action and Responsibility , Bowling Green Studies in Applied Philosophy, Vol. 2, Bowling Green, OH: Bowling Green State University Press.
12
13. Van Inwagen, Peter (1975), “The Incompatibility of Free Will and Determinism,” Philosophical Studies, No. 27.
13
14. Van Inwagen Peter (1983), An Essay on Free Will, Oxford: Clarendon Press.
14
15. Widerker David, (2002), “Farewell to the Direct Argument,” Journal of Philosophy, No. 6.
15
16. Wolf, Susan (1988), “Sanity and the Metaphysics of Responsibility,” in: Ferdinand Schoeman (ed.), Responsibility, Character, and the Emotions: New Essays in Moral Psychology, Cambridge: Cambridge University Press.
16
ORIGINAL_ARTICLE
مفهوم «توانایی» و راهکار شرطی مور
عبارتِ فاعل از «توانایی انجام فعل بهگونۀ دیگر» برخوردار است، به چه معناست؟ مباحث بسیاری در فلسفه معاصر درباره معنای این عبارت مطرح شده است. جی ای مور در کتاب اخلاق استدلال کرده است که فاعل از توانایی انجام فعل بهگونۀ دیگر برخوردار است تنها اگر بهگونۀ دیگر انتخاب کرده باشد. نخستینبار آستین ردیّهای بر تحلیل شرطی مور نگاشته و معتقد شد که دستهای از جملات با ظاهر شرطی اگر-آنگاه بهمعنای واقعی شرطیه محسوب نمیشوند؛ مثل این گزاره که «میتوانستم بهگونۀ دیگر عمل کنم اگر آنگونه میخواستم». پس از او، چیزم و لرر تلاش کردهاند هرگونه تحلیل شرطی از عبارت «S میتواند X را انجام دهد» را رد کنند. به نظر آنها گزارههایی با قالبِ «اگر C محقق باشد، S عمل X را انجام خواهد داد «با گزارۀ S» میتواند عمل X را انجام دهد» هممعنا نیست. بروس آون معادلۀ بالا را معادلهای درست میداند و معتقد است که استدلال چیزم و لرر حاوی نوعی مصادره به مطلوب است. در این مقاله ضمن مروری بر این بحث، مدعای دو طرف را بررسی کرده و خواهم گفت که اشکالهای بروس آون قانعکننده نیستند.
https://jpt.isca.ac.ir/article_65594_0e1d13dd856378982a3ace31b3a3677f.pdf
2018-03-21
75
96
10.22081/jpt.2018.65594
توانایی
توانایی انجام فعل بهگونۀ دیگر
تحلیل شرطی
آزادی
مور
بهرام
علیزاده
bahramalizade@khu.ac.ir
1
استادیار دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
1. ابن سینا، حسین (1417ق/1375ش)، الشفا، الطبیعیات، النفس، تصحیح و تعلیق حسن حسنزاده آملی، قم: مرکز النشر التابع لِمکتب الاعلام الاسلامی.
1
2. طباطبایی، محمدحسین (1428ق)، نهایة الحکمة، تحقیق و تعلیق، عباسعلی زارعی سبزواری، قم: موسسۀ النشر الاسلامی.
2
3. Ayer, A. J. (1954), “Freedom and Necessity,” in: Philosophical Essays, London: Macmillan.
3
4. Aune, Bruce (1967), “Hypotheticals and "Can": Another Look,”Analysis, No. 27.
4
5. ____________ (1969), 'Free Will, "Can", and Ethics: A Reply to Lehrer,”Analysis, No. 30.
5
6. Austin, J. L. (1961), “Ifs and Cans,” In: Philosophical Papers (ed.), J. O. Urmson and G. Warnock, Oxford: Clarendon Press; Reprinted in: Berofsky, 1966.
6
7. Berofsky, Bernard (2002), “Ifs, Cans, and Free Will: The Issues,” in: The Oxford Handbook of Free Will, Robert Kane (ed.), Oxford: Oxford University Press.
7
8. ____________ (ed.) (1966), Free Will and Determinism, New York: Harper & Row.
8
9. Chisholm, R. M. (1967), “He Could Have Done Otherwise,” Journal of Philosophy.
9
10. ____________ (1964), “J. L. Austin's Philosophical Papers,” In: Berofsky, 1966.
10
11. ____________ (1966), “Freedom and Action,” In: Lehrer (1966a), Freedom and Determinism, New York: Random House.
11
12. Frankfurt, Harry (1969), “Alternate Possibilities and Moral Responsibility,” Journal of Philosophy, No.66·
12
13. G. E. Moore (1912), Ethics, Oxford: Oxford University Press.
13
14. Hobbes, Thomas (1962), The English Works of Thomas Hobbes. Vol. 5, W. Molesworth (ed.), London: Scientia Aalen, Original publication 1654.
14
15. Hume, David (1955), An Enquiry concerning Human Understanding, L. A. Selby- Bigge (ed.), Oxford: Clarendon Press, Originally published in 1743.
15
16. Kant, I. (1784/1998), Groundwork of the Metaphysics of Morals, M. Gregor (ed. and transl.), Cambridge: Cambridge University Press.
16
17. Lehrer, Keith (1968), “Can's Without 'If's,” Analysis, No. 29.
17
18. ____________ (ed.), (1966a), Freedom and Determinism, New York: Random House.
18
19. ____________ (ed.) (1966b), “An Empircial Disproof of Determinism,” In: Lehrer (1966a), Freedom and Determinism, New York: Random House.
19
20. ____________ (1964), “Could' and Determinism,” Analysis, No. 24.
20
21. Van Inwagen, P. (1975), “The Incompatibility of Free Will and Determinism,” Philosophical Studies, No. 27.
21
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و نقد انتقادات شیخ مفید بر دیدگاه انسانشناختی شیخ صدوق
در علم کلام انسانشناسی از جایگاه بالایی برخوردار است و مباحث مهمی مانند «تکلیف»، «کیفیّت معاد»، «ثواب و عقاب»، و «وعد و وعید» بر شناخت حقیقت انسان مبتنی هستند. در مورد حقیقت انسان در میان متکلمان مسلمان دیدگاههای مختلفی ارائه شده است. دیدگاه غالب در میان متکلمان معتزلی تلقی مادهانگارانه از انسان است. از نظرآنها انسان همین پیکر مشاهَد است. در مقابل این نظریه، متکلمانی از امامیه مانند هشام بن حکم، شیخ صدوق و شیخ مفید با استناد به برخی از آیات و روایتها دوگانهانگار بوده و انسان را مرکب از روح و بدن میدانند. شیخ مفید بهرغم اتفاقنظر با شیخ صدوق در ترکیب انسان از روح و بدن، به برخی دیدگاههایی که شیخ صدوق برای روح قائل است، بهشدت انتقاد دارد. در این مقاله کوشیدهایم استحکام ادله هرکدام از این دو دیدگاه انسانشناختی و میزان سازگاری هرکدام با موازین عقلی و نقلی را نشان دهیم. برای رسیدن به این هدف پس از گزارش دیدگاه صدوق، انتقادات مفید به دیدگاه او با توجه به ادله نقلی و عقلی بررسی و نقد شده و نشان دادهایم که در بیشتر موارد نظر شیخ صدوق از شواهد قویتری برخوردار است.
https://jpt.isca.ac.ir/article_65595_8df484811a91a15cf21c5a65a7b6ae3c.pdf
2018-03-21
97
119
10.22081/jpt.2018.65595
شیخ صدوق
شیخ مفید
انسانشناسی
نظریه مادهانگارانه
نظریهدوگانهانگارانه
نفس و بدن
علی
اللهبداشتی
alibedashti@gmail.com
1
دانشیار دانشگاه قم
AUTHOR
اصغر
رمضانی
asghar.ramazani.49@gmail.com
2
دانشجوی دکتری کلام، دانشگاه قم
AUTHOR
قرآن کریم
1
1. ابن اثیر جزری (1367)، النهایة فی غریب الحدیث والأثر، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ چهارم.
2
2. اشعری، ابوالحسن (1400)، مقالات الاسلامیین، تصحیح: هلموت ریتر، آلمان: فرانز شتاینر، چاپ سوم.
3
3. جرجانی، میرشریف (1412)، تعریفات، تهران: ناصر خسرو، چاپ چهارم.
4
4. خلیل بناحمد (1405)، العین، قم: دار الهجره.
5
5. راغب اصفهانی (بیتا)، المفردات، بیروت: دار المعرفه.
6
6. سیدمرتضی (1411)، الذخیره فی علم الکلام، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
7
7. سیوطی، جلال الدین (بیتا)، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، بیروت: دار الفکر.
8
8. شهرستانی، عبدالکریم (1364)، الملل والنحل، قم: الشریف الرضی، چاپ سوم.
9
9. صدوق، محمد بنعلی بنبابویه (شیخ صدوق) (1395)، کمال الدین وتمام النعمه، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
10
10. ـــــــــــــــ (1413)، من لایحضره الفقیه، قم: انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم.
11
11. ـــــــــــــــ (1414)، الاعتقادات، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ دوم.
12
12. ـــــــــــــــ (1378)، عیون اخبار الرضا(ع)، تحقیق: مهدی لاجوردی، تهران: نشر جهان، چاپ اول.
13
13. صفار، محمد بنحسن (1404)، بصائر الدرجات، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
14
14. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: مکتبه النشر الاسلامی، چاپ پنجم.
15
15. طوسی، ابوجعفر محمد بنحسن (1394)، تمهید الاصول، قم: رائد، چاپ اول.
16
16. فیاضی، غلامرضا (1390ش)، علم النفس فلسفی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم.
17
17. کاپلستون، فردریک چارلز (1380ش)، تاریخ فلسفه (یونان و روم)، ترجمه: سیدجلالالدین مجتبوی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم.
18
18. کلینی، محمد بنیعقوب (1407)، الکافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
19
19. مازندرانی، محمدهادی بنمحمدصالح (1429)، شرح فروع الکافی، قم: دار الحدیث للطباعه والنشر.
20
20. مجلسی، محمدباقر (1403)، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
21
21. مفید، محمد بنمحمد بننعمان (1413الف)، تصحیح الاعتقاد، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ اول.
22
22. ـــــــــــــــ (1413ب)، اوائل المقالات، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ اول.
23
23. ـــــــــــــــ (1413ج)، المسائل السرویه، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ اول.
24
ORIGINAL_ARTICLE
الزامات بینش هانری کربن درباره ولایت در روش مطالعه تاریخی اسلام (بررسی دو رویکرد تاریخ قدسی و تاریخمندی فهم دین)
هانری کربن یکی از شرقشناسانی است که به اندیشه شیعی توجه خاصی دارد و با تمسک به رویکرد فراتاریخی یا تاریخ قدسی به تفسیر آموزه ولایت میپردازد. او با مبنا قراردادن آموزههای پیامبرشناسی و امامشناسی، ولایت را باطن تشیع میداند. در مقابل، نظریه رقیب وی، یعنی «نظریه تاریخمندی»، با تمسک به واقعیتهای اجتماعی جامعه عرب در دوران نزول قرآن، ولایت را بهعنوان پدیده اجتماعی خاص آن دوران تفسیر کرده و هیچ شأنی برای آن قائل نیست. در این مقاله میکوشیم نشان دهیم که رویکرد تاریخمندی با مشکل عدم تطبیق با آموزههای دینی و بیتوجهی به مبانی فلسفی خداشناسی مواجه است. بنابراین رویکرد فراتاریخی کربن اتقان بیشتری دارد و تفسیر وی از ولایت دارای معقولیت بیشتری است.
https://jpt.isca.ac.ir/article_65596_367a049ec66d753cf58432c863ee28e0.pdf
2018-03-21
120
143
10.22081/jpt.2018.65596
آموزۀ ولایت
رویکرد فراتاریخی
تشیع
امر قدسی
نظریه تاریخمندی
هادی
وکیلی
drhvakili@gmail.com
1
دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
AUTHOR
فرشته
کاظمپور
fh.kazempour@gmail.com
2
دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
AUTHOR
1. ابوزید، نصر حامد (1383)، نقد گفتمان دینی، ترجمه حسن یوسفی اشکوری و محمد جواهرکلام، تهران: نشر یادآوران، چاپ دوم.
1
2. اسدینسب، محمدعلی (1391)، «نقد و بررسی کتاب نقد الخطاب الدینی»، قبسات، ش 65.
2
3. الجابری، محمود عابد (1393)، رهیافتی به قرآن کریم: در تعریف قرآن، ترجمه محسن آرمین، تهران: نشر نی، چاپ اول.
3
4. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1387)، شیعه: مجموعه مذاکرات با پروفسور هانری کربن، به کوشش هادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
4
5. ـــــــــــــــ (1389)، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، ج 16 و 17، تهران: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سیام.
5
6. عربصالحی، محمد (1393)، چالش با ابوزید، از: مجموعه مقالات جریانشناسی و نقد اعتزال، ج 4، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
6
7. کربن، هانری (1385)، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران: انتشارات کویر، چاپ پنجم.
7
8. ـــــــــــــــ (1394)، اسلام در سرزمین ایران، چشماندازهای معنوی و فلسفی، ترجمه رضا کوهکن، ج 1، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، چاپ اول.
8
9. ـــــــــــــــ (1395)، چشماندازهای معنوی و فلسفی اسلام در سپندبوم ایرانی، ترجمه رضا کوهکن، ج 3، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
9
10. کریمینیا، مرتضی (1376)، آراء و اندیشههای نصر حامد ابوزید، تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.
10
11. مجلسی، محمدباقر (1384)، بحار الأنوار، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
11
12. مدرسی طباطبایی، حسین (1386)، مکتب در فرایند تکامل، ترجمۀ هاشم ایزدپناه، تهران: کویر.
12
13. ملاصدرا، محمد بنابراهیم (1367)، شرح اصول کافی، ترجمه محمد خواجوی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ اول.
13
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی تحلیلی مسئله گرتلر دربارۀ معیار درونگرایی ـ برونگرایی در فلسفۀ ذهن
نظریۀ برونگرایی با صورتبندی کنونی خویش از مهمترین رویکردهای نوآمد در فلسفۀ زبان و ذهن معاصر است. گرتلر، فیلسوف تحلیلی معاصر، با طرح مسئلهای جدید درباره معیار تمایز درونگرایی ـ برونگرایی دربارۀ محتوای ذهنی، کوشیده است نشان دهد واژگان فنی «درونگرایی» و «برونگرایی» ابهام جدّی دارند. جانمایۀ استدلال گرتلر چنین است که هر معیاری برای تمایز این دو، ناگزیر باید به مفهوم «نفسی برای شناسا» تمسک کند، درحالیکه به باور وی این مفهوم خود بهلحاظ توصیفی و هنجاری مبهم و مشکلزاست. من در این نوشتار، نخست توضیحی مقدماتی دربارۀ مناقشۀ برونگرایی ـ درونگرایی در فلسفۀ ذهن ارائه میکنم و سپس مسئلۀ گرتلر را بهتفصیل شرح داده و آنگاه پس از توضیح معیارهای پیشنهادی گرتلر، در بخش پایانی میکوشم پیشفرضهای نادرست و خطاهای روششناختی او را کشف و تبیین کنم.
https://jpt.isca.ac.ir/article_65597_af65fd9ed4e5c0703a58d6d1702536ab.pdf
2018-03-21
144
167
10.22081/jpt.2018.65597
درونگرایی ـ برونگرایی
محتوای ذهنی
معیار
تمایز
ضدفردگرایی
ویژگی نفسی
علیرضا
مازاریان
mazarian@ucla.edu
1
دانشآموخته دکتری فلسفه ذهن، پژوهشکده علوم شناختی تهران
AUTHOR
1. Burge, Tyler (1979), “individualism and the Mental,” in: P. French, T, H. Uehling and H. K. Wettstein (eds.), Midwest Studies in Philosophy, 4 Minneapolis, Minn: University of Minnesota Press.
1
2. ____________ (1986a), “Individualism and Psychology,” Philosophical Review, No. 45.
2
3. ____________ (1986b), “Intellectual Norms and Foundations of Mind,” Journal of Philosophy, No. 83.
3
4. ____________ (1986c), “Cartesian Error and the Objectivity of Perception,” In: Subject, Thought, and Context, P. Pettit and J. McDowell (ed.), Oxford: Oxford University Press.
4
5. ____________ (2003), “Descartes, Bare Concepts, and Anti-Individualism: Reply to Normore,” In: Hahn, M. and B. Ramberg, Reflections and Replies: Essays on the Philosophy of Tyler Burge, MIT Press.
5
6. ____________ (2003), Psychology and the Environment: Reply to Chomsky,” in: Martin Hahn and Bjorn Ramberg (eds.), Reflections and Replies, London: MIT Press.
6
7. ____________ (2007), “Foundations of Mind,” Oxford: Clarendon Press.
7
8. Gertler, Brie (2012), “understanding the Internalism-Externalism debate: what is the boundary of the thinker?” Philosophical Perspectives, No. 26.
8
9. Farkas, Katlin (2003), “What is Externalism,” Philosophical Studies, No. 112.
9
10. Liu, JeeLoo (2002), “Physical Externalism and Social Externalism: Are They Really Compatible?” Journal of Philosophical Research, Vo. 27.
10
11. Donnellan, Keith. (2003), “Burge Thought Experiments,” in: Martin Hahn and Bjorn Ramberg (eds.), Reflections and Replies, London: MIT Press.
11
12. Wilson, R. A. (1995), “Cartesian Psychology and Physical Minds,” Cambridge: Cambridge University Press, Pollock, John L. (1990), “technical methods in philosophy,” Boulder: Westview Press.
12
13. Sider, Theodore (1996), “Intrinsic Properties,” Philosophical Studies, No. 83.
13
14. Lewis, D. (1983) “Extrinsic Properties,” Philosophical Studies, No. 44.
14
15. ____________ (1986), On the Plurality of Worlds, New York: Blackwell.
15
16. Moore, G. E. (1951), “The Conception of Intrinsic Value,” in: Philosophical Studies, New York: Humanities Press Inc.
16