@article { author = {shhdadi, ahmad}, title = {دوازده مختصة فلسفة صدرایی}, journal = {Naqd Va Nazar}, volume = {13}, number = {شماره 52-51}, pages = {127-145}, year = {2008}, publisher = {Islamic Propagation Office, Qom Seminary Islamic Science and Culture Academy}, issn = {1062-8952}, eissn = {2716-960X}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {دوازده مختصة فلسفة صدرایی}, abstract_fa = {صدرالمتألهین شیرازی (979- 1045 ق) مؤسس حکمت متعالیه، برجسته‌ترین فیلسوف دورة اخیر تاریخ فلسفة اسلامی است. فلسفة اسلامی، با ظهور صدرا به رنگی تازه و عرصه‌ای جدید درآمد. از این پس، در هم‌آمیزی فلسفة‌ یونانی، اشراقی، عرفان و نیز مهم‌تر از همه متون وحیانی، بنیاد رفیع فلسفه‌ای را بنا نهاد که مدار همة مباحث فلسفی ایرانی و کانون شرح و تفسیر فیلسوفانة همة اندیشوران قرار گرفت. فلسفة صدرایی چیزی بسی بیشتر از حکمت یونانی، نگاه اشراقی و کلام ایمانی است. گویا همة‌ اینها هست و هیچ‌کدام نیست. هرچند در باب فلسفة صدرایی فراوان نگاشته‌اند، بی‌گمان هنوز تبیین مختصات فلسفی آن به تحقیق و در سنجش با دیگر فلسفه‌های اسلامی نیازمند پژوهش‌هایی افزون‌تر است. در فلسفة صدرایی عناصری بنیادین در کارند که شاکلة آن را می‌سازند و این دستگاه فلسفی را از فلسفه‌های مشایی، اشراقی و عرفان تمایز می‌بخشند. از دیگر سو، بسیاری از مباحثی که رنگ کلام و الاهیات دارند و در تاریخ اندیشة اسلامی طی سده‌ها بحث و بررسی شده‌اند، در این فلسفه تشخص، بسط و اغلب راه‌ حل می‌یابند. از این منظر نیز، دستگاه فلسفة صدرایی درخور اعتناست؛ زیرا تلاشی متفاوت برای حل بسیاری از معضلات مفاهیم دینی و ایمانی به‌شمار می‌آید. این فلسفه می‌تواند در عرض کلام اسلامی، الاهیات شیعی و برخی از نحله‌های فکری اسلامی، روشن‌کنندة بسیاری از تاریکی‌های غریب اندیشة دینی و مفاهیم غامض کتاب و سنت باشد.}, keywords_fa = {}, url = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3384.html}, eprint = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3384_1a61a320c75635e797430ffdf734ef0f.pdf} } @article { author = {maleki, mohammad}, title = {اِشراقاتی از حکمت اشراق}, journal = {Naqd Va Nazar}, volume = {13}, number = {شماره 52-51}, pages = {146-190}, year = {2008}, publisher = {Islamic Propagation Office, Qom Seminary Islamic Science and Culture Academy}, issn = {1062-8952}, eissn = {2716-960X}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {اِشراقاتی از حکمت اشراق}, abstract_fa = {این مقاله به بررسی پاره‌ای از دیدگاه‌های فلسفی ویژه شیخ شهاب الدین سهروردی - ملقب به شیخ اشراق - اختصاص یافته است. شیخ اشراق که بنیان‌گذار فلسفة اشراق به‌شمار می‌آید، در شماری از مسائل فلسفی با مشهور فیلسوفان و به‌‌ویژه فلسفة مشّاء به مخالفت برخاست. در این مقاله - پس از بیان مقدمه‌ای کوتاه - نگارنده با اشاره به برخی نوآوری‌های فلسفی و دیدگاه‌های بدیع شیخ شهاب الدین سهروردی و با استناد و تکیه به آثارعلمی او به بررسی مسائل مهم و تأمل برانگیز فلسفی از دیدگاه او پرداخته است.}, keywords_fa = {فلسفۀ اسلامی,‌ حکمت‌الاشراق,‌ سهروردی,‌ نور و ظلمت,فلسفۀ عرفانی,ابتکارات سهروردی}, url = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3387.html}, eprint = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3387_f79407853ad7f0f6bcbc8d2895baf72a.pdf} } @article { author = {korde firoozjaee, yarali}, title = {نگاهی به برخی نوآوری‌های مشّائیان مسلمان}, journal = {Naqd Va Nazar}, volume = {13}, number = {شماره 52-51}, pages = {191-211}, year = {2008}, publisher = {Islamic Propagation Office, Qom Seminary Islamic Science and Culture Academy}, issn = {1062-8952}, eissn = {2716-960X}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {نگاهی به برخی نوآوری‌های مشّائیان مسلمان}, abstract_fa = {فلسفة اسلامی، پس از نهضت ترجمه و تحت‌تأثیر آموزه‌های دینی در قالب فلسفة مشاء تأسیس شد و از این‌رو سنت فلسفی اسلامی با گرایش مشایی آغاز شد. فیلسوفانی مانند ابونصر فارابی، عامری، ابن‌سینا، بهمنیار، لوکری، فخر رازی و خواجه نصیر طوسی از مشائیان مسلمان هستند. در این میان فارابی و ابن‌سینا جایگاه ممتاز و درخشانی دارند. ابو نصر محمد‌بن‌محمد‌بن‌طرخان فارابی در منطق و فلسفه چنان درخشید که در زمان حیات اساتید خود، از آنها پیشی گرفت و به «معلم ثانی» شهرت یافت. او آثار و تألیفات فراوانی دارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: کتاب الحروف، احصاء العلوم، ابانة عن غرض ارسطو طالیس فی کتاب مابعدالطبیعه، الجمع بین رأیی الحکیمین، آراء اهل المدینة الفاضلة، السیاسة المدنیة، فصول منتزعة و فصوص الحکم... .}, keywords_fa = {حکمت مشّائیان مسلمان,هستی‌شناسی,انسان‌شناسی,خدا‌‌شناسی,فلسفة سیاسی}, url = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3391.html}, eprint = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3391_0d9b7b2d40d73a72ed4380e5f49f2b4e.pdf} } @article { author = {shocrolhi, nader}, title = {فلسفۀ اسلامی معاصر}, journal = {Naqd Va Nazar}, volume = {13}, number = {شماره 52-51}, pages = {212-239}, year = {2008}, publisher = {Islamic Propagation Office, Qom Seminary Islamic Science and Culture Academy}, issn = {1062-8952}, eissn = {2716-960X}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {فلسفۀ اسلامی معاصر}, abstract_fa = {تاریخ، جغرافیا، شرایط و گرایش‌‌ها بحث از فلسفۀ اسلامی معاصر در ابتدا به تعریف سه واژه نیاز دارد: «‌معاصر»، «‌اسلامی» و «‌فلسفه». دانشمندان در مورد دایرۀ شمول واژۀ معاصر، توافق ‌‌نظر ندارند. آیا این واژه، قرن نوزدهم را نیز در بر می‌‌گیرد و یا طبق نظر بعضی محققان - از آن‌جا که قرن نوزدهم در معنای دقیق‌‌تر به دورۀ «‌مدرن» فلسفۀ اسلامی تعلق دارد - این واژه فقط به قرن بیستم اختصاص دارد. بنابر نظر دیگر محققان، چنین تمایزی بین معاصر و مدرن وجود ندارد و بهتر است این دو از هم متمایز نشوند. هر دو [دوره] با اولین برخوردهای فکری جهان اسلام با غرب آغاز می‌‌شوند چنان‌که در مورد متفکرانی هم‌‌چون الطحطاوی (1801-1873) در مصر و احمدخان (1817- 1898) در هند، نمایان است}, keywords_fa = {}, url = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3392.html}, eprint = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3392_57f29a186347eb6f38f68229f1a76d28.pdf} } @article { author = {aminipoor, abdollae}, title = {ماهیت فلسفة عربی ـ اسلامی}, journal = {Naqd Va Nazar}, volume = {13}, number = {شماره 52-51}, pages = {240-286}, year = {2008}, publisher = {Islamic Propagation Office, Qom Seminary Islamic Science and Culture Academy}, issn = {1062-8952}, eissn = {2716-960X}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {ماهیت فلسفة عربی ـ اسلامی}, abstract_fa = {فلسفة اسلامی، یکی از جنبش‌‌های عقلانی است که در پرتو اسلام و تمدن اسلامی به ‌وجود آمده و از جهت‌‌های مختلف از جمله فلسفه‌ورزی در عقاید اسلامی، سازگارساختن و نزدیک‌کردن اسلام با فلسفه‌‌های وارداتی به دنیای اسلام، یا صرفاً برای تفسیر دیدگاه فرقه‌ای از مسلمانان در زمینة الوهیت، هستی و حیات، با اسلام ارتباط پیدا کرده است. همة اینها شاهدی هستند بر این‌که اسلام‌، برای تبیین و تفسیرخود نه فقط از دانش‌های درون‌دینی و علوم نقلی، بلکه از علوم عقلی و تعقل نیز بهره می‌گیرد. اما از بدو ظهور نهضت شرق‌شناسی، پژوهشگران، در باب نام فلسفة اسلامی، امکان وجود آن و کسانی که پایه‌گذاران فلسفة اسلامی بوده‌اند، اختلاف‌نظرهای بسیاری داشته‌اند و نیز در تمامی مباحث و موضوعات متعلق به میراث عقلانی اسلامی، و این‌که چقدر در آن، اصالت و نوآوری وجود دارد و حتی در مباحثی بیش از این، اختلاف‌نظر‌هایی داشته و هنوز هم دارند.}, keywords_fa = {}, url = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3395.html}, eprint = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3395_3c6596ac106c29267d410733ebbcf2a9.pdf} } @article { author = {hajeean, mahdi}, title = {پنج تمثیل در تبیین اصالت وجود}, journal = {Naqd Va Nazar}, volume = {13}, number = {شماره 52-51}, pages = {287-300}, year = {2008}, publisher = {Islamic Propagation Office, Qom Seminary Islamic Science and Culture Academy}, issn = {1062-8952}, eissn = {2716-960X}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {پنج تمثیل در تبیین اصالت وجود}, abstract_fa = {حکمای اسلامی از دیرباز در باب موضوعات مختلف فلسفی در کنار استدلال و برهان به آوردن تشبیه و تمثیل اهتمام ورزیده و سعی در تفهیم مفاهیم معقول به مدد امور محسوس داشته‌اند. در مسئلۀ اصالت وجود نیز که از موضوعات اساسی فلسفة صدرایی است، تمثیلات مختلفی عرضه شده که موضوع مقالة حاضر است. مقالة حاضر شامل پنج تمثیل از این دست است؛ چهار تمثیل در توضیح معنای اصالت وجود و پنجمین در رد فهمی نادرست از آن. محور همة این تمثیل‌ها تأکید بر این نکته است که ماهیت، حد و مرز و تعیّن وجود است و در کنار وجود حظّی از واقع ندارد. به دنبال این تمثیل‌ها، تبیینی از اصالت وجود و اعتباری‌بودن ماهیت، بر اساس ﮔفته‌های صدرالمتألهین، آمده و چگونگی تطبیق آن بر این تمثیل‌ها شرح داده شده است.  }, keywords_fa = {}, url = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3396.html}, eprint = {https://jpt.isca.ac.ir/article_3396_a29404b64af3c0044189e56c7c65345f.pdf} }