TY - JOUR ID - 160 TI - کلام امامیه: ریشه‌ها و رویش‌ها JO - نقد و نظر JA - JPT LA - fa SN - 1062-8952 AU - سبحانی, محمدتقی AD - عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی Y1 - 2012 PY - 2012 VL - 17 IS - 65 SP - 5 EP - 37 KW - کلام امامیه KW - کلام نظری KW - کلام سیاسی KW - مدرسه کوفه KW - مدرسۀ قم KW - مدرسه مدینه KW - دورۀ فترت و رکود DO - N2 - اندیشۀ کلامی امامیه در گذر تاریخ شاهد فراز و فرودهایی بوده است که از سویی، ریشه در پویایی درون‌مایه‌های معرفتی و عقلانی شیعه دارد و از سوی دیگر، برآمده از تعاملات آن با چارچوب‌های کلامی و فلسفی غالب بر هر دورۀ تاریخی است. هر چند فرایند تطور کلام امامیه بی‌شباهت با دیگر مذاهب شیعی و سنی نیست و در برخی دوره‌ها، امامیان بسی دیرتر از دیگران پا به میدان دیگرگون سازی ادبیات کلامی خود گذاشته‌اند؛ ولی از جهاتی هم امتیازاتی دارد که قابل مطالبه و بررسی جدی است. آنچه دوران نخستین کلام امامیه را ممتاز می‌کند، اندیشه‌ورزی اعتقادی در ساحت عقل و وحی به طور همزمان است که پس از عبور از «دوره فترت و رکود» تا اندازه‌ای با گذشته زاویه می‌گیرد. در این مقاله شکل‌گیری کلام امامیه از مدینه تا کوفه و از آن جا تا مدرسۀ قم ردگیری شده و بر اصالت کلام شیعه در این مرحلۀ تاریخی تأکید شده است. دوره بندی تاریخی کلام اسلامی و کلام امامیه در یک الگوی تازه، یکی دیگر از مباحث این مقاله است. UR - https://jpt.isca.ac.ir/article_160.html L1 - https://jpt.isca.ac.ir/article_160_f16566f43c3bd46c95db460d7f1e03b6.pdf ER -