%0 Journal Article %T بررسی «حیّ‎بن یقظان» ابن‎طفیل از منظر ذات‌گرایی و ساخت‌گرایی %J نقد و نظر %I دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) %Z 1062-8952 %A ناصری, ذوالفقار %A نصیری, منصور %D 2013 %\ 12/22/2013 %V 18 %N 72 %P 150-175 %! بررسی «حیّ‎بن یقظان» ابن‎طفیل از منظر ذات‌گرایی و ساخت‌گرایی %K تجربه دینی %K ذات‎گرایی %K ساخت‌گرایی %K ابن‎طفیل %K داستان حیّ‎بن یقظان %K رابطۀ زبان و تفکر %R %X در میان فیلسوفان دین درباره وجودداشتن یا نداشتن هسته مشترک در تجربه‌های دینی دو دیدگاه مطرح است: ذات‎گرایی و ساخت‌گرایی. ذات‎گرایان بر وجود یک یا چند هسته مشترک در همه تجربه‎های دینی بشر تأکید دارند. در مقابل، ساخت‌گرایان معتقدند هیچ‌گونه تجربه خالصی وجود ندارد و همه انواع تجربه‌های دینی از طریق فرایند پیچیده نظام باورها یا ساختار مفهومی شکل می‌گیرند. از سوی دیگر، در میان فیلسوفان اسلامی، تقریباً از زمان ابن‎سینا به بعد نوعی سنّت «حیّ‎بن یقظان‎نویسی» رواج داشته است که بر اساس تقریر ابن‌طفیل از آن، اگر بنا به فرض، نوزاد انسانی از همان آغاز در جزیره‎ای قرار گرفته، به‎تنهایی و به دور از انسان‌های دیگر رشد کند، قادر خواهد بود به‌تدریج با توجه به سرشت الهی‌‎ و نیز تجربه‎‎ها و مکاشفه‌های درونی‎اش، اندیشه‌های توحیدی را در خود بپروراند و انسانی موحّد گردد. در این مقاله، ضمن تبیین دو دیدگاه ذات‌گرایی و ساخت‌گرایی، نخست این ادعا مطرح شده است که داستان «حیّ‎بن یقظان» با رویکردی ذات‌گرایانه خلق شده است. آن‌گاه در ادامه با اشاره به ‌بن‌مایه‌های ذات‌گرایی در این داستان، به نقّادی آن از منظر ساخت‌گرایی در تجربۀ دینی پرداخته‌ایم. %U https://jpt.isca.ac.ir/article_67_778c6e4054d564e7e671823de5a65fe1.pdf